Alkmaar (gemeente)

Alkmaar

Gemeente in Nederland

(Details)

Situering

Provincie

Noord-Holland

COROP-gebied

Alkmaar en omgeving

Coördinaten

52° 37′ NB, 4° 46′ OL

Algemeen

Oppervlakte

117,35 km²

- land

110,46 km²

- water

6,89 km²

Inwoners
(1 januari 2024)

112.311^?
(1017 inw./km²)

Bestuurscentrum

Alkmaar

Belangrijke verkeersaders

A9 N9 N203 N242 N243 N244 N245 N246 N508 N510 N512

Station(s)

Alkmaar, Alkmaar Noord

Politiek

Burgemeester (lijst)

Anja Schouten^[1]

Economie

Gemiddeld inkomen (2019)

€ 27.100 per inwoner

Gem. WOZ-waarde (2019)

€ 222.000

WW-uitkeringen (2014)

35 per 1000 inw.

Overig

Postcode(s)

1483-88, 1536, 1636, 1646, 1800-31, 1840-47

Netnummer(s)

072

CBS-code

0361

CBS-wijkindeling

zie wijken en buurten

Website

www.alkmaar.nl

Bevolkingspiramide (2023)

Portaal

Nederland

Het stadskantoor van Alkmaar, het oude stadhuis in de binnenstad is nog steeds in gebruik, maar de meeste publieksfuncties zijn naar het nieuw gebouwde stadskantoor langs het Noordhollandsch Kanaal verplaatst. In de volksmond heet het pand ook wel "het schip".

Alkmaar (uitspraak^ⓘ) is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt 112.311 inwoners en heeft een totale oppervlakte van 117,35 km², waarvan 110,46 km² land en 6,89 km² water (1 januari 2024, bron: CBS^[2]).

De gemeente bestond tot eind 2014 uit de stad Alkmaar, (sinds oktober 1972) Oudorp en een deel van Koedijk en Sint Pancras. Sinds 2015 omvat de gemeente Alkmaar ook het grondgebied van de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. Sinds de fusie is de gemeente Alkmaar een fractie kleiner dan het aangrenzende Bergen, waarvan het gemeentehuis in de gemeente Alkmaar ligt. Zowel voor als na de fusie is Alkmaar de vijfde gemeente van Noord-Holland naar inwonertal, na Amsterdam, Haarlem, Zaanstad en Haarlemmermeer.

De gemeente ligt deels in Kennemerland en deels in West-Friesland. De stadskern van Alkmaar zelf ligt in Kennemerland, Alkmaar-Noord valt grotendeels onder West-Friesland. Het verstedelijkte gebied om Alkmaar neemt in de regio een belangrijke plaats in. Het vormt het centrum van het stedelijk gebied Alkmaar, met circa 300.000 inwoners. Met de omliggende gemeenten Bergen, Castricum, Dijk en Waard, Heiloo en Uitgeest wordt samengewerkt als Regio Alkmaar.^[3] De intentie was dat Heerhugowaard, Alkmaar en Langedijk het middelpunt zouden vormen onder de naam HAL-stad, en dat omringende gemeentes op verscheidene manieren zouden meewerken onder de naam BUCH-gemeentes (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo).^[4] De HAL-stad wordt nu 'Streekstad' genoemd.

Fusies

Fusie op 1 januari 2015

Op 15 maart 2012 werd bekend dat de gemeente Graft-De Rijp met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Zij verkoos Alkmaar boven de gemeente Zaanstad. Deze keuze was opvallend omdat de gemeente niet aan Alkmaar grensde.^[5] Op 21 juni 2012 werd bekend dat ook de gemeente Schermer met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Schermer verkoos Alkmaar boven de gemeente Heerhugowaard. Er is korte tijd sprake van geweest dat het dorp Oterleek mogelijk niet met Alkmaar zou gaan fuseren^[6], echter na een onderzoek onder inwoners van Oterleek bleek dat een meerderheid toch met Alkmaar en niet met Heerhugowaard samen wilde gaan.^[7] De fusie tussen Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp kreeg in januari 2015 haar beslag.

