Herman Philipse

Bij Studium Generale van de Universiteit Utrecht, 2012

Persoonlijke gegevens

Geboren

Den Haag, 13 mei 1951

Nationaliteit

Nederland

Religie

atheïst

Werkzaamheden

Vakgebied

Filosofie

Universiteit

Universiteit Utrecht
Universiteit Leiden (tot 2003)

Proefschrift

De fundering van de logica in Husserls 'Logische Untersuchungen' (1983)

Promotor

C.A. van Peursen

Portaal

Onderwijs

Herman Philipse (Den Haag, 13 mei 1951) is een Nederlands filosoof en tot november 2021 universiteitshoogleraar aan de Universiteit Utrecht. Hij is bekend vanwege zijn atheïstische overtuiging.^[1] Daarnaast heeft hij regelmatig over actuele onderwerpen gepubliceerd in o.a. NRC Handelsblad.

Loopbaan

Philipse heeft rechten en wijsbegeerte gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Leiden. Ook studeerde hij filosofie te Oxford, Parijs en Keulen. Hij was enige tijd werkzaam aan de Katholieke Universiteit Leuven. Vanaf 1986 was hij verbonden aan de Universiteit Leiden als hoogleraar wijsbegeerte met als specialisatie kennistheorie. Sinds 1 september 2003 was hij als Universiteitshoogleraar verbonden aan de Universiteit Utrecht.

Philipse is actief op verschillende terreinen en schrijft zowel Nederlandstalige als Engelstalige werken. Vooral op het terrein van de kennisleer heeft hij bijdragen geleverd. Hij publiceerde ook over Heidegger, onder meer met het boek Heidegger's Philosophy of Being (1998).

Daarnaast is hij actief in het maatschappelijke debat. Hij heeft bekendheid gekregen door de uitgave van zijn Atheïstisch manifest (1995), door zijn polemieken over theologie en moraal en als columnist bij het televisieprogramma Buitenhof. Omdat Philipse zijn indertijd geschreven manifest eigenlijk ontoereikend vond om ieder godsbewijs te weerleggen, schreef hij een uitgebreide verhandeling God in the Age of Science?: A Critique of Religious Reason (2012), waarin hij een beslisboom presenteert volgens welke de gelovige zijn of haar godsgeloof rechtvaardigt, die de "universele atheïst" dan systematisch kan deconstrueren.

Bibliografie

Heidegger's Philosophy of Being: A Critical Interpretation, Princeton University Press, 1998, ISBN 978-06-9100-119-7
Atheïstisch manifest en De onredelijkheid van religie, Uitgeverij Prometheus, 1995 & 2004, ISBN 978-90-3512-654-1
Acht Filosofische Miniaturen - Een hoorcollege over grote denkers van Plato tot Wittgenstein, Home Academy Publishers (audio-cd, 2004), ISBN 978-90-8530-003-8
Filosofen van de 20e eeuw - Een hoorcollege over acht moderne denkers, Home Academy Publishers (audio-cd, 2005), ISBN 978-90-8530-014-4
Godsdienstfilosofie - Een hoorcollege over religie tussen wonder en wetenschap, Home Academy Publishers (audio-cd, 2006), ISBN 978-90-8530-050-2
Wetenschap versus godsdienst - Een hoorcollege over grote conflicten, van Copernicus tot Dawkins, Home Academy Publishers (audio-cd, 2007), ISBN 978-90-8530-203-2
Ethiek en Evolutie - Een hoorcollege over de geschiedenis, biologie, filosofie en antropologie van de moraal, Home Academy Publishers (audio-cd, 2008), ISBN 978-90-8530-403-6
Godsgeloof of atheïsme? Een hoorcollege over de filosofische strijd der wereldbeschouwingen, Home Academy Publishers (audio-cd, 2009), ISBN 978-90-8530-056-4
Filosofische polemieken, Uitgeverij Bert Bakker, 2009, ISBN 978-90-3513-502-4
Betrouwbare kennis - Een hoorcollege over wetenschapsfilosofie in historisch perspectief, Home Academy Publishers (audio-cd, 2010), ISBN 978-90-8530-930-7
Vrijheid en verplichting - Een hoorcollege over wijsgerige ethiek, van Plato tot Levinas, Home Academy Publishers (audio-cd, 2011), ISBN 978-90-8530-100-4
God in the Age of Science?: A Critique of Religious Reason, Oxford University Press, 2012, ISBN 978-01-9969-753-3
Reason and Religion. Evaluating and Explaining Belief in Gods, Cambridge University Press, 2022, ISBN 9781107161733 (hardback); ISBN 9781316614068 (paperback).

Persoonlijk

Prof. dr. mr. Herman Philipse is een lid van het in het Nederland's Patriciaat opgenomen geslacht Philipse en een zoon van mr. Gerard Philipse (1908-1991), vicepresident van de rechtbank van 's-Gravenhage, en drs. Anna Maria Catharina Kronenberg (1914-2008). In 1987 trouwde hij met drs. Anne Marietje Oudemans (1955-2007), lid van de familie Oudemans, met wie hij twee kinderen kreeg. In 1993 huwde hij met schrijfster Hendrickje Spoor (1963), dochter van journalist André Spoor (1931-2012). Beide vorige huwelijken werden door echtscheiding ontbonden. Philipse is voor een derde maal getrouwd met prof. dr. Anthonya Visser (1959).

Externe links

De samenhang der wetenschappen - diesrede 2000 Universiteit Leiden door Herman Philipse
De Augiasstal van de neurowetenschappen - boekrecensie door Herman Philipse
Stop de tribalisering van Nederland artikel in NRC Handelsblad
De explosie van de tijd Wetenschapshistorici over de geschiedenis van de aarde. De Academische Boekengids 62, mei 2007, pp. 16–17
De wederopstanding van de rationele theologie^{[dode link]} Godsdienstwijsbegeerte volgens Richard Swinburne. De Academische Boekengids 53, november 2005, pp. 5–8.
Scheiding tussen kerk en staat is onontkoombaar Over islam, democratie en wetenschap. De Academische Boekengids 48, januari 2005, pp. 3–5.
Geloof en evolutie Een strijd der Faculteiten. De Academische Boekengids 38, april 2003, pp. 10–13
Honderd jaar Karl Popper De Academische Boekengids 35, oktober 2002, pp. 9–10.
Profiel van Herman Philipse bij de Koninklijke Bibliotheek