Liste europäischer Süßwasserfische und Neunaugen

Diese Liste europäischer Süßwasserfische und Neunaugen enthält die mehr als 500 Fischarten und Neunaugen (Petromyzontiformes) der Binnengewässer Europas. Die Neunaugen sind zwar als Rundmäuler keine Fische im eigentlichen Sinn, sondern primitive Wirbeltiere in einer eigenen Klasse (Petromyzontida), werden aber aufgrund ihrer fischähnlichen Gestalt und Ökologie traditionell gemeinsam mit den Fischen besprochen. Außer den Neunaugen gehören alle Arten zu den Knochenfischen (Osteichthyes) und, mit Ausnahme der urtümlichen Störartigen (Acipenseriformes), zu den Echten Knochenfischen (Teleostei).

Die Artenvielfalt und Verbreitung der Süßwasserfische in Europa wurden wesentlich durch die letzte Kaltzeit geprägt. Die weitaus größte Gruppe sind die Karpfenartigen (Cypriniformes) mit beinahe 200 Arten, es folgen die Lachsartigen (Salmoniformes) mit etwa 40 Arten. Im Jahr 2007 stufte die Weltnaturschutzunion (IUCN) 200 der 522 Arten als „vom Aussterben bedroht“ ein[1].

Die Liste ist noch unvollständig, enthält jedoch auch Arten, die vom Menschen eingeführt worden sind (Neozoen), sowie einige Meeresfische und Brackwasser­arten, die nur gelegentlich Süßgewässer aufsuchen.

Neunaugen (Petromyzontiformes)

Flussneunaugen (Lampetra fluviatilis)

Störartige (Acipenseriformes)

Atlantischer Stör (Acipenser oxyrinchus oxyrinchus)
Europäische Aale (Anguilla anguilla)

Aalartige (Anguilliformes)

Heringsartige (Clupeiformes)

Finte (Alosa fallax)
  • Alosa agone
  • Alosa algeriensis
  • Maifisch (Alosa alosa)
  • Kaspi-Maifisch (Alosa caspia)
  • Kizilagach-Maifisch (Alosa curensis)
  • Finte (Alosa fallax)
  • Schwarzmeer-Maifisch (Alosa immaculata)
  • Kaspischer Schwarzrücken (Alosa kessleri)
  • Alosa killarnensis
  • Alosa macedonica
  • Kerchen-Maifisch (Alosa maeotica)
  • Suworow-Maifisch (Alosa suworowi)
  • Alosa tanaica
  • Alosa vistonica
  • Wolga-Maifisch (Alosa volgensis)
  • Abrau-Sardine (Clupeonella abrau)
  • Clupeonella caspia
  • Tyulka-Sardine (Clupeonella cultriventris)
  • Clupeonella tscharchalensis

Lachsartige (Salmoniformes)

Kleine Maräne (Coregonus albula)
Ostseeschnäpel (C. maraena)
Atlantischer Lachs (Salmo salar)
Bachforelle (S. trutta forma fario)
Seesaibling (Salvelinus umbla)

Stintartige (Osmeriformes)

Hechtartige (Esociformes)

Europäischer Hecht (Esox lucius)

Karpfenfische (Cyprinidae)