Overzicht fusies

1812 Broek op Langedijk

Broek op Langedijk
Oudorp

1817 Oudorp

afscheiding van Broek op Langedijk

1-1-1970 Graft-De Rijp

De Rijp
Graft

1-1-1970 Schermer

Oterleek
Schermerhorn
Zuid- en Noord-Schermer

1-10-1972 Alkmaar

Alkmaar
Koedijk (gedeeltelijk)
Oudorp

1-1-1979 Schermer

Schermer
Ursem, Polder O

1-1-1993 Graft-De Rijp

Graft-De Rijp
Markenbinnen (was gemeente Uitgeest)
Starnmeer (was gemeente Akersloot)

1-1-1993 Schermer

Schermer
Zuidschermer (was gemeente Akersloot)

1-1-2015 Gemeente Alkmaar

Alkmaar
Graft-De Rijp
Schermer

Kernen

Plaatsnaam	voormalige gemeente	inwoners (1 januari 2023)^[8]
Alkmaar		92.675
Driehuizen	Schermer	240
Graft	Graft-De Rijp	885
Grootschermer	Schermer	715
Koedijk (deels)		2.675^[a]
Markenbinnen	Graft-De Rijp	320
Noordeinde	Graft-De Rijp	85
Oost-Graftdijk	Graft-De Rijp	140
Oterleek	Schermer	630
Oudorp		665
De Rijp	Graft-De Rijp	4.395
Schermerhorn	Schermer	1.260
Starnmeer	Graft-De Rijp	220
Stompetoren	Schermer	2.135
Ursem (Polder O)	Schermer	2.995^[b]
West-Graftdijk	Graft-De Rijp	755
Zuidschermer	Schermer	650

↑ Inclusief het gedeelte in de gemeente Dijk en Waard
↑ Inclusief het gedeelte in de gemeente Koggenland

Buurtschappen in de gemeente Alkmaar:

Buurtschap	ingedeeld bij plaats
Bergermeer	Alkmaar
Kogerpolder (deels)	Starnmeer
Omval	Alkmaar/Stompetoren
Nieuwpoort	Alkmaar
(De) Nollen	Alkmaar
De Weijdt	Koedijk

Politiek en bestuur

Burgemeester

De partijloze Anja Schouten is burgemeester sinds 23 juni 2021.^[9]

Gemeenteraad

Samenstelling van de gemeenteraad en colleges sinds 1986:^[10]^[11]

Gemeenteraadszetels
Partij	1986	1990	1994	1998	2002	2006	2010	2014*	2018	2022
D66	1	6	5	3	1	1	4	4	4	5
Onafhankelijke Partij Alkmaar	-	-	-	-	8	5	7	10^[a]	6	5
GroenLinks	-	5	5	5	3	3	4	4	6	5
Belangen Alkmaarse Samenleving	-	-	-	-	-	-	-	-^[a]	2^[b]	4^[c]
VVD	5	4	5	6	4	4	4	5	6^[b]	4
PvdA	12	9	7	9	8	11	7	6	4	3
CDA	7	8	7	6	6	4	3	5	4	3^[c]
Leefbaar Alkmaar	-	-	-	-	4	2	3	3	2	3
PvdD	-	-	-	-	-	-	-	-	2	2
SeniorenPartij Alkmaar	-	-	-	-	-	-	-	2	2	2
FVD	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
SP	-	-	2	4	3	5	3	-	-	1
ChristenUnie	-	-	-	-	-	-	-	-	1	1
TON	-	-	-	-	-	-	2	-	-	-
Om Alkmaar	-	-	-	-	-	1	-	-	-	-
Stadsbelang	9	5	5	4	-	-	-	-	-	-
CP'86	-	-	1	-	-	-	-	-	-	-
PSP-PPR	2	-	-	-	-	-	-	-	-	-
CPN	1	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Totaal	37	37	37	37	37	37	37	39	39	39
Opkomst	68,1%	54,7%	59,9%	54,1%	55,4%	54,7%	50,5%	42,5%	55,3%	52,1%

Grijs: in het college. Bij een verloop geldt links voor alleen het eerste college binnen de raadsperiode, rechts voor het tweede.

