Edward Albee

Edward Albee

Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakEdward Franklin Albee
JaiotzaWashington, 1928ko martxoaren 12a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaWashington
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaMontauk (New York), 2016ko irailaren 16a (88 urte)
Heriotza moduaberezko heriotza: diabetes mellitusa
Familia
Bikotekidea(k)
ikusi
  • Terrence McNally
Familia
ikusi
  • Reed A. Albee (en) Itzuli (adoptive father (en) Itzuli)
Hezkuntza
HeziketaChoate Rosemary Hall (en) Itzuli
Rye Country Day School (en) Itzuli
Lawrenceville School (en) Itzuli
Trinity College (en) Itzuli
Valley Forge Military Academy and College (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakantzerkigilea, idazlea, gidoilaria, unibertsitateko irakaslea eta antzerki zuzendaria
Enplegatzailea(k)University of Houston (en) Itzuli
Lan nabarmenak
ikusi
  • Who's Afraid of Virginia Woolf? (en) Itzuli
    The Goat, or Who Is Sylvia? (en) Itzuli
Jasotako sariak
ikusi
  • National Medal of Arts National Medal of Arts
    Nestroy Award
    America Award in Literature
    Tony Award for Best Play  (1963)
    Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording  (1963)
    Pulitzer Saria Antzerkian  (1967) : A Delicate Balance (en) Itzuli
    Pulitzer Saria Antzerkian  (1975) : Seascape (en) Itzuli
    Pulitzer Saria Antzerkian  (1994) : Three Tall Women (en) Itzuli
    St. Louis Literary Award  (1995)
    Kennedy Center Honors Kennedy Center Honors  (1996)
    Drama Desk Award for Outstanding Play  (2002)
    Tony Award for Best Play  (2002)
    Drama Desk Special Award  (2008)
    Fellow of the American Academy of Arts and Sciences
    honorary doctor of the University of Miami  (1996ko maiatzaren 14a)
    Hull-Warriner Award
    PEN/Laura Pels International Foundation for Theater Award
    Evelyn F. Burkey Award
InfluentziakAugust Strindberg eta Samuel Beckett
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Bavariako Arte Ederren Akademka
PEN America (en) Itzuli

IMDB: nm0016361 Allocine: 51340 Allmovie: p169262 IBDB: 5258
Musicbrainz: b0f5d4f6-f406-472c-bb33-9c73c4f1c24d Songkick: 419495 Discogs: 1781873 Find a Grave: 170006367 Edit the value on Wikidata

Edward Franklin Albee (Washington Hiria, AEB, 1928ko martxoaren 12a - Montauk, New York, 2016ko irailaren 16a) estatubatuar antzerkigilea izan zen.

Biografia

Haurtzaroan Reed A. Albee antzerkiko enpresaburuak semetzat hartu eta, besteak beste, Hartfordeko Trinity College ikastetxean ikasi zuen, Connecticuten.

Lehen antzezlana, The zoo story (1958, Zooaren historia), hiru astetan idatzi zuen. Lan horretan ez ezik, The death of Bessie Smith (1959, B. Smithen heriotza), The American Dream (1960, Amets amerikarra) eta batez ere Who´s afraid of Virginia Woolf? (1962, Nor da V. Woolfen beldur?) antzezlanean, Estatu Batuetako gizartearen kritika zorrotza agertzen da.

Albeeren lehen lanek teatro absurdoaren gaiak ukitzen dituzte, eta bertako pertsonaiek elkarrekin harremanak izateko edo era adierazgarrian komunikatzeko ezintasuna edo gogorik eza azaltzen dute. Geroko obrek, Box (1968, Kutxa), All Over (1971, Leku guztietan)..., abstraktuagoak eta metafisikari emanagoak izanik, ez zuten lehengoek adinako arrakastarik izan, baina agintearen aurkako protesta-mugimenduaren ildotik, absurdoaren teatroaren barnean kokatzen dira.

1977an, Vladimir Nabokov eleberrigile errusiar-amerikarraren Lolita eleberria egokitu zuen antzerkirako, The Lady from Dubuque (Dubuqueko dama) izenburupean, eta hiru aldiz (1967, 1975 eta 1994an) irabazi du antzerki arloko Pulitzer saria: Oreka hauskorra (1966), Seascape (Itsas paisajea), eta Hiru emakume garai (1991) antzezlanekin, hain zuzen.

Antzezlanak

  • The Zoo Story (1958)
  • The Death of Bessie Smith (1959)
  • The Sandbox (1959)
  • Fam and Yam (1959)
  • The American Dream (1960)
  • Who's Afraid of Virginia Woolf? (1961–1962)
  • The Ballad of the Sad Cafe (1963)
  • Tiny Alice (1964)
  • Malcolm (1965)
  • A Delicate Balance (1966)
  • Breakfast at Tiffany's (1966)
  • Everything in the Garden (1967)
  • Box AND Quotations from Chairman Mao Tse-tung (1968)
  • All Over (1971)
  • Seascape (1974)
  • Listening (1975)
  • Counting the Ways (1976)
  • The Lady From Dubuque (1977–1979)
  • Lolita (1981)
  • The Man Who Had Three Arms (1981)
  • Finding the Sun (1983)
  • Marriage Play (1986–1987)
  • Three Tall Women (1990–1991)
  • The Lorca Play (1992)
  • Fragments (1993)
  • The Play About the Baby (1996)
  • Occupant (2001)
  • The Goat or Who is Sylvia? (2002)
  • Knock! Knock! Who's There!? (2003)
  • Peter & Jerry (2004)
  • Me, Myself and I (2007)
  • At Home At The Zoo (2009)
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Edward Albee Aldatu lotura Wikidatan

Erreferentziak

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q219420
  • Commonscat Multimedia: Edward Albee / Q219420

  • Wd Datuak: Q219420
  • Commonscat Multimedia: Edward Albee / Q219420