Ukelei (Alburnus alburnus)
Barbe (Barbus barbus)
Türkische Barbe (Barbus cyclolepis)
Giebel (Carassius carassius)
Nase (Chondrostoma nasus)
Graskarpfen (Ctenopharyngodon idella)
Karpfen (Cyprinus carpio)
Moderlieschen (Leucaspius delineatus)
Parachondrostoma miegi
Blaubandbärbling (Pseudorasbora parva)
Belings Gründling (Romanogobio belingi)
Rotauge (Rutilus rutilus)
Scardinius racovitzai
Strömer (Telestes souffia)
Schleie (Tinca tinca)
Schiedling (Vimba melanops)
  • Brachse (Abramis brama)
  • Zobel (Abramis sapa)
  • Portugiesische Plötze (Achondrostoma oligolepis)
  • Schneider (Alburnoides bipunctatus)
  • Alburnoides economoui
  • Ohrid-Schneider (Alburnoides ohridanus)
  • Prespa-Schneider (Alburnoides prespensis)
  • Alburnoides thessalicus
  • Weißer Ukelei (Alburnus albidus)
  • Ukelei (Alburnus alburnus)
  • Kaukasischer Ukelei (Alburnus charusini)
  • Alburnus danubicus
  • Alburnus macedonicus
  • Alburnus mandrensis
  • Alburnus scoranza
  • Spanische Elritze (Anaecypris hispanica)
  • Barbengründling (Aulopyge huegelii)
  • Zope (Ballerus ballerus)
  • Albanische Barbe (Barbus albanicus)
  • Barbe (Barbus barbus)
  • Barbus biharicus
  • Barbus caninus
  • Barbus ciscaucasicus
  • Türkische Barbe (Barbus cyclolepis)
  • Barbus euboicus
  • Barbus haasi
  • Barbus macedonicus
  • Forellenbarbe (Barbus meridionalis)
  • Barbus peloponnesius
  • Barbus petenyi
  • Tiberbarbe (Barbus plebejus)
  • Barbus prespensis
  • Krimbarbe (Barbus tauricus)
  • Italienische Barbe (Barbus tyberinus)
  • Güster (Blicca bjoerkna)
  • Giebel (Carassius gibelio) (N.)
  • Goldfisch (Carassius auratus) (N.)
  • Karausche (Carassius carassius)
  • Kaukasischer Näsling (Chondrostoma colchicum)
  • Dalmatischer Näsling (Chondrostoma knerii)
  • Chondrostoma kubanicum
  • Pardilla-Plötze (Chondrostoma lemmingii)
  • Nase (Chondrostoma nasus)
  • Terek-Näsling (Chondrostoma oxyrhynchum)
  • Elritzennäsling (Chondrostoma phoxinus)
  • Chondrostoma prespense
  • Chondrostoma scodrense
  • Italienischer Näsling (Chondrostoma soetta)
  • Graskarpfen (Ctenopharyngodon idella) (N.)
  • Karpfen (Cyprinus carpio)
  • Weißflossen-Gründling (Gobio albipinnatus)
  • Gobio banarescui
  • Gründling (Gobio gobio)
  • Soldators Gründling (Gobio soldatovi)
  • Silberkarpfen (Hypophthalmichthys molitrix) (N.)
  • Marmorkarpfen (Hypophthalmichthys nobilis) (N.)
  • Pardilla-Plötze (Iberochondrostoma lemmingii)
  • Moderlieschen (Leucaspius delineatus)
  • Rapfen (Leuciscus aspius)
  • Danilewski-Hasel (Leuciscus danilewskii)
  • Aland (Leuciscus idus)
  • Jugoslawischer Döbel (Leuciscus illyricus)
  • Hasel (Leuciscus leuciscus)
  • Makal-Strömer (Leuciscus microlepis)