Huidige zetelverdeling gemeenteraad

De 39 zetels zijn als volgt verdeeld:

■ D66: 5

■ OPA: 5

■ GL: 5

■ BAS: 5

■ VVD: 4

■ PvdA: 3

■ Leefbaar: 3

■ CDA: 2

■ PvdD: 2

■ SPA: 2

■ FVD: 1

■ SP: 1

■ CU: 1

Topografie

Aangrenzende gemeenten
Bergen (Noord-Holland) Bergen	Dijk en Waard Dijk en Waard	Koggenland Koggenland

Heiloo Heiloo		Purmerend Purmerend
Castricum Castricum
Uitgeest Uitgeest	Zaanstad Zaanstad	Wormerland Wormerland

Stedenbanden

Alkmaar heeft vriendschapsbetrekkingen met de volgende steden:

Bath (Verenigd Koninkrijk)
Darmstadt (Duitsland)
Troyes (Frankrijk)
Tata (Hongarije)
Bergama (Turkije)
Uitenhage (Zuid-Afrika)

Zie ook

Lijst van kerken in Alkmaar
Lijst van rijksmonumenten in Alkmaar (gemeente)
Lijst van gemeentelijke monumenten in Alkmaar (gemeente)
Lijst van oorlogsmonumenten in Alkmaar
Lijst van beelden in Alkmaar
Lijst van burgemeesters van Alkmaar

Externe link

Gemeente Alkmaar

Bronvermelding

Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf een ander artikel op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie deze pagina voor de bewerkingsgeschiedenis.

Noten

↑ ^a ^b In maart 2015 splitsten twee OPA-raadsleden zich af en gingen zij verder als de fractie Belangen van de Alkmaarse Samenleving.^[12]
↑ ^a ^b In oktober 2020 splitste een BAS-raadslid zich af, en ging hij zelfstandig verder.^[13] In mei 2021 sloot hij zich aan bij de VVD.^[14]
↑ ^a ^b In juli 2023 stapte een CDA-raadslid over naar BAS.^[15]

Referenties

↑ Benoeming burgemeester Alkmaar, Rijksoverheid d.d. 4 juni 2021. Gearchiveerd op 4 juni 2021.
↑ CSB StatLine – Opendata databank van het CBS
↑ Regionale bestuurskracht Alkmaar. Provincie Noord-Holland (13 juli 2016). Geraadpleegd op 20 augustus 2022.
↑ Organisatie. Gemeente Bergen (NH). Geraadpleegd op 27 oktober 2022.
↑ Graft-De Rijp kiest Alkmaar als fusiepartner^{[dode link]}, Dichtbij.nl, 15 maart 2012
↑ Schermer gaat fuseren met Alkmaar, Noordhollands Dagblad, 22 juni 2012. Gearchiveerd op 3 mei 2014.
↑ Inwoners Oterleek willen niet fuseren met Heerhugowaard, Groot Alkmaar Dichtbij, 4 oktober 2012. Gearchiveerd op 5 maart 2016.
↑ Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
↑ Benoeming burgemeester Alkmaar
↑ Databank Verkiezingsuitslagen, Kiesraad. Geraadpleegd op 7 maart 2022.
↑ Gemeenteraadsverkiezingen – 1982 t/m 2021, Noord-Holland, nlverkiezingen.com. Geraadpleegd op 7 maart 2022.
↑ Van OPA naar BAS, Alkmaar.nieuws.nl, 21 maart 2015. Geraadpleegd op 16 juni 2024.
↑ Raadslid Willem Peters stapt uit BAS en begint eigen Alkmaarse partij ’want met met mijn fractiegenoot Ben Bijl is niet meer te werken’, Noordhollands Dagblad, 19 oktober 2020. Gearchiveerd op 16 juni 2024.
↑ 'Lijst Peters' stopt ermee, raadslid sluit aan bij VVD, NH Nieuws, 25 mei 2021. Geraadpleegd op 16 juni 2024.
↑ Fractievoorzitter Gosse Postma van CDA stapt over naar BAS, RODI, 10 juli 2023. Geraadpleegd op 17 juni 2024.