Undorosaurus

Undorosaurus
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Laat-Jura
Undorosaurus
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Reptilia (Reptielen)
Orde:Ichthyosauria
Familie:Ophthalmosauridae
Onderfamilie:Platypterygiinae
Geslacht
Undorosaurus
Efimov, 1999
Typesoort
Undorosaurus gorodischensis
Undorosaurus
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Undorosaurus op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie
Herpetologie

Undorosaurus[1][2] is een geslacht van uitgestorven ophthalmosauride ichthyosauriërs bekend uit West-Rusland, Spitsbergen en Polen.

Naamgeving

Undorosaurus werd in 1999 door Wladimir Michail Efimow benoemd.[3] De typesoort is Undorosaurus gorodischensis. De geslachtnaam verwijst naar het dorp Oendori. De soortaanduiding is vernoemd naar Gorodische, de typeplaats van dit taxon.

Het holotype is UPM EP-II-20 (527), een gedeeltelijk driedimensionaal geconserveerd skelet dat een gedeeltelijke schedel bewaarde. Het werd verzameld in de buurt van de rivier de Wolga bij Gorodische uit de Epivirgatites nikitini ammonoid-zone, daterend uit het Laat-Jura.

Een tweede soort uit 1999 is Undorosaurus nessovi Efimov, 1999, Lew Nesow erend en gebaseerd op holotype UPM, No. EP-II-24 (785).

Undorosaurus trautscholdi werd in 2014 benoemd ter ere van de geoloog Hermann Trautschold die de fossielen van het holotype van deze soort verzamelde en de eerste beschrijving maakte.[4] Het holotype is GSM 1503, een gedeeltelijke linkervoorvin gevonden in de plaats Mnevniki, in de oblast Moskou.

Hetzelfde jaar werd een vierde soort benoemd: Undorosaurus khorlovensis. De soortaanduiding verwijst naar het dorp Chorlowo. Het holotype is UPM, no. EP-II-27 (870). Dit is later gezien als een jonger synoniem.

Het genoholotype van Cryopterygius

Maisch en Matzke (2000) beschouwden Undorosaurus als identiek aan Ophthalmosaurus. Storrs et alii 2000 verwierpen deze synonymie op basis van de tandmorfologie van het individu. Chris McGowan en Ryosuke Motani (2003) wezen op twee opmerkelijke verschillen met Ophthalmosaurus: een onvolledig gefuseerde ischiopubis en een opmerkelijk sterk gebit en beschouwden Undorosaurus als een geldig geslacht van ophthalmosauriden. De geldigheid van Undorosaurus wordt nu door de meeste auteurs geaccepteerd, zelfs door Maisch (2010), die oorspronkelijk de synonymie voorstelde.

Zverkov & Efimov (2019) beschouwden het geslacht Cryopterygius als een jonger synoniem van het geslacht Undorosaurus. De auteurs beschouwden de typesoort van dit geslacht, Cryopterygius kristiansenae, als een jonger synoniem van Undorosaurus gorodischensis; de tweede soort Cryopterygius kielanae, gebaseerd op holotype GMUL 2579-81, werd voorlopig door de auteurs gehandhaafd als een aparte soort binnen het geslacht Undorosaurus, dus als een Undurosaurus kristiansenae.

Fylogenie

Het volgende cladogram toont een mogelijke fylogenetische positie van Undorosaurus in de Ophthalmosauridae volgens de analyse uitgevoerd door Zverkov en Jacobs (2020).

Ophthalmosauria

Ophthalmosaurinae




Acamptonectes densus




Mollesaurus periallus




Ophthalmosaurus natans (= Baptanodon)



Ophthalmosaurus icenicus










Gengasaurus nicosiai





Nannopterygius yasykovi




Nannopterygius enthekiodon



Nannopterygius saveljeviensis



Nannopterygius borealis







Arthropterygius volgensis




Arthropterygius lundi



Arthropterygius thalassonotus




Arthropterygius hoybergeti



Arthropterygius chrisorum










Platypterygiinae


Brachypterygius extremus



Aegirosaurus leptospondylus




Muiscasaurus catheti




Leninia stellans




Sveltonectes insolitus




Athabascasaurus bitumineus




Platypterygius americanus (= Myopterygius)





Acuetzpalin carranzai



Platypterygius sachicarum (= Kyhytysuka)



Caypullisaurus bonapartei







Grendelius mordax



Grendelius alekseevi



Grendelius pseudoscythicus



Grendelius zhuravlevi







Undorosaurus kielanae




Undorosaurus nessovi



Undorosaurus gorodischensis









Platypterygius australis (Longirostria)




Plutoniosaurus bedengensis



Simbirskiasaurus birjukovi



Platypterygius hercynicus



Sisteronia seeleyi



Platypterygius platydactylus



Maiaspondylus lindoei















In 2021 werd Undorosaurus gezien als de zustersoort van Kazakhstanosaurus.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Undorosaurus. www.prehistoric-wildlife.com. Geraadpleegd op 24-08-2022.
  2. Fossilworks: Undorosaurus. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 24-08-2022.
  3. Vladimir M. Efimov. 1999. "A new family of Ichthyosaurs, the Undorosauridae fam. nov. from the Volgian stage of the European part of Russia". Paleontological Journal. 33(2): 174–181
  4. M.S. Arkhangelsky & N.G. Zverkov. 2014. "On a new ichthyosaur of the genus Undorosaurus". Proceedings of the Zoological Institute of the Russian Academy of Sciences. 318(3): 187–196
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Undorosaurus op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.