Dąb barwierski

Liście dębu barwierskiego

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

bukowate

Rodzaj

dąb

Gatunek

dąb barwierski

Nazwa systematyczna

Quercus velutina Lam.
Encycl. 1:721. 1785^[3]

Synonimy

Quercus discolor Aiton
Quercus leiodermis Ashe
Quercus missouriensis Ashe
Quercus tinctoria Bartram^[4]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[5]

najmniejszej troski

Zasięg

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Dąb barwierski (Quercus velutina Lam.) – gatunek drzewa z rodziny bukowatych (Fagaceae). Występuje we wschodniej i środkowej części Ameryki Północnej. Rośnie we wszystkich stanach nadbrzeżnych Stanów Zjednoczonych od Maine na północy do Teksasu na południu, a wewnątrz kraju w Minnesocie, Nebrasce, Kansas i Oklahomie. Na terenie Kanady spotkamy go jedynie w południowej części Ontario^[3].

Morfologia

Pokrój: Dorasta do 30 m wysokości. Korona szeroka i rozłożysta. Gałęzie sztywne, lekko skierowane do góry.
Pień: Kora ciemnobrązowa pokryta bruzdami.
Liście: Sztywne, grube, eliptyczne do 25 cm długości i 15 cm szerokości. Najczęściej złożone z siedmiu zaostrzonych klap. Z góry ciemnozielone, od spodu jaśniejsze z delikatnym brązowym owłosieniem u zbiegu nerwów^[6].
Kwiaty: Męskie w postaci kotków z żółtymi pręcikami, żeńskie na krótkich szypułkach, pojedynczo lub w grupach.
Owoce: Czerwonobrązowe żołędzie 2,5 cm długości, w głębokich miseczkach^[6].

Biologia i ekologia

Roślina wiatropylna kwitnąca wczesną wiosną. Rośnie w miejscach suchych i na zboczach górskich. W Appalachach spotykany do wysokości 1200 m n.p.m.

Nazewnictwo

Nazwa nawiązuje do dużego stężenia taniny w wewnętrznych warstwach kory, której używa się do barwienia skór i tkanin na żółto bądź brązowo^[6]^[7]. W Ameryce znany jest jako eastern black oak (wschodni czarny dąb) lub po prostu jako black oak (czarny dąb).

Zastosowanie

Rdzenni Amerykanie używali dębu barwierskiego w celach leczniczych na niestrawność, biegunki, środek antyseptyczny i wymiotny^[8].
W garbarstwie i przemyśle farbiarskim.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-05-14] (ang.).
↑ ^a ^b Quercus velutina. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-05-14]. (ang.).
↑ The Plant List. [dostęp 2013-05-14].
↑ Quercus velutina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Tony Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana encyklopedia Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 155. ISBN 97883242-0842-5.
↑ B. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 126. ISBN 83-7129-141-8.
↑ Quercus velutina. Flora in North America, 2011.12.15. [dostęp 2013-05-14]. (ang.).