Europejski Korpus Astronautów

Europejski Korpus Astronautów[1] (ang. European Astronaut Corps) – jednostka Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), która wybiera i szkoli astronautów. Uczestniczą oni w amerykańskich i rosyjskich misjach kosmicznych, w szczególności pełnią służbę na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Europejski Korpus Astronautów ma swoją siedzibę w Europejskim Centrum Astronautów w Kolonii w Niemczech. Astronauci mogą być przydzielani do różnych projektów zarówno w Europie (np. w ESTEC), jak i gdzie indziej na świecie, w NASA Johnson Space Center czy Gwiezdnym Miasteczku.

Aktualni członkowie

Obecnie Europejski Korpus Astronautów ma siedmioro aktywnych członków.

Płeć, imię i nazwisko Kraj Nabór Czas w kosmosie Misje
♀ Samantha Cristoforetti  Włochy 2009 370d 5h 45m Sojuz TMA-15M (Ekspedycja 42/43), SpaceX Crew-4 (Ekspedycja 67/68)
♂ Alexander Gerst  Niemcy 2009 362d 1h 50m Sojuz TMA-13M (Ekspedycja 40/Ekspedycja 41), Sojuz MS-09 (Ekspedycja 56/57)
♂ Andreas Mogensen  Dania 2009 9d 20h 14m Sojuz TMA-18M/16M, SpaceX Crew-7 (lot planowany)
♂ Luca Parmitano  Włochy 2009 366d 23h 1m Sojuz TMA-09M (Ekspedycja 36/37), Sojuz MS-13 (Ekspedycja 60/61)
♂ Timothy Peake  Wielka Brytania 2009 185d 22h 11m Sojuz TMA-19M (Ekspedycja 46/47)
♂ Thomas Pesquet  Francja 2009 396d 11h 34m Sojuz MS-03 (Ekspedycja 50/51), SpaceX Crew-2 (Ekspedycja 65/66)
♂ Matthias Maurer  Niemcy 2015 176d 2h 39m SpaceX Crew-3 (Ekspedycja 66/67)

Wszyscy obecni członkowie korpusu odbyli loty kosmiczne na ISS. Spośród nich najwięcej czasu w kosmosie spędził francuski astronauta Thomas Pesquet: 396 dni, 11 godzin i 34 minuty. Jest to obecnie rekord czasu pobytu w kosmosie wśród wszystkich europejskich astronautów. W skład korpusu wchodzi obecnie jedna astronautka, Samantha Cristoforetti, która spędziła 370 dni, 5 godzin i 45 minut w kosmosie; do 2017 roku należał do niej rekord długości lotu kosmicznego kobiety.

Nabór w 2009

3 kwietnia 2008 r. dyrektor generalny ESA Jean-Jacques Dordain ogłosił rekrutację do nowej klasy europejskich astronautów[2]. Ostateczna selekcja miała miejsce wiosną 2009 r.[3] Spośród prawie 10 000 osób kandydujących na astronautów, 8413 spełniło wstępne kryteria aplikacyjne. Spośród nich 918 zostało wybranych do pierwszego etapu testów psychologicznych, w wyniku którego 24 września 2008 r. wyłoniono 192 kandydatów. Po dwuetapowych testach psychologicznych pozostało 80 kandydatów, których w styczniu i lutym 2009 poddano ocenie medycznej. Około 40 kandydatów dostało się na formalne rozmowy kwalifikacyjne na nowych członków Europejskiego Korpusu Astronautów[3].

Nabór w 2022

W latach 2021–2022 odbyła się kolejna rekrutacja, w wyniku której wybrano pięciu astronautów zawodowych, a także po raz pierwszy rezerwową pulę 11 kandydatów na astronautów. Wybrano także „paraastronautę”, osobę z niepełnosprawnością fizyczną, aby zbadać możliwości uczestnictwa takich osób w misjach kosmicznych[4][5][6].

