Heideklauwtjesmos

Hypnum jutlandicum
Heideklauwtjesmos
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Bryophyta (Mossen)
Klasse:Bryopsida
Orde:Hypnales
Familie:Hypnaceae
Geslacht:Hypnum
Soort
Hypnum jutlandicum
Holmen & E.Warncke (1969)
Heideklauwtjesmos, habitus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Hypnum jutlandicum op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Het heideklauwtjesmos (Hypnum jutlandicum) is een soort mos van het geslacht Hypnum (klauwtjesmos).

Het is een algemene soort van het Noord-Atlantisch gebied, die vooral op droge heide voorkomt.

Etymologie en naamgeving

  • Synoniem: Hypnum cupressiforme var. ericetorum Bruch, Schimper & W. Gümbel
  • Duits: Heide-Schlafmoos
  • Engels: Heath Plait-moss
  • Frans: Hypne des Bruyères

De botanische naam Hypnum is afkomstig van de Oudgriekse mythologische figuur Hypnos, de personificatie van de slaap, omwille van het eertijdse gebruik van het mos als kussen- en matrasvulling. De soortaanduiding jutlandicum komt uit het Latijn en betekent 'afkomstig van Jutland' (Denemarken).

Kenmerken

Het heideklauwtjesmos is een mattenvormende plant met een liggende of half opgerichte stengel, tot 10 cm lang, onregelmatig vertakt, duidelijk afgeplat bebladerd. De stengelblaadjes zijn bleekgroen, tot 2,2 mm lang, ovaal tot lancetvormig, recht tot sikkelvormig gebogen. De blaadjes krommen niet onder de stengel door.

Het heideklauwtjesmos vormt in Europa zelden en in Noord-Amerika zelfs nooit sporenkapsels; het operculum is kort gesnaveld.

Habitat

Het heideklauwtjesmos is vooral te vinden in droge heide, droge, schrale en zure graslanden en voedselarme bossen op zandgrond. Incidenteel op dood hout en boomstronken.

Verspreiding en voorkomen

Het heideklauwtjesmos is een Atlantische soort, verspreid over Europa, Noord-Amerika en de Azoren. De soort is algemeen voorkomend.

Verwante en gelijkende soorten

Het heideklauwtjesmos, vooral jonge plantjes, zijn moeilijk te onderscheiden van het zeer variabele gesnaveld klauwtjesmos (H. cupressiforme). Het verschilt ervan door de bleekgroene kleur (gesnaveld klauwtjesmos is grasgroen en vaak rood aangelopen), en de duidelijk afgeplatte bebladerde stengels. Ook groeit het heideklauwtjesmos zelden op bomen.

Bronnen, noten en/of referenties
  • (en) Bryophyte Flora of North America
  • Nederlands soortenregister
  • (en) USDA Plants Database
  • K. van Dort, C. Buter, B. Horvers, 2010: Fotogids mossen. KNNV Uitgeverij, Zeist.
  • H. Stieperaere, B. Roelandt, 2000: Mossen in de bossen van Vlaanderen. Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Bos & Groen.

· · Sjabloon bewerken
Soorten van het geslacht Hypnum (Klauwtjesmossen)

... · H. andoi (Bosklauwtjesmos) · H. cupressiforme (Gesnaveld klauwtjesmos) · H. cupressiforme var. filiforme (Hangend klauwtjesmos) · H. cupressiforme var. heseleri (Kroezig klauwtjesmos) · H. cupressiforme var. lacunosum (Duinklauwtjesmos) · H. cupressiforme var. resupinatum (Zijdeklauwtjesmos) · H. cupressiforme var. tectorum (Recht klauwtjesmos) · H. imponens (Goudklauwtjesmos) · H. jutlandicum (Heideklauwtjesmos) · H. pallescens (Klein klauwtjesmos) · H. pratense (Weideklauwtjesmos) · ...