Chylothorax

Chylothorax – termin medyczny, określający obecność chłonki w jamie opłucnowej, spowodowaną najczęściej zablokowanym lub uszkodzonym przewodem piersiowym^[1]. W polskiej literaturze używany bywa zamiennie polski termin „chłonkotok”^[2], jednak odnosi się on ogólnie do wycieku chłonki (ang. lymphorrhoea), także gdy nie dostała się ona do jamy opłucnej^[3][4].

Najczęstszą przyczyną występowania chylothorax są nowotwory (około 50%) z czego 60% stanowią chłoniaki. 25% przypadków powstaje wskutek urazów: jatrogennych (zabiegi operacyjne w obrębie klatki piersiowej) oraz niejatrogennych (tępe i penetrujące urazy klatki piersiowej)^[1][2]. Chylothorax występuje jako powikłanie zabiegów kardiochirurgicznych oraz torakochirurgicznych w 0,2–1% przypadków^[1].

Pierwszy opis występowania pourazowego chylothorax pochodzi z 1875, natomiast w 1948 po raz pierwszy wykonano operacyjne podwiązanie przewodu piersiowego^[5].

Diagnostyka

Objawy są mało charakterystyczne i pojawiają się zwykle dopiero po kilku dniach. Chory zwykle odczuwa duszność, której towarzyszy przyspieszenie oddychania (tachypnoe). Może występować także hipotensja, ból opłucnowy lub suchy kaszel^[1][2].

Obecność płynu w jamie opłucnowej powoduje objawy, które można stwierdzić w badaniu fizykalnym. Świadczy o nim ściszenie lub zniesienie szmerów oddechowych i drżenia głosowego oraz stłumienie odgłosu opukowego^[1]. Można go wykazać różnymi technikami obrazowania, takimi jak RTG klatki piersiowej, ultrasonografia czy tomografia komputerowa, żadne z tych badań nie umożliwia jednak określenia jego składu^[1][2]. Konieczna do tego jest torakocenteza, w trakcie której uzyskuje się płyn do badania. W przypadku chylothorax zwykle jest on gęsty, o mlecznym zabarwieniu, jednak nie musi taki być^[1]. O tym, że badanym płynem jest chłonka, świadczy stężenie trójglicerydów w płynie przekraczające 110 mg/dL i stosunek stężenia cholesterolu do trójglicerydów mniejszy niż 1,0, a w przypadku stężenia trójglicerydów mniejszego niż 110 mg/dL – obecność chylomikronów^[1].

Leczenie

Stosuje się leczenie zachowawcze lub operacyjne. Leczenie zachowawcze może okazać się wystarczające w przypadkach o przyczynie urazowej, ponieważ w około 50% dochodzi w nich do samoistnego zamknięcia przewodu piersiowego, zwłaszcza gdy wyciek chłonki jest niewielki^[1]. Polega ono na drenażu jamy opłucnej w celu usuwania zgromadzonego w niej płynu, uzupełnianiu płynów i elektrolitów w celu zapobiegania odwodnieniu, a także diecie ubogiej w tłuszcze, a nawet całkowitym żywieniu pozajelitowym w celu zmniejszenia produkcji chłonki^[1][6]. Leczenie chirurgiczne stosuje się, jeżeli wyciek chłonki jest bardzo intensywny lub utrzymuje się po dwóch tygodniach leczenia zachowawczego, a także w przypadkach chylothorax będącego powikłaniem ezofagektomii, chylothoraksu otorbionego, niedodmy płuca, immunosupresji lub powikłań metabolicznych. Metodami leczenia chirurgicznego są podwiązanie przewodu piersiowego, zespolenie go z żyłą ramienno-głowową, odkorowanie płuca, założenie zastawki opłucnowo-otrzewnowej, wycięcie opłucnej ściennej, pleurodeza jamy opłucnej^[1][6]. Jeżeli przyczyną jest nowotwór, samo leczenie zachowawcze zwykle nie przynosi poprawy. W takich przypadkach stosuje się leczenie operacyjne, a także chemio- lub radiochemioterapię, opisywanie są także korzystne efekty stosowania somatostatyny u dzieci^[1][6].

Zobacz też

• pseudochylothorax
• cholothorax
• przesięk
• wysięk

Przypisy