Graduale

Fragment uit het manuscript van de graduale van de St.-Baafsabdij te Gent. Gemaakt in 1469.[1]
Deel van de serie over
kerkelijk gerei

gebruikt in de liturgie
Monstrans


Liturgisch vaatwerk
Vasa sacra
Miskelk · Pateen
Kelklepeltje
Ciborie · Monstrans
Pyxis · Custodiale

Vasa non sacra
Ampullen · Wijwatervat
Olievaatje
Wierookvat · Ablutievat

Paramenten
Amict · Albe · Baarkleed · Cingel
Tuniek · Dalmatiek · Fanon
Kazuifel · Manipel · Stola
Gremiale · Benedictievelum
Mijter

Koorkledij
Rochet · Superplie
Koorkap · Cappa magna
Kovel Kelkgerei
Bursa · Kelkvelum
Ciborievelum

Kerklinnen
Corporale · Kelkdoekje
Lavabodoekje · Palla
Altaardwaal

Kerkinterieur
Altaar · Ambo
Biechtstoel · Communiebank
Doksaal · Doopvont
Faldistorium
Godslamp · Hoogaltaar
Heilig Kruisaltaar
Bisschopszetel · Preekstoel
Sedilia
Tabernakel · Volksaltaar

Liturgische boeken
Altaarmissaal
Benedictionale · Brevier
Evangeliarium · Evangelistarium
Graduale · Kyriale
Lectionarium
Psalter · Rituaal
Sacramentarium · Volksmissaal

Overige
Flambouw · Processiekruis
Altaargong · Altaarschel · Sanctusbel
Wijwaterkwast · Scheepje
Doopschelp · Lessenaar
Thabor · Antependium
Paaskaars · Adventskrans

Het graduale is een term uit de Rooms-katholieke liturgie. Er kan zowel een gregoriaans gezang mee worden bedoeld als een liedboek met gregoriaanse gezangen.

Gezang

Om het onderscheid te maken met het boek, wordt het gezang ook wel de Graduale Responsorium genoemd. De graduale is een gregoriaans gezang van de H. Mis en in de Novus Ordo Missae is het de tussenzang. Het wordt gezongen tussen de eerste schriftlezing en de tweede schriftlezing in en is meestal een antwoordpsalm.[2] In de Tridentijnse liturgie wordt de graduale in de voormis gezongen, tussen het epistel en het evangelie.

Het graduale is een onderdeel van het Proprium Missae, dat zijn de wisselende gezangen van de Mis. Het woord graduale is afgeleid van het Latijnse woord gradus, trede. Men spreekt dan ook van trapgebed dat door de priester gebeden wordt na het voorlezen van het Epistel. [3][4]

Boek

Het Graduale Romanum is het liedboek waarin de gregoriaanse gezangen staan. Het boek bevat alle wisselende en vaste misgezangen voor de verschillende tijden en feesten van het liturgische jaar. De uitgave van 1974 werd aangepast aan de Novus Ordo Missae. In het gregoriaans Missaal uit 1983 zijn ook de Nederlandse vertalingen van de gezangen te vinden.

Externe link

  • Pdf-document Het Graduale Romanum op www.musicasacra.com
  • Graduale van koning John Albert
    Graduale van koning John Albert
Bronnen, noten en/of referenties
  1. Graduale van de St.-Baafsabdij te Gent[manuscript]. lib.ugent.be. Geraadpleegd op 26 augustus 2020.
  2. antwoordpsalm Liedboek compendium
  3. James W. McKinnon, Gradual (i). Oxford Music Online. Geraadpleegd op 5 februari 2015.
  4. Marly Sengers, Lora-Elly Vannieuwenhuysen, Graduale. KU Leuven. Geraadpleegd op 5 februari 2015.
· · Sjabloon bewerken
Ordinarium Missae:Kyrie · Gloria · Credo · Sanctus · Agnus Dei · Ite missa est
Proprium Missae:Introïtus · Graduale · Alleluia / Tractus / Sequentia · Offertorium · Communio