Friedrich Meinecke

Friedrich Meinecke (ur. 20 października 1862 w Salzwedel, zm. 6 lutego 1954 w Berlinie) – niemiecki historyk, jeden z założycieli Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego. Studiował w Berlinie germanistykę i historię. Doktorat zdobył w 1886. Od 1893 redagował znane czasopismo naukowe „Historische Zeitschrift”. W 1909 zakładał „Burschenschaftliche Historische Kommission” ob. „Gesellschaft für burschenschaftliche Geschichtsforschung” – towarzystwo zajmujące się dziejami organizacji studenckich w Niemczech.

W 1896 habilitował się na podstawie pracy o Hermannie von Boyen. Został prywatnym docentem uniw. berlińskiego. Po 1901 profesorem w Strasburgu i Fryburgu. W tym czasie napisał trzy swoje największe dzieła: Weltbürgertum und Nationalstaat. Studien zur Genesis des deutschen Nationalstaates (1908); Die Idee der Staatsräson in der neueren Geschichte (1924); Die Entstehung des Historismus (1936). W 1911 został członkiem korespondentem Bawarskiej Akademii Nauk. Cztery lata później Pruskiej Akademii Nauk.

Uznawany jest za twórcę pojęcia „historia idei”. Od niego pochodzi zdanie, że Niemcy w okresie okupacji napoleońskiej stali się z „obywateli świata” – „nacjonalistami”. Światopoglądowo opowiadał się po stronie nacjonalizmu i forsował pomysł czystek etnicznych wobec Polaków i Łotyszy aby zrobić miejsce dla Niemieckich kolonistów^[1][2]

Od 1914 był profesorem uniw. w Berlinie, szeroko komentując ówczesne wydarzenia polityczne. W 1917 zakładał „Volksbund für Freiheit und Vaterland”, które powstało w opozycji do ekstremistycznej „Deutsche Vaterlandspartei”. Po wojnie, mimo iż z przekonania był monarchistą, popierał republikę. Pisywał do „Norddeutsche Allgemeine Zeitung”.

Zakładał „Deutsche Demokratische Partei”. W 1932 został przeniesiony na emeryturę i w czasie rządów Hitlera zrezygnował z pełnienia funkcji publicznych i założonej przez siebie „Historische Reichskommission”. Mimo to nie zaprzestał prowadzenia badań i publikowania nowych prac. Jest obwiniany za szykanowanie Hedwig Hintze – żony innego historyka Otto Hintze.

W 1945 został ewakuowany z Berlina, ale powrócił tam w lipcu 1946 z pomocą amerykańskich władz, zostając w 1948 pierwszym rektorem Wolnego Uniwersytetu Berlińskiego. Nie był zwolennikiem nazizmu, jednak krytykowano go za głoszenie poglądów, że klęska Niemiec w czasie II wojny światowej oraz zniszczenie Niemiec przez aliantów były „niemiecką katastrofą”.

W 1951 „Seminar für Mittelalterliche und Neuere Geschichte” Wolnego Uniw. Berlińskiego zostało przemianowane na instytut jego imienia.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• https://web.archive.org/web/20090305112900/http://www.geschichte.hu-berlin.de/galerie/texte/meinecke.htm
• https://archive.ph/20130222042503/http://www.klassiker.historicum-archiv.net/19/meinecke.htm