  • Kroatischer Strömer (Leuciscus polylepis)
  • Adriatischer Hasel (Leuciscus svallize)
  • Tursky-Strömer (Leuciscus turskyi)
  • Luciobarbus bocagei
  • Aral-Barbe (Luciobarbus brachycephalus)
  • Bulatamai-Barbe (Luciobarbus capito)
  • Iberische Barbe (Luciobarbus comizo)
  • Griechische Barbe (Luciobarbus graecus)
  • Ebro-Barbe (Luciobarbus graellsii)
  • Luciobarbus guiraonis
  • Luciobarbus microcephalus
  • Andalusische Barbe (Luciobarbus sclateri)
  • Luciobarbus steindachneri
  • Makedonische Plötze (Pachychilon macedonicum)
  • Albanische Plötze (Pachychilon pictum)
  • Parachondrostoma arrigonis
  • Parachondrostoma miegii
  • Südwesteuropäischer Näsling (Parachondrostoma toxostoma)
  • Griechische Elritze (Pelasgus stymphalicus)
  • Ziege (Pelecus cultratus)
  • Bobyrez-Döbel (Petroleuciscus borysthenicus)
  • Dalmatische Elritze (Phoxinellus adspersus)
  • Dubrovnik-Elritze (Phoxinellus pstrossii)
  • Elritze (Phoxinus phoxinus)
  • Lau (Protochondrostoma genei)
  • Iberischer Näsling (Pseudochondrostoma polylepis)
  • Blaubandbärbling (Pseudorasbora parva) (N.)
  • Rhodeus meridionalis
  • Bitterling (Rhodeus sericeus)
  • Sumpfelritze (Rhynchocypris percnurus)
  • Weißflossen-Gründling (Romanogobio albipinnatus)
  • Romanogobio antipai
  • Romanogobio banaticus
  • Belings Gründling (Romanogobio belingi)
  • Po-Gründling (Romanogobio benacensis)
  • Kaukasischer Gründling (Romanogobio ciscaucasicus)
  • Romanogobio elimeius
  • Kesslers Gründling (Romanogobio kesslerii)
  • Romanogobio parvus
  • Romanogobio pentatrichus
  • Romanogobio tanaiticus
  • Steingreßling (Romanogobio uranoscopus)
  • Donau-Weißflossengründling (Romanogobio vladykovi)
  • Rutilus aula
  • Rutilus basak
  • Schwarzmeerplötze (Rutilus frisii)
  • Rutilus heckelii
  • Rutilus karamani
  • Perlfisch (Rutilus meidingerii)
  • Rutilus ohridanus
  • Frauennerfling (Rutilus pigus)
  • Rutilus prespensis
  • Rotauge oder Plötze (Rutilus rutilus)
  • Rutilus ylikiensis
  • Südeuropäische Plötze (Sarmarutilus rubilio)
  • Scardinius acarnanicus
  • Rotfeder (Scardinius erythrophthalmus)
  • Griechische Rotfeder (Scardinius graecus)
  • Scardinius racovitzai
  • Scardinius scardafa
  • Kaukasischer Döbel (Squalius aphipsi)
  • Döbel (Squalius cephalus)
  • Ghizani (Squalius ghigii)
  • Squalius palaciosi
  • Telestes dabar
  • Telestes miloradi
  • Telestes pleurobipunctatus
  • Strömer (Telestes souffia)
  • Ukliva-Strömer (Telestes ukliva)
  • Schleie (Tinca tinca)
  • Calandio-Plötze (Tropidophoxinellus alburnoides)
  • Tropidophoxinellus hellenicus
  • Tropidophoxinellus spartiaticus
  • Seerüßling (Vimba elongata)
  • Schiedling (Vimba melanops)
  • Zährte (Vimba vimba)

