Darevskia

Darevskia
Arribas, 1999[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – D. armeniaca
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Rząd

łuskonośne

Infrarząd

Lacertoidea

Rodzina

jaszczurkowate

Rodzaj

Darevskia

Typ nomenklatoryczny

Lacerta saxicola Eversmann, 1834

Synonimy
  • Caucasilacerta Harris, Arnold & Thomas, 1998[2]
Gatunki

41 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Darevskia – rodzaj jaszczurek z rodziny jaszczurkowatych (Lacertidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Europie i Azji – od Serbii, Rumunii i Krymu na wschód po Iran i Turkmenistan[3][4].

Systematyka

Etymologia

  • Darevskia: Ilya Siergiejewicz Darewski (1924–2009), rosyjski herpetolog[1].
  • Caucasilacerta: nowołac. Caucasicus „kaukaski”, od łac. Caucasius „kaukaski”, od Caucasus „Kaukaz”, od gr. Καυκασος Kaukasos „Kaukaz”; łac. lacerta „jaszczurka”[2]. Gatunek typowy: Lacerta saxicola Eversmann, 1834.

Podział systematyczny

Rodzaj ten jest znany przede wszystkim pod nazwą Darevskia, wprowadzoną przez Oscara Arribasa w swojej pracy doktorskiej w 1997 roku, a także w artykule naukowym w „Russian Journal of Herpetology” w 1999 roku. Praca doktorska nie spełniała jednak wymogów Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Zoologicznej, nazwa Darevskia nie została więc wówczas prawidłowo utworzona, w przeciwieństwie do artykułu z 1999 roku[5]. W międzyczasie jednak ukazał się artykuł autorstwa Harrisa i współpracowników (1998), w którym ta sama grupa jaszczurek otrzymała nazwę Caucasilacerta[2]. Niektórzy późniejsi autorzy uznawali również tę nazwę za nieprawidłowo ustanowioną[6], z czym jednak nie zgodzili się Busack i in. (2016), wskazując, że nazwa Caucasilacerta ma pierwszeństwo przed Darevskia, mimo iż – w przeciwieństwie do tej drugiej – niemal nie stosowano jej w literaturze naukowej[5]. Arribas (2016) uważa jednak, że Caucasilacerta to nomen nudum, zaś Darevskia jest prawidłową nazwą dla tego rodzaju[7]. Do rodzaju należą następujące gatunki[3]:

  • Darevskia adjarica (Darevsky & Eîselt, 1980)
  • Darevskia aghasyani Tuniyev & Petrova, 2019[8]
  • Darevskia alpina (Darevsky, 1967)
  • Darevskia armeniaca (Méhely, 1909)
  • Darevskia bendimahiensis (Schmidtler, Eiselt & Darevsky, 1994)
  • Darevskia bithynica (Méhely, 1909)
  • Darevskia brauneri (Méhely, 1909)
  • Darevskia caspica Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013
  • Darevskia caucasica (Méhely, 1909)
  • Darevskia chlorogaster (Boulenger, 1908)
  • Darevskia clarkorum (Darevsky & Vedmederja, 1977)
  • Darevskia daghestanica (Darevsky, 1967)
  • Darevskia dahli (Darevsky, 1957)
  • Darevskia defilippii (Camerano, 1877)
  • Darevskia derjugini (Nikolsky, 1898)
  • Darevskia dryada (Darevsky & Tuniyev, 1997)
  • Darevskia josefschmidtleri Arribas, Candan, Kornilios, Ayaz, Kumlutaş, Gül, Yilmaz, Caynak & Ilgaz, 2022
  • Darevskia kamii Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013
  • Darevskia kopetdaghica Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013
  • Darevskia lindholmi (Szczerbak, 1962)
  • Darevskia mirabilis Arribas, Ilgaz, Kumlutaş, Durmuş, Avci & Üzüm, 2013
  • Darevskia mixta (Méhely, 1909)
  • Darevskia nairensis (Darevsky, 1967)
  • Darevskia obscura (Lantz & Cyrén, 1936)
  • Darevskia parvula (Lantz & Cyrén, 1913)
  • Darevskia portschinskii (Kessler, 1878)
  • Darevskia praticola (Eversmann, 1834)
  • Darevskia raddei (Boettger, 1892)
  • Darevskia rostombekowi (Darevsky, 1957)
  • Darevskia rudis (Bedriaga, 1886)
  • Darevskia salihae Kurnaz, Şahin & Eroglu, 2022
  • Darevskia sapphirina (Schmidtler, Eiselt & Darevsky, 1994)
  • Darevskia saxicola (Eversmann, 1834)jaszczurka skalna
  • Darevskia schaekeli Ahmadzadeh, Flecks, Carretero, Mozaffari, Böhme, Harris, Freitas & Rödder, 2013
  • Darevskia spitzenbergerae (Eiselt, Darevsky & Schmidtler, 1992)
  • Darevskia steineri (Eiselt, 1995)
  • Darevskia szczerbaki (Lukina, 1963)
  • Darevskia tuniyevi Arribas, Candan, Kurnaz, Kumlutas, Caynak & Ilgaz, 2022
  • Darevskia unisexualis (Darevsky, 1966)
  • Darevskia uzzelli (Darevsky & Danielyan, 1977)
  • Darevskia valentini (Boettger, 1892)

Przypisy

  1. a b O.J. Arribas. Phylogeny and Relationships of the Mountain Lizards of Europe and Near East (Archaeolacerta Mertens, 1921, sensu lato) and Their Relationships Among the Eurasian Lacertid Radiation. „Russian Journal of Herpetology”. 6 (1), s. 17, 1999. (ang.). 
  2. a b c D.J. Harris, E.N. Arnold & R.H. Thomas. Relationships of lacertid lizards (Reptilia: Lacertidae) estimated from mitochondrial DNA sequences and morphology. „Proceedings of the Royal Society B”. 265 (1409), s. 1947, 1998. DOI: 10.1098/rspb.1998.0524. PMCID: PMC1689483. (ang.). 
  3. a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Darevskia. The Reptile Database. [dostęp 2018-12-08]. (ang.).
  4. R.R. Midtgaard R.R., Genus Darevskia, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-30]  (ang.).
  5. a b S.D. Busack, A. Salvador, A.M. Bauer & H. Kaiser. Darevskia and Iberolacerta (Reptilia, Lacertidae): Arribas, 1997 or 1999? The correct dating of two nomenclatural acts affecting Palearctic lizards, and validation of the name Caucasilacerta Harris, Arnold & Thomas, 1998. „Bionomina”. 10 (1), s. 61–73, 2016. DOI: 10.11646/bionomina.10.1.4. (ang.). 
  6. E.N. Arnold, O. Arribas & S. Carranza. Systematics of the Palaearctic and Oriental lizard tribe Lacertini (Squamata: Lacertidae: Lacertinae), with descriptions of eight new genera. „Zootaxa”. 1430, s. 1–86, 2007. ISBN 978-1-86977-098-3. (ang.). 
  7. O.J. Arribas. Why Caucasilacerta Harris, Arnold et Thomas, 1998 is a nomen nudum?. „Russian Journal of Herpetology”. 23 (4), s. 305–306, 2016. (ang.). 
  8. B.S. Tuniyev i T.V. Petrova. A new lizard species of the genus Darevskia Arribas, 1997 from Southern Armenia. „Proceedings of the Zoological Institute of the Russian Academy of Sciences”. 323 (2), s. 136–148, 2019. DOI: 10.31610/trudyzin/2019.323.2.136. (ang.). 
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 17152
  • GBIF: 2468734
  • identyfikator iNaturalist: 35361
  • ITIS: 1155158
  • NCBI: 122330