Płeć, imię i nazwisko Państwo Uwagi
♀ Sophie Adenot[7]  Francja Astronautka zawodowa
♂ Pablo Álvarez Fernández[8]  Hiszpania Astronauta zawodowy
♀ Rosemary Coogan[9]  Wielka Brytania Astronautka zawodowa
♂ Raphaël Liégeois[10]  Belgia Astronauta zawodowy
♂ Marco Alain Sieber[11]  Szwajcaria Astronauta zawodowy
♂ John McFall[12]  Wielka Brytania Paraastronauta
♀ Meganne Christian[13]  Wielka Brytania Astronautka rezerwowa
♀ Anthea Comellini[14]  Włochy Astronautka rezerwowa
♀ Sara Garcia Alonso[15]  Hiszpania Astronautka rezerwowa
♂ Andrea Patassa[16]  Włochy Astronauta rezerwowy
♀ Carmen Possnig[17]  Austria Astronautka rezerwowa
♂ Arnaud Prost[18]  Francja Astronauta rezerwowy
♀ Amelie Schoenenwald[19]  Niemcy Astronautka rezerwowa
♂ Aleš Svoboda[20]  Czechy Astronauta rezerwowy
♂ Sławosz Uznański[21]  Polska Astronauta rezerwowy
♂ Marcus Wandt[22]  Szwecja Astronauta rezerwowy
♀ Nicola Winter[23]  Niemcy Astronautka rezerwowa

Finansowanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przez NASA i Rosję ma zakończyć się w 2030 roku. Dzięki zaangażowaniu w budowę statku Orion, ESA otrzyma trzy możliwości lotów dla europejskich astronautów do przyszłej stacji Gateway[24].

Byli członkowie

Jak dotąd 18 osób opuściło Europejski Korpus Astronautów[25]

Niektórzy astronauci włączeni w 1998 r. do Europejskiego Korpusu Astronautów zostali wybrani wcześniej przez narodowe agencje kosmiczne.

Imię i nazwisko Państwo Nabór Czas w kosmosie Misje
♂ Hans Schlegel  Niemcy 1987 (DLR) 22d 18h 01m STS-55, STS-122
♂ André Kuipers  Holandia 1998 203d 15h 50m Sojuz TMA-4/3, Sojuz TMA-03M (Ekspedycja 30/31)
♂ Christer Fuglesang  Szwecja 1992 26d 17h 37m STS-116, STS-128
♂ Léopold Eyharts  Francja 1990 (CNES) 68d 21h 28m Sojuz TM-27/26, STS-122/123 (Ekspedycja 16)
♂ Jean-François Clervoy  Francja 1998 28d 03h 04m STS-66, STS-84, STS-103
♂ Maurizio Cheli  Włochy 1992 15d 17h 41m STS-75
♂ Pedro Duque  Hiszpania 1992 18d 18h 46m STS-95, Sojuz TMA-3/2
♂ Reinhold Ewald  Niemcy 1990 (DLR) 19d 16h 34m Sojuz TM-25/24
♂ Dirk Frimout  Belgia 1985 8d 22h 9m STS-45
♂ Umberto Guidoni  Włochy 1989 (ASI) 27d 15h 10m STS-75, STS-100
♀ Claudie Haigneré née André-Deshays  Francja 1985 (CNES) 25d 14h 22m Sojuz TM-24/23, Sojuz TM-33/32
♂ Jean-Pierre Haigneré  Francja Francja 1985 (CNES) 209d 12h 24m Sojuz TM-17/16, Sojuz TM-29 (Mir EO-27)
♂ Ulf Merbold  Niemcy 1978 49d 21h 36m STS-9, STS-42, Sojuz TM-20/19 (Euromir 94)
♀ Marianne Merchez  Belgia 1992 0 Nie odbyła lotu
♂ Ernst Messerschmid  Niemcy 1982 (DLR) 7d 00h 44m STS-61-A
♂ Paolo Nespoli  Włochy 1998 313d 02h 36m STS-120, Soyuz TMA-20 (Ekspedycja 26/27), Sojuz MS-05 (Ekspedycja 52/53)
♂ Claude Nicollier  Szwajcaria 1978 42d 12h 03m STS-46, STS-61, STS-75, STS-103
♂ Wubbo Ockels  Holandia 1978 7d 00h 44m STS-61-A
♂ Philippe Perrin  Francja 1990 (CNES) 13d 20h 35m STS-111
♂ Thomas Reiter  Niemcy 1992 350d 05h 35m Sojuz TM-22 (Mir EO-20), STS-121/116 (Ekspedycja 13/14)
♂ Gerhard Thiele  Niemcy 1987 (DLR) 11d 05h 38m STS-99
♂ Michel Tognini  Francja 1985 (CNES) 18d 17h 45m Sojuz TM-15/14, STS-93
♂ Frank De Winne  Belgia 1998 198d 17h 34m Sojuz TMA-1/TM-34, Sojuz TMA-15 (Ekspedycja 20/21)
♂ Roberto Vittori  Włochy 1998 35d 12h 26m Sojuz TM-34/33, Sojuz TMA-6/5, STS-134