Saugkarpfen (Catostomidae)

Bachschmerle (Barbatula barbatula)

Bachschmerlen (Nemacheilidae)

Steinbeißer (Cobitidae)

Cobitis calderoni
Cobitis paludica
Steinbeißer (Cobitis taenia)
Europäischer Schlammpeitzger (Misgurnus fossilis)
Sabanejewia bulgarica
Katzenwels (Ameiurus nebulosus)

Welsartige (Siluriformes)

Quappe (Lota lota)

Dorschartige (Gadiformes)

Grundelartige (Gobiiformes)

Gebänderte Kaulquappen-Grundel (Benthophiloides brauneri)
Chromogobius zebratus
Langschwanzgrundel (Knipowitschia longecaudata)
Schwarzmund-Grundel (Neogobius melanostomus)
  • Nackthalsgrundel (Babka gymnotrachelus)
  • Gebänderte Kaulquappen-Grundel (Benthophiloides brauneri)
  • Benthophilus durrelli
  • Rauhe Kaulquappen-Grundel (Benthophilus granulosus)
  • Benthophilus leobergius
  • Kaspische Kaulquappengrundel (Benthophilus macrocephalus)
  • Benthophilus magistri
  • Benthophilus mahmudbejovi
  • Benthophilus nudus
  • Stern-Kaulquappengrundel (Benthophilus stellatus)
  • Kaspi-Grundel (Caspiosoma caspium)
  • Economidichthys pygmaeus
  • Economidichthys trichonis
  • Berggrundel (Hyrcanogobius bergi)
  • Knipowitschia cameliae
  • Kaukasus-Grundel (Knipowitschia caucasica)
  • Knipowitschia croatica
  • Knipowitschia goerneri
  • Langschwanzgrundel (Knipowitschia longecaudata)
  • Knipowitschia milleri
  • Knipowitschia mrakovcici
  • Lagunengrundel (Knipowitschia panizzae)
  • Knipowitschia punctatissima
  • Knipowitschia radovici
  • Griechische Grundel (Knipowitschia thessala)
  • Krötengrundel (Mesogobius batrachocephalus)
  • Flussgrundel (Neogobius fluviatilis)
  • Schwarzmund-Grundel (Neogobius melanostomus)
  • Neogobius pallasi
  • Gardasee-Grundel (Padogobius bonelli)
  • Italienische Grundel (Padogobius nigricans)
  • Canestrini-Grundel (Pomatoschistus canestrinii)
  • Strandgrundel (Pomatoschistus microps)
  • Ponticola constructor
  • Ponticola eurycephalus
  • Kessler-Grundel (Ponticola kessleri)
  • Syrman-Grundel (Ponticol syrman)
  • Marmorierte Grundel (Proterorhinus marmoratus)
  • Proterorhinus nasalis
  • Proterorhinus semilunaris
  • Proterorhinus tataricus
  • Amur-Schläfergrundel (Perccottus glenii) (N.)
Große Seenadel (Syngnathus acus)

Seenadelartige (Syngnathiformes)

Koboldkärpfling (Gambusia affinis)

Zahnkärpflinge (Cyprinodontiformes)

Reisfische (Adrianichthyidae)

Ährenfischartige (Atheriniformes)

Kleiner Ährenfisch (Atherina boyeri)

Meeräschenartige (Mugiliformes)

Dicklippige Meeräsche (Chelon labrosus)

Buntbarsche (Cichlidae)

Schleimfische (Blenniidae)

Plattfische (Pleuronectiformes)

Flunder (Platichthys flesus)

Wolfsbarsche (Moronidae)

Echte Barsche (Percidae)

Kaulbarsch (Gymnocephalus cernuus)
Zander (Sander lucioperca)

Sonnenbarsche (Centrarchidae)

Schwarzbarsch (Micropterus dolomieu)

Groppenverwandte (Cottales)

Groppe (Cottus gobio)
Cottus rondeleti
  • Cottus aturi
  • Cottus cyclophthalmus
  • Groppe (Cottus gobio)
  • Cottus duranii
  • Cottus haemusi
  • Cottus hispaniolensis
  • Cottus koshewnikowi
  • Cottus metae
  • Cottus microstomus
  • Scheldegroppe (Cottus perifretum)
  • Petit-Groppe (Cottus petiti)
  • Sibirische Groppe (Cottus poecilopus)
  • Rheingroppe (Cottus rhenanus)
  • Cottus rondeleti
  • Cottus sabaudicus
  • Cottus scaturigo
  • Cottus transsilvaniae
  • Vierhörniger Seeskorpion (Myoxocephalus quadricornis)
Dreistachliger Stichling (Gasterosteus aculeatus)

Stichlinge (Gasterosteidae)

Siehe auch

Literatur

  • Petru Banaescu: Zoogeography of Fresh Waters. AULA, Wiesbaden 1990, ISBN 3-89104-480-1
  • Steinbachs Naturführer, Süßwasserfische. Ulmer, Stuttgart 2003, ISBN 3-8001-4296-1
  • Anton Lelek: The Freshwater Fishes of Europe, Vol. 9 : Threatened Fishes of Europe. Aula-Verlag, Wiesbaden 1987, ISBN 3-89104-048-2
  • Keith Linsell, Peter Maitland: Süßwasserfische: Alle Arten Europas gezeichnet. Franckh-Kosmos-Verlag, ISBN 3-440-10962-3.

Einzelnachweise

  1. IUCN (2007): Sink or swim: over one in three freshwater fish species in Europe threatened with extinction [1]