Izosporoza

Izosporoza
Isosporosis
ilustracja
Klasyfikacje
ICD-10

A07.3

Izosporoza (także cystoizosporoza[1], łac. isosporosis) – choroba pasożytnicza układu pokarmowego, której czynnikiem etiologicznym jest pierwotniak Isospora belli[2][3]. Jest ona jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłej biegunki u osób chorych na AIDS[3][4][5].

Epidemiologia

Choroba występuje endemicznie w obszarach o gorącym klimacie, lecz spotyka się ją na całym świecie[3][6][7]. Izosporoza jest rzadko spotykana u pacjentów z AIDS mieszkających w Stanach Zjednoczonych i Europie, ale występuje często u chorych w Afryce subsaharyjskiej[8]. Często występują zarażenia rodzinne[2].

Etiopatogeneza

Chorobę wywołuje należący do gromady kokcydiów kosmopolityczny pierwotniak Isospora (inaczej Cystoisospora) belli[1][2]. Występuje on jedynie u ludzi[2][9]; zaliczany jest do patogenów oportunistycznych[10][11][12]. Do zarażenia dochodzi po spożyciu oocyst, które są wydalane przez chorych razem z kałem[2][10]. Następnie dochodzi do uwolnienia sporozoitów z oocyst[2]. W nabłonku jelitowym dochodzi do ich dalszego rozwoju, który prowadzi do powstania schizontów[2]. Choroba najczęściej rozwija się u chorych z upośledzoną odpornością, ale może ona występować także u osób immunokompetentnych[10].

Objawy i przebieg

U pacjentów z prawidłową odpornością izosporoza rozwija się stopniowo i objawia się najczęściej wodnistą biegunką (niezawierającą krwi[6], niekiedy tłuszczową), ogólnym osłabieniem, brakiem łaknienia, rozlanymi bólami brzucha i gorączką[1][2][3][13]. W badaniach laboratoryjnych można stwierdzić eozynofilię[3][14]. W przypadku wystąpienia infestacji u osoby z niedoborem odporności (najczęściej chorej na AIDS) lub dziecka izosporoza przebiega znacznie ciężej, a nawet piorunująco[6]. Wtedy biegunka oraz bóle brzucha są bardziej nasilone[2][15], może wystąpić znaczna utrata masy ciała[6] (nawet o kilkadziesiąt kilogramów[9]), nudności i wymioty[16], odwodnienie oraz zespół złego wchłaniania[3]. Choroba nieleczona może trwać nawet kilka lat[2].

Rozpoznanie

Oocysta Isospora belli widoczna w komórce nabłonkowej, barwienie hematoksyliną i eozyną.

Podstawową metodą rozpoznawania choroby jest wykrycie oocyst w kale lub bioptacie dwunastnicy, choć pierwsze badanie często daje fałszywie ujemne wyniki, natomiast drugie jest czulsze, ale nie zawsze dostępne[2][4]. Wydalanie oocyst z kałem występuje okresowo i dlatego jego badanie musi być powtarzane[17]. Próbki barwione są z użyciem auraminy lub metodą Ziehla-Nielsena, a następnie oglądane w UV[2][16]. Opracowano metodę wykrywania DNA Isospora belli w kale, lecz brakuje badań potwierdzających jej skuteczność[4].

Leczenie

Lekami stosowanymi w leczeniu izosporozy są pirymetamina lub trymetoprym[6][12] z sulfonamidami (np. sulfametoksazolem[12]; stosowane przez 7–10 dni szybko prowadzą do poprawy[6]) lub kotrimoksazol[2][8][17]. U pacjentów z AIDS często występują nawroty biegunki, aby im zapobiec, zaleca się stosowanie połączenia pirymetaminy i sulfadoksyny lub trymetoprymu z sulfametoksazolem[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Deisy V.D.V. Resende Deisy V.D.V. i inni, Ultrastructural aspects of Cystoisospora belli (syn. Isospora belli) in continuous cell lines, „Microscopy Research and Technique”, 77 (6), 2014, s. 472–478, DOI: 10.1002/jemt.22372, ISSN 1097-0029, PMID: 24771702 [dostęp 2018-05-25] .
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m Dziubek i Duszczyk 2017 ↓, s. 490.
  3. ↑ a b c d e f M. NateghiM.N. Rostami M. NateghiM.N. i inni, Isospora belli associated recurrent diarrhea in a child with AIDS, „Journal of Parasitic Diseases: Official Organ of the Indian Society for Parasitology”, 38 (4), 2014, s. 444–446, DOI: 10.1007/s12639-013-0272-y, ISSN 0971-7196, PMID: 25320501, PMCID: PMC4185026 [dostęp 2018-05-25] .
  4. ↑ a b c Tom HT.H. Boyles Tom HT.H. i inni, Failure to Eradicate Isospora belli Diarrhoea Despite Immune Reconstitution in Adults with HIV – A Case Series, „PLoS ONE”, 7 (8), 2012, DOI: 10.1371/journal.pone.0042844, ISSN 1932-6203, PMID: 22880120, PMCID: PMC3412810 [dostęp 2018-05-25] .
  5. ↑ MekonnenM. Girma MekonnenM. i inni, Cryptosporidiosis and Isosporiasis among HIV-positive individuals in south Ethiopia: a cross sectional study, „BMC Infectious Diseases”, 14, 2014, s. 100, DOI: 10.1186/1471-2334-14-100, ISSN 1471-2334, PMID: 24559235, PMCID: PMC3936862 [dostęp 2018-05-25] .
  6. ↑ a b c d e f g N. UdN.U. Din N. UdN.U. i inni, Severe Isospora (Cystoisospora) belli Diarrhea Preceding the Diagnosis of Human T-Cell-Leukemia-Virus-1-Associated T-Cell Lymphoma, „Case Reports in Infectious Diseases”, 2012, 2012, s. 640104, DOI: 10.1155/2012/640104, ISSN 2090-6633, PMID: 22953083, PMCID: PMC3431052 [dostęp 2018-05-25] .
  7. ↑ PedroP. Legua PedroP., CarlosC. Seas CarlosC., Cystoisospora and cyclospora, „Current Opinion in Infectious Diseases”, 26 (5), 2013, s. 479–483, DOI: 10.1097/01.qco.0000433320.90241.60, ISSN 1473-6527, PMID: 23982239 [dostęp 2018-05-25] .
  8. ↑ a b M.M. Guiguet M.M. i inni, HIV-associated Isospora belli infection: incidence and risk factors in the French Hospital Database on HIV, „HIV medicine”, 8 (2), 2007, s. 124–130, DOI: 10.1111/j.1468-1293.2007.00441.x, ISSN 1464-2662, PMID: 17352769 [dostęp 2018-05-25] .
  9. ↑ a b Min JaeM.J. Kim Min JaeM.J. i inni, Isospora belli Infection with Chronic Diarrhea in an Alcoholic Patient, „The Korