Fryderyk IV Sprawiedliwy

Ten artykuł od 2018-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Fryderyk IV

ok. 1600, Muzeum Narodowe w Warszawie
Elektor Palatynatu
Okres	od 22 października 1583 do 19 września 1610
Poprzednik	Ludwik VI
Następca	Fryderyk V Zimowy
Dane biograficzne
Dynastia	Wittelsbachowie
Data i miejsce urodzenia	5 marca 1574 Amberg
Data i miejsce śmierci	19 września 1610 Heidelberg
Ojciec	Ludwik VI
Matka	Elżbieta Heska
Rodzeństwo	Anna Maria, Krystyna
Żona	Ludwika Julianna Orańska od 23 czerwca 1593
Dzieci	Ludwika Julianna, Katarzyna Zofia, Fryderyk V Zimowy, Elżbieta Karolina Anna Eleonora Ludwik Wilhelm Maurycy Krystian Ludwik Filip
Multimedia w Wikimedia Commons

Fryderyk IV Sprawiedliwy, niem. Friedrich IV. Der Aufrichtige, fr. Frédéric IV le juste (ur. 5 marca 1574 w Ambergu, zm. 19 września 1610 w Heidelbergu) – hrabia-palatyn reński i elektor Rzeszy w 1583–1610, z reńskiej linii dynastii Wittelsbachów.

Był synem Ludwika VI (1539–1583), palatyna reńskiego, i jego żony Elżbiety Heskiej (1539–1582), jedynym który dożył wieku dorosłego. Spośród licznego rodzeństwa dzieciństwo przeżyły tylko dwie siostry Anna Maria (1561–1589) i Krystyna (1573–1619).

Wraz ze śmiercią ojca, 22 października 1583, objął panowanie. Opiekę nad 9-letnim Fryderykiem przejął stryj Jan Kazimierz (1589–1652). Jako zagorzały kalwinista, wychował swojego podopiecznego w tym wyznaniu. Staranne wykształcenie humanistyczne zapewnił chłopcu matematyk, astronom i teolog Bartłomiej Pitiscus (1561–1613), który został później nadwornym kaznodzieją. W 1592 Fryderyk osiągnął pełnoletność i przejął pełnię władzy nad Palatynatem Reńskim. Kontynuował politykę stryja, szukając sprzymierzeńców dla obrony kalwinizmu. W 1608 doprowadził do zawiązania sojuszu zw. „Unią Protestancką”, stając na jego czele^[1].

Rodzina

23 czerwca 1593 poślubił Ludwikę Juliannę Orańską (1576–1644), córkę Wilhelma I Milczącego (1533–1584), namiestnika Niderlandów, i jego trzeciej żony Karoliny Burbon (1546–1582). Ze związku pochodzi ośmioro dzieci:

• Ludwika Julianna (1594–1640) ⚭ Jan II Młodszy (1584–1635), książę Dwóch Mostów
• Katarzyna Zofia (1595–1626), księżniczka elektorska
• Fryderyk V Zimowy Król^[2] (1596–1632), hrabia-palatyn reński, elektor Rzeszy i król Czech ⚭ Elżbieta Stuart (1596–1662), księżniczka królewska
• Elżbieta Karolina (1597–1660), księżniczka elektorska ⚭ Jerzy Wilhelm (1595–1640), margrabia Brandenburgii, elektor Rzeszy i książę w Prusach
• Anna Eleonora (1599–1600), księżniczka elektorska
• Ludwik Wilhelm (1600), książę elektorski
• Maurycy Krystian (1601–1605), książę elektorski
• Ludwik Filip (1602–1655), książę elektorski, hrabia z palatynów reńskich na Simmern i Kaiserslautern ⚭ Maria Eleonora Hohenzollernówna (1607–1675), księżniczka elektorska, córka Joachima Fryderyka (1546–1608), margrabiego Brandenburgii i elektora Rzeszy

Przodkowie

Przypisy

Bibliografia

• Władysław Czapliński, Adam Galos, Wacław Korta: Historia Niemiec. Wyd. 3. popr. i uzup. Wrocław: Ossolineum, 2010. ISBN 978-83-04-05035-8. Brak numerów stron w książce