Innersdijk

Innersdijk is het ontgonnen veengebied in de provincie Groningen, globaal gelegen in de driehoek Groningen, Bedum en Ten Boer. Het maakt deel uit van de Centrale Woldgebied. Dit gebied had - vanwege zijn lage ligging - vanaf de veertiende of vijftiende eeuw te kampen met ernstige wateroverlast, waardoor een aantal dorpen verlaten moest worden.[1]

Grenzen

  • In het zuiden loopt de grens met Gorecht langs de Beijumer Zuidwending, die nu door de wijk Beijum en het nieuwe natuurgebied Kardinge loopt.
  • In het oosten loopt de grens met Fivelingo langs Bedumer Zuidwending en het Kardingermaar.
  • In het westen loopt de grens met Ubbega, een ander onderkwartier van Hunsingo, langs de Oude en Nieuwe Ae (ooit een zijtak van de Hunze), een kilometer ten westen van de Wolddijk.
  • In het noorden grenst Innersdijk aan het Oosterambt van Hunsingo (het Hogeland).

In ruimere zin wordt onder Innersdijken ook wel het gebied binnen de Wolddijk, de Stadsweg en Hunze aangeduid.

Bestuursdistrict

Innersdijk was tevens een van de onderkwartieren van het historische gewest Hunsingo en omvatte in de Middeleeuwen de kerspelen Bedum, Beijum, Ellerhuizen, Noordwolde, Zuidwolde en het verdwenen Oostbedumerwolde (Astarabederwalda).[2] In de middeleeuwen werden Menkeweer en Onderwierum vermoedelijk bij het Halfambt gerekend, terwijl Westerdijkshorn bij Ubbega hoorde. In de zeventiende en achttiende eeuw werden de laatste twee bij Innersdijk geteld, terwijl de rechtstoel Menkeweer bij het Oosterambt hoorde.

Het onderkwartier Innersdijk wordt voor het eerst genoemd in 1371 als infra aggerem terre Hunsegonie of Innerdick, daarna ook als Inredijc of Binnendijc. De Waldmon (woudmannen) vormden echter al in 1252 een afzonderlijke eenheid binnen Hunsingo, waarvan de inwoners samen met hun buren uit het Oosterambt in Onderdendam bijeen kwamen voor rechtszittingen. In 1321 werd vastgelegd dat de vergaderingen van het Winsumerzijlvest behalve in Winsum ook in Onderdendam zouden worden gehouden. Een oudere benaming is Bederawaghenreda of Bederawaynrede (1323), waarmee kennelijk 'de wagenweg van Bedum' werd bedoeld.

Waterstaat

Innersdijk was de naam van een schepperij binnen het Winsumer- en Schaphalsterzijlvest, begrensd door de Wolddijk, het Kardingermaar en het Damsterdiep. Hiertoe behoorde in de 17e en 18e eeuw tevens het gebied van het kerspel Noorddijk in het Gorecht. De schepperij, die in 1408 nog eenvoudigweg Bedum heette, is waarschijnlijk ontstaan uit drie afzonderlijke zijlvesten in Bedum, Zuidwolde en Noordwolde. Later werd ook Noorddijk eraan toegevoegd.

Trivia

Innersdijk was een verpleeghuis in Groningen in de wijk Beijum en heette eerder Treslinghuis. De instelling in 2011 tijdelijk verplaatst naar Ten Boer. Het is een locatievestiging van de Zorggroep Groningen.

Externe links

  • Kenniscentrum Landschap: Landschapsgeschiedenis Centrale Woldgebied
Bronnen, noten en/of referenties
  1. M.E. van Kruining, 'Wüstungen in het Woudgebied: een studie naar verdwenen nederzettingen in Groningen', in: Paleo-Aktueel 18 (2006), pp. 125-132
  2. O.D.J. Roemeling, 'De 'Wolde' parochies tussen Ten Boer en Bedum’, in: Driemaandelijkse Bladen 30 (1978), pp. 55-74
Vlag provincie Groningen
· · Sjabloon bewerken
Vlag Ommelanden
Constitutie van Groningen en Ommelanden
Kwartieren:Stadstaat Groningen: Gorecht · Oldambt (en Reiderland) · Heerlijkheid Westerwolde (sinds 1619)
Ommelander Unie: Hunsingo · Fivelingo · Westerkwartier (sinds 1594 fusie van Langewold, Vredewold, Middag-Humsterland)
Onderkwartieren:Marne · Halfambt · Oosterambt (Hunsingo) · Innersdijken · Ubbega · Hoogelandsteradeel · Vierendeel · Duurswold · Oosterambt (Fivelingo) · Wold-Oldambt · Klei-Oldambt
Historie:Feodale tijd: Friese Vrijheid · Stad onder bisdom Utrecht (1040-1227) · Slag bij Ane (1227) · Ommelander Unie (1558-1594) · Heerlijkheid Groningen (1536-1594) · Reductie van Groningen (1594)
Tijd van de Republiek: Gewest Stad en Lande (1594-1795)
Franse tijd: Departement Stad en Lande (1795-1798) · Departement van de Eems (1798-1802) · Departement Stad en Landen van Groningen (1802-1807) · Departement Groningen (1807-1810) · Departement van de Westereems (1810-1814)
Koninkrijk der Nederlanden: Provincie Groningen (1813/1815-heden)
Gemeentes:Eemsdelta · Groningen · Het Hogeland · Midden-Groningen · Oldambt · Pekela · Stadskanaal · Veendam · Westerkwartier · Westerwolde · (zie ook voormalige gemeentes)
NUTS-regio's:NUTS-1: Noord-Nederland NUTS-2: Groningen NUTS-3: Oost-Groningen · Delfzijl en omgeving · Overig Groningen
Samenwerkingsverbanden:Samenwerkingsverband Noord-Nederland · Eems Dollard Regio