Episodios Nacionales

Episodios Nacionales
Jatorria
Egilea(k)	Benito Pérez Galdós
Izenburua	Episodios nacionales
Jatorrizko herrialdea	Espainia
Ezaugarriak
Hizkuntza	gaztelania
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Espainia

Episodios Nacionales (euskaraz: "Pasarte Nazionalak") Benito Pérez Galdós kanariar idazleak 1872 eta 1912 bitartean idatzi zituen 46 eleberri historikok osatzen duten bilduma bat da. Bost sailetan banatuta daude, eta gutxi gora-behera 1805 eta 1880 bitarteko Espainiako historia jorratzen dute. XIX. mendeko Espainiako gertakari historikoetan fikziozko pertsonaien bizipenak sartzen dituzten eleberriak dira, independentzia gerra kasu, zeinekin egilea oso hurbil sentitzen zen, bertan bere aitak borrokatu baitzuen. Gaur egun, bere kalitate literarioaz gain lan hau erreferentzia historiko garrantzitsutzat ere baloratzen da.

Lehen saila

Gerona izan ezik, istorio guztiek hasiera batean Frantziak domeinatutako Espainian zehar eta ondoren Independentzia gerran, Trafalgarreko gudutik frantziar armadaren porroteraino (1805-1814) Gabriel de Araceli mutikoaren abentura eta maitasunezko bizipenak jarraitzen dituzte. Hamar dira saileko lanak:

• Trafalgar^[1][2]
• La corte de Carlos IV^{[3] [4]}
• El 19 de marzo y el 2 de mayo^{[5] [6]}
• Bailén^{[7] [8]}
• Napoleón en Chamartín^{[9] [10]}
• Zaragoza^{[11] [12]}
• Gerona^{[13] [14]}
• Cádiz^{[15] [16]}
• Juan Martín el Empecinado^{[17] [18]}
• La batalla de los Arapiles^[19]

Bigarren saila

1875 eta 1879 artean idatzia, hamar lanez osatua dago. Bertako pertsonaia zuzendaria, ez beti protagonista, Salvador Monsalud gerlari liberala da, hasieran Jose I.a Espainiakoa erregearen soldadu zinemana, Fernando VII.a Espainiakoaren lehen sei urteetan (1814-1820) gorrotatua, Hirurte Liberalean (1820-1823) goratua eta Hamarkada Doilorrean (1823-1833) jazarria. Bere etengabeko asezintasunak Fernando VII.aren garaiko Espainiatik gidatzen du, non jada ernaltzen diren etorkizuneko gatazkak. Honakoak dira lanak:

• El equipaje del rey José^[20]
• Memorias de un cortesano de 1815^[21]
• La segunda casaca^[22]
• El Grande Oriente^[23]
• 7 de julio^[24]
• Los cien mil hijos de san Luis^[25]
• El terror de 1824^[26]
• Un voluntario realista^[27]
• Los Apostólicos^[28]
• Un faccioso más y algunos frailes menos^[29]

Sail honen ondoren Galdósek ez jarraitzea zin egin zuen, baina 1898ko desastrearen ondoren bere lanarekin jarraitzea erabaki zuen hurrengo sailetan.

Hirugarren saila

Lehen Karlistadak eta Maria Kristinaren erregeordetzak urratutako Espainia da hurrengo lanen garaia, bere ardatza Fernando Calpena erromantikoa delarik. Honakoak dira saileko hamar lanak:

• Zumalacárregui^[30]
• Mendizábal^[31]
• De Oñate a la Granja^[32]
• Luchana^[33]
• La campaña del Maestrazgo^[34]
• La estafeta romántica^[35]
• Vergara^[36]
• Montes de Oca^[37]
• Los Ayacuchos^[38]
• Bodas reales^[39]

Laugarren saila

José García Fajardo, politikagatik interesa galdutako bat aurrekoak ez bezala, da jada egilearen garaikidea den Elisabet II.a Espainiakoaren erregealdi guztia hartzen saiatzen den hamar laneko sail honen protagonista.

• Las tormentas del 48^[40]
• Narváez^[41]
• Los duendes de la camarilla^[42]
• La Revolución de Julio^[43]
• O'Donnell^[44]
• Aita Tettauen^[45]
• Carlos VI en la Rápita^[46]
• La vuelta al mundo en la «Numancia»^[47]
• Prim^[48]
• La de los tristes destinos^[49]

Bosgarren saila

Titok, pertsonaia erreal baten ordez elkarrizketa hausnartzailea sortzeko egilearen kontzeptu bat dirudien lehen pertsonako narratzaile bat, protagonizatzen du amaitu gabeko sail hau, Espainiako Iraultza Loriatsuan hasten dena eta amaitutako sei lan eta proiektu bat dituena. Honakoak:

• España sin rey^[50]
• España trágica^[51]
• Amadeo I^[52]
• La Primera República^[53]
• De Cartago a Sagunto^[54]
• Cánovas^[55]
• Sagasta (proiektuan)

Erreferentziak

Ikus, gainera

• Episodios nacionales contemporáneos

Kanpo estekak

• Datuak: Q2976655
• Multimedia: Episodios Nacionales / Q2976655