Czerwona Gwardia (Rosja)

Ten artykuł dotyczy Czerwonej Gwardii w Rosji. Zobacz też: inne Czerwone Gwardie.
Czerwona Gwardia
Красная гвардия
Ilustracja
Uzbrojony oddział Czerwonej Gwardii w fabryce „Wulkan” w Piotrogrodzie
Historia
Państwo

 Republika Rosyjska
 Rosyjska FSRR

Sformowanie

1917

Rozformowanie

1918

Tradycje
Kontynuacja

Armia Czerwona

Konflikty zbrojne
Rewolucja październikowa
Organizacja
Rodzaj wojsk

paramilitarny

Podległość

Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji (bolszewicy)

Multimedia w Wikimedia Commons

Czerwona Gwardia (ros. Красная гвардия) – organizacja militarna bolszewików działająca w Rosji od rewolucji lutowej i obalenia caratu w marcu 1917 do utworzenia po przewrocie bolszewickim (rewolucji październikowej) Armii Czerwonej (luty 1918), składająca się z robotników przemysłowych, związanych z Socjaldemokratyczną Partią Robotniczą Rosji (bolszewików)[1][2].

Po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu cesarza Mikołaja II, oddziały Czerwonej Gwardii od kwietnia masowo powstawały w fabrykach, rekrutowane wśród członków partii socjalistycznych i związków zawodowych w których duże wpływy mieli bolszewicy[3]. W czasie masowych demonstracji antyrządowych w Piotrogrodzie zwanych kryzysem lipcowym, czerwonogwardziści 4 lipca?/17 lipca 1917 obsadzili kluczowe punkty w mieście (między innymi na dworcach Fińskim i Nikołajewskim)[4]. Pod koniec sierpnia 1917, gdy przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin ukrywał się w Finlandii, generał Ławr Korniłow, głównodowodzący armii rosyjskiej, wysłał wojska z frontu do Piotrogrodu – sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu i przeszła do historii jako sprawa Korniłowa. Premier Aleksander Kiereński zwrócił się do Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich – w tym do bolszewików – o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w Czerwoną Gwardię w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Wzmocniło to Gwardię która otrzymała dodatkowe uzbrojenie[5].

Oddziały Czerwonej Gwardii, liczące wówczas około 200 tysięcy osób, razem ze zrewoltowanymi marynarzami i żołnierzami garnizonu piotrogrodzkiego wzięły udział w przewrocie bolszewickim zapoczątkowującym rewolucję październikową, zdobyciu pałacu Zimowego i aresztowaniu ministrów rosyjskiego Rządu Tymczasowego 26 października?/8 listopada 1917[3].

Od listopada 1917 Czerwona Gwardia pełniła funkcje policyjne i ochraniała ważne obiekty. Po utworzeniu dekretem Rady Komisarzy Ludowych z 28 stycznia 1918 Armii Czerwonej, oddziały Gwardii weszły w jej skład[3].

Polacy w Czerwonej Gwardii

Żołnierzami Czerwonej Gwardii byli między innymi późniejsi generałowie Armii Czerwonej i ludowego Wojska Polskiego: Karol Świerczewski, Stanisław Grochoczyński i Aleksander Romeyko.

Galeria

  • Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
    Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
  • Patrol Czerwonej Gwardii na ulicy w Piotrogrodzie przy ognisku
    Patrol Czerwonej Gwardii na ulicy w Piotrogrodzie przy ognisku
  • Zmotoryzowany oddział Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
    Zmotoryzowany oddział Czerwonej Gwardii w Piotrogrodzie
  • Członkowie Czerwonej Gwardii odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu (karykatura)
    Członkowie Czerwonej Gwardii odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu (karykatura)

Przypisy

  1. Czerwona Gwardia, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-01-24] .
  2. Interia Encyklopedia, Czerwona Gwardia
  3. a b c Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 845-846. ISBN 83-01-11097-X.
  4. Richard Pipes: Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11521-1.
  5. Richard Pipes: The Russian Revolution: 1899–1919. Londyn: Collins Harvill, 1990. ISBN 978-0-679-73660-8.
  • PWN: 3889623
  • Britannica: topic/Red-Guard
  • Universalis: garde-rouge-russie
  • БРЭ: 2106511
  • DSDE: Den_Røde_Garde