Diuturnum illud

Am 29. Juni 1881, im vierten Jahre seines Pontifikats, erließ Papst Leo XIII. die Enzyklika Diuturnum illud über die höchste Würde im Bereich des Staatswesens.

Sie greift die Themen zur „Staatlichen Autorität“ und zur „Gehorsamspflicht des Staatsbürgers“ auf. Obwohl das katholische Lehramt im 20. Jahrhundert am Autoritätsbegriff festhält, sind hinsichtlich der christlichen Staatslehre doch beachtliche Selbstkorrekturen erfolgt, die in einzelnen Dokumenten des Zweiten Vatikanischen Konzils zusammengefasst sind.

Er greift diesen Begriff des Staatswesens auf und fügt ihm die Gewalt Gottes hinzu. In einem weiteren Abschnitt geht er auf die Zusammenhänge zwischen „Autorität und Gehorsam“ ein. So beschreibt er dann in der Enzyklika, dass die „göttliche Autorität“ von der sittlichen Ordnung ausgehe und eine von Gott eingesetzte Autorität darstelle. Weiterhin führt er aus, dass Gehorsam und Naturgesetz unauflöslich verbindunden seien, die ihre Grenzen in der Gerechtigkeit fänden.

Enzykliken von Papst Leo XIII. (alphabetisch sortiert)

Ad extremas | Adiutricem | Aeterni patris | Affari vos | Annum sacrum | Arcanum divinae sapientiae | Au milieu des sollicitudes | Augustissimae Virginis Mariae | Auspicato concessum | Caritatis studium | Caritatis | Catholicae ecclesiae | Christi nomen | Constanti Hungarorum | Cum multa | Custodi di quella fede | Dall’alto dell’Apostolico Seggio | Depuis le jour | Diuturni temporis | Diuturnum illud | Divinum illud munus | Dum multa | Etsi cunctas | Etsi nos | Exeunte iam anno | Fidentem piumque animum | Fin dal principio | Grande munus | Graves de communi re | Gravissimas | Humanum genus | Iampridem | Immortale Dei | In amplissimo | In ipso supremi | In plurimis | Inimica vis | Inscrutabili Dei consilio | Insignes | Inter graves | Iucunda semper expectatione | Laetitiae sanctae | Libertas praestantissimum donum | Licet multa | Litteras a vobis | Longinqua | Magnae Dei matris | Magni nobis gaudi | Militantis ecclesiae | Mirae caritatis | Nobilissima Gallorum gens | Non mediocri | Octobri mense | Officio sanctissimo | Omnibus compertum | Pastoralis officii | Pastoralis | Paterna caritas | Paternae | Pergrata nobis | Permoti nos | Providentissimus Deus | Quae ad nos | Quam aerumnosa | Quam religiosa | Quamquam pluries | Quarto abeunte saeculo | Quod anniversarius | Quod apostolici muneris | Quod auctoritate | Quod multum | Quod votis | Quum diuturnum | Reputantibus | Rerum Novarum | Saepe nos | Sancta Dei civitas | Sapientiae christianae | Satis cognitum | Spectata fides | Spesse volte | Superiore anno | Supremi apostolatus officio | Tametsi futura prospicientibus | Urbanitatis veteris | Vi è ben noto