Europejscy astronauci w programie wahadłowców STS

Imię i nazwisko Nazwa misji Lot Data startu Data powrotu Stanowisko
Niemcy ♂ Ulf Merbold Spacelab-1 STS-9 28.11.1983 8.12.1983 specjalista ładunku
Holandia ♂ Wubbo Ockels Spacelab-D1 STS-61-A 30.10.1985 6.11.1985 specjalista ładunku
Niemcy ♂ Ulf Merbold Spacelab IML-1 STS-42 22.01.1992 30.01.1992 specjalista ładunku
Belgia ♂ Dirk Frimout STS-45 STS-45 24.03.1992 2.04.1992 specjalista ładunku
Szwajcaria ♂ Claude Nicollier STS-46 STS-46 31.07.1992 8.08.1992 specjalista misji
Niemcy ♂ Hans Schlegel Spacelab-D2 STS-55 26.04.1993 6.05.1993 specjalista ładunku
Szwajcaria ♂ Claude Nicollier Hubble SM-1 STS-61 2.12.1993 13.12.1993 specjalista misji
Francja ♂ Jean-François Clervoy STS-66 STS-66 3.11.1994 14.11.1994 specjalista misji
Włochy ♂ Maurizio Cheli STS-75 STS-75 22.02.1996 9.03.1996 specjalista misji
Szwajcaria ♂ Claude Nicollier STS-75 STS-75 22.02.1996 9.03.1996 specjalista misji
Hiszpania ♂ Pedro Duque STS-95 STS-95 29.10.1998 7.11.1998 specjalista misji
Francja ♂ Jean-François Clervoy Hubble SM-3A STS-103 20.12.1999 28.12.1999 specjalista misji
Szwajcaria ♂ Claude Nicollier Hubble SM-3A STS-103 20.12.1999 28.12.1999 specjalista misji
Niemcy ♂ Gerhard Thiele STS-99 STS-99 11.02.2000 22.02.2000 specjalista misji

Misje na stację kosmiczną Mir

Astronauci z Europy latali na Mir zarówno na pokładzie pojazdów Sojuz (w ramach programu Euromir), jak i na pokładzie wahadłowców kosmicznych (w programie Shuttle-Mir)[26].

Imię i nazwisko Nazwa misji Lot (tam/z powrotem) Data startu Data powrotu
Francja ♂ Michel Tognini Antarès Sojuz TM-15/Sojuz TM-14 27.07.1992 10.08.1992
Francja ♂ Jean-Pierre Haigneré Altair Sojuz TM-17/Sojuz TM-16 1.07.1993 22.07.1993
Niemcy ♂ Ulf Merbold Euromir '94 Sojuz TM-20/Sojuz TM-19 3.10.1994 4.11.1994
Niemcy ♂ Thomas Reiter Euromir '95 Sojuz TM-22 3.09.1995 29.02.1996
Francja ♀ Claudie André-Deshays Cassiopée Sojuz TM-24/Sojuz TM-23 17.08.1996 2.09.1996
Niemcy ♂ Reinhold Ewald Mir '97 Sojuz TM-25/Sojuz TM-24 10.02.1997 2.03.1997
Francja ♂ Léopold Eyharts Pégase Sojuz TM-27/Sojuz TM-26 29.01.1998 19.02.1998
Francja ♂ Jean-Pierre Haigneré Perseus Sojuz TM-29 20.02.1999 28.08.1999

Misje na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Europejscy astronauci, którzy odwiedzili ISS to:

