Temenos

Antzinako Grezian, temenos (antzinako grezieraz: τέμενος, 'itxitura')[1] jainko bati eskainitako eremu bat zen. Santutegi asko temenos bat baino ez ziren, tenplurik gabeko aldare bat besterik ez. Gehienetan bertaratzeko garbiketa bat jasan behar izaten zen; adibidez, erromatar legioak, isuritako odolaren garbiketa egin aurretik ezin zitezkeen Erroman sartu.

Temenosak ondoko osagai hauek zituzten: Propileo, aldarea, tenplua, altxorrak, estoak eta abar

Antzinako Grezia baino lehen, temenos-a eremu ofizial bati zegokion lur zati bat zen, batez ere, errege (basileos), eta buruzagi (erithacus) bati zegokiona edo baita jainko, santutegi, eremu sakratu edo arboladi sakratu bati eskainitakoa.

Temenos kontzeptua mediterraneoko kultura klasikoan sortu zen, jainkoen gurtza egiteko gune berezi modura. Autore batzuek baso sakratu modura erabili dute[2] , eguneroko bizitzatik isolaturako gunea, baina beste batzuek, hiriguneetako santutegietan erabiltzen dute.[3]

Erreferentziak

  1. τέμενος Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, perseus (Ingelesez)
  2. David S. Whitley, Reader in Archaeological Theory: Post-processual and Cognitive Approaches, 1998, Routledge.
  3. Carla M. Antonaccio.

Bibliografia

  • Molyneaux, Brian Leigh Eta Kai Vitebsky (2000). Lurra Sakratua, Sakratua Harriak: Gogo Gune Eta Paisaiak, Antzinako Lerrokadurak, Lurraren Energia. Londres, Ingalaterra: Duncan Baird Argitaletxeak. ISBN 1-903296-07-2.
  • Jung, C. G. (1944). Psikologia eta alkimia, Obra osoa, Bolumen 12, Madril: Editorial Trotta. ISBN 978-84-8164-704-4 / ISBN 978-84-8164-717-4.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q740625
  • Identifikadoreak
  • GND: 4184683-7
  • AAT: 300000805
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Wd Datuak: Q740625
  • i
  • e
  • a
Antzinako Greziako erlijioa
Erlijio klasikoak
  • Antzinako Greziako erlijioa
  • Gnostizismo
  • Paleo-Balkanetako mitologia
  • Aitzinindoeuropar erlijioa
  • Erlijio helenistikoa
  • Alkimia
  • Orfismoa
  • Pitagorismoa
  • Mizenastar jainko-jainkosak
Misterioen erlijioa
eta misterio sakratuak
  • Delosko misterioak
  • Misterio dionisiakoak
  • Eleusistar misterioak
  • Imbriar misterioak
  • Mitraismoa
  • Samotraziar misterioak
Sinesmen nagusiak
Testu/epopeia/odak
Erritu eta praktikak
Leku sakratuak
Orakulu-santutegiak
Nekromanteion
Mendiak
Leizeak
  • Zeusen leizea (Aydın)
  • Zeusen leizea (Kreta)
  • Psikro leizea
Orakulu/aztiak
  • Aleuas
  • Anfiarao
  • Anfiloko
  • Anpix
  • Anio
  • Asbolo
  • Bakis
  • Branko
  • Delfosko sibila
  • Elato
  • Ennomo
  • Epimenides
  • Esako
  • Fineo
  • Haliterses
  • Heleno
  • Iamo
  • Idmon
  • Kalkas
  • Karno
  • Karia
  • Kasandra
  • Manto
  • Melanpo
  • Mopso
  • Munikos
  • Poliido
  • Polifides
  • Pitia
  • Sibila
  • Telemo
  • Teoklimeno
  • Tiresias
  • Ziodamas
Ikurrak
Jaialdiak
  • Adonia
  • Agrionia
  • Aktia
  • Anfidromia
  • Antesteria
  • Apellai
  • Apaturia
  • Afrodisia
  • Arreforia
  • Askolia
  • Bendidia
  • Boedromia
  • Brauronia
  • Bukonia
  • Delfinia
  • Diasia
  • Dionisiar
  • Ekdisia
  • Elafebolia
  • Eskira
  • Gamelia
  • Haloa
  • Herakleia
  • Hermaea
  • Hieromenia
  • Iolaia
  • Kalkeia
  • Kronia
  • Lenaia
  • Likaia
  • Metageitnia
  • Munikia
  • Oskoforia
  • Pamboeotia
  • Pandia
  • Plinteria
  • Pianopsia
  • Sinoikia
  • Soteria
  • Tauropolia
  • Targelia
  • Teseia
  • Tesmoforia
Erlijio-mugimendu berriak
  • Diskordianismo
  • Gaianismo
  • Feraferia
  • Helenismo