Imię i nazwisko Agencja Nazwa misji Lot (tam/z powrotem) Ekspedycja Data startu Data powrotu Uwagi
Włochy ♂ Umberto Guidoni ESA STS-100 Ekspedycja 2 19.04.2001 1.05.2001 Lot 6A z MPLM Raffaello
Francja ♀ Claudie Haigneré CNES Andromède Sojuz TM-33/Sojuz TM-32 Ekspedycja 3 21.10.2001 31.10.2001
Włochy ♂ Roberto Vittori ESA Marco Polo Sojuz TM-34/|Sojuz TM-33 Ekspedycja 4 25.04.2002 5.05.2002
Francja ♂ Philippe Perrin CNES STS-111 Ekspedycja 4/5 5.06.2002 19.06.2002 Lot UF-2 w ramach budowy ISS
Belgia ♂ Frank De Winne ESA Odissea Sojuz TMA-1/Sojuz TM-34 Ekspedycja 5 30.10.2002 10.11.2002
Hiszpania ♂ Pedro Duque ESA Cervantes Sojuz TMA-3/Sojuz TMA-2 Ekspedycja 7/8 18.10.2003 28.10.2003
Holandia ♂ André Kuipers ESA DELTA Sojuz TMA-4/Sojuz TMA-3 Ekspedycja 8/9 19.04.2004 30.04.2004
Włochy ♂ Roberto Vittori ESA Eneide Sojuz TMA-6/|Sojuz TMA-5 Ekspedycja 10/11 15.04.2005 24.04.2005
Niemcy ♂ Thomas Reiter ESA Astrolab STS-121/|STS-116 Ekspedycja 13/14 4.07.2006 22.12.2006 Lot ULF 1.1 w ramach budowy ISS, pierwszy Europejczyk pełniący funkcję inżyniera lotu na ISS
Szwecja ♂ Christer Fuglesang ESA Celsius STS-116 Ekspedycja 14 10.12.2006 22.12.2006 Lot 12A.1 w ramach budowy ISS
Włochy ♂ Paolo Nespoli ESA Esperia STS-120 Ekspedycja 16 23.10.2007 7.11.2007 Lot 10A w ramach budowy ISS
Niemcy ♂ Hans Schlegel ESA Columbus STS-122 Ekspedycja 16 7.02.2008 20.02.2008 Lot 1E w ramach budowy ISS
Francja ♂ Léopold Eyharts ESA Columbus STS-122/|STS-123 Ekspedycja 16 7.02.2008 27.03.2008 Lot 1E w ramach budowy ISS, drugi Europejczyk będący inżynierem lotu na stacji
Belgia ♂ Frank De Winne ESA OasISS Sojuz TMA-15 Ekspedycja 20/21 27.05.2009 1.12.2009 Inżynier lotu Ekspedycji 20, dowódca Ekspedycji 21 (pierwszy z Europy)
Szwecja ♂ Christer Fuglesang ESA AlISSé STS-128 Ekspedycja 20 29.08.2009 12.09.2009 Lot 17A w ramach budowy ISS
Włochy ♂ Paolo Nespoli ESA MagISStra Sojuz TMA-20 Ekspedycja 26/27 15.12.2010 24.05.2011 Inżynier lotu w Ekspedycji 26 i 27
Włochy ♂ Roberto Vittori ESA DAMA STS-134 Ekspedycja 27/28 16.05.2011 1.06.2011
Holandia ♂ André Kuipers ESA PromISSe Sojuz TMA-03M Ekspedycja 30/31 21.12.2011 1.07.2012 Inżynier lotu w Ekspedycji 30 i 31
Włochy ♂ Luca Parmitano ESA Volare Sojuz TMA-09M Ekspedycja 36/37 28.05.2013 11.11.2013 Inżynier lotu w Ekspedycji 36 i 37, pierwszy astronauta z naboru z 2009 w kosmosie
Niemcy ♂ Alexander Gerst ESA Blue Dot Sojuz TMA-13M Ekspedycja 40/41 28.05.2014 10.11.2014 Inżynier lotu w Ekspedycji 40 i 41
Włochy ♀ Samantha Cristoforetti ESA Futura Sojuz TMA-15M Ekspedycja 42/43 23.11.2014 11.06.2015 Inżynierka lotu w Ekspedycji 42 i 43, najdłuższy nieprzerwany lot europejskiej astronautki
Dania ♂ Andreas Mogensen ESA IrISS[27] Sojuz TMA-18M/Sojuz TMA-16M Ekspedycja 44 2.09.2015 12.09.2015
Wielka Brytania ♂ Timothy Peake ESA Principia[28] Sojuz TMA-19M Ekspedycja 46/47 15.12.2015 18.06.2016 Inżynier lotu w Ekspedycji 46 i 47
Francja ♂ Thomas Pesquet ESA Proxima[29] Sojuz MS-03 Ekspedycja 50/51 17.11.2016 16.05.2017 Inżynier lotu w Ekspedycji 50 i 51
Włochy ♂ Paolo Nespoli[30] ESA Vita Sojuz MS-05 Ekspedycja 52/53 28.07.2017 14.12.2017 Inżynier lotu w Ekspedycji 52 i 53
Niemcy ♂ Alexander Gerst ESA Horizons Sojuz MS-09 Ekspedycja 56/57 6.06.2018 20.12.2018 Inżynier lotu w Ekspedycji 56, dowódca Ekspedycji 57
Włochy ♂ Luca Parmitano ESA Beyond Sojuz MS-13 Ekspedycja 60/61 20.07.2019 6.02.2020 Inżynier lotu w Ekspedycji 60, dowódca Ekspedycji 61
Francja ♂ Thomas Pesquet ESA Alpha SpaceX Crew-2 Ekspedycja 65/66 23.04.2021 9.11.2021 Inżynier lotu w Ekspedycji 65, dowódca stacji pod koniec Ekspedycji 65 i na początku Ekspedycji 66.
Niemcy ♂ Matthias Maurer ESA Cosmic Kiss SpaceX Crew-3 Ekspedycja 66/67 11.11.2021 6.05.2022 Inżynier lotu w Ekspedycji 66
Włochy ♀ Samantha Cristoforetti ESA Minerva SpaceX Crew-4 Ekspedycja 67/68 27.04.2022 14.10.2022 Inżynierka lotu w Ekspedycji 67, dowódczyni pierwszej części Ekspedycji 68

Przyszłe misje na Międzynarodową Stację Kosmiczną

Przyszli europejscy astronauci na ISS to:

Imię i nazwisko Agencja Misja Lot Ekspedycja Data startu Data powrotu Uwagi
Dania ♂ Andreas Mogensen ESA Huginn[31] SpaceX Crew-7 Ekspedycja 69/70 początek 2024 r. III kwartał 2024 r. Pierwszy astronauta spoza USA, który ma pilotować amerykański statek kosmiczny

Europejscy astronauci spoza ESA

Interkosmos

Dziesięcioro Europejczyków poleciało w kosmos w ramach radzieckiego programu Interkosmos, który umożliwił obywatelom sprzymierzonych krajów udział w misjach na stacje kosmiczne Salut 6, Salut 7 i Mir.

Misje wahadłowców STS

Astronauci z Europy latali także wahadłowcami kosmicznymi NASA, głównie jako specjaliści od ładunku w misjach naukowych, takich jak Spacelab. Własne grupy astronautów zorganizowały w szczególności francuska agencja CNES i niemiecka DLR. Następujący astronauci spoza ESA uczestniczyli w różnych misjach wahadłowca (astronauci z korpusu ESA są wymienieni powyżej).

Stacja kosmiczna Mir

Następujący astronauci polecieli na misje do stacji kosmicznej Mir na mocy porozumień między swoimi państwami a Rosją.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ KrzysztofK. Czart KrzysztofK., Europejska Agencja Kosmiczna ogłasza rekrutację astronautów [online], Polska Agencja Prasowa, 13 lutego 2021 [dostęp 2022-11-25]  (pol.).
  2. ↑ Stephen Clark: Europe’s new cargo freighter safely docks to space station. Spaceflight Now.
  3. ↑ a b Closing in on new astronauts.
  4. ↑ Astronaut selection 2021-22 FAQs. (ang.).
  5. ↑ ESA presents new generation of astronauts. (ang.).
  6. ↑ KrzysztofK. Kanawka KrzysztofK., ESA ogłasza nową grupę astronautów, Polak wybrany [online], Kosmonauta.net, 23 listopada 2022 [dostęp 2022-11-25]  (pol.).
  7. ↑ Sophie Adenot. (ang.).
  8. ↑ Pablo Alvarez Fernandez. (ang.).
  9. ↑ Rosemary Coogan. (ang.).
  10. ↑ Raphaël Liégeois. (ang.).
  11. ↑ Marco Alain Sieber. (ang.).
  12. ↑ John McFall. (ang.).
  13. ↑ Meganne Christian. (ang.).
  14. ↑ Anthea Comellini. (ang.).
  15. ↑ Sara Garcia Alonso. (ang.).
  16. ↑ Andrea Patassa. (ang.).
  17. ↑ Carmen Possnig. (ang.).
  18. ↑ Arnaud Prost. (ang.).
  19. ↑ Amelie Schoenenwald. (ang.).
  20. ↑ Aleš Svoboda. (ang.).
  21. ↑ Sławosz Uznański. (ang.).
  22. ↑ Marcus Wandt. (ang.).
  23. ↑ Nicola Winter. (ang.).
  24. ↑ Positive signs for Europe as ESA goes forward to the Moon.
  25. ↑ European astronauts in new functions.
  26. ↑ European human spaceflight patches.
  27. ↑ The iriss name and logos.
  28. ↑ ESA mission name for astronaut Tim Peake: Principia.
  29. ↑ Thomas Pesquet closer to space with mission name Proxima.
  30. ↑ Third spaceflight for astronaut Paolo Nespoli.
  31. ↑ Introducing Huginn.

Linki zewnętrzne

  • Europejski Korpus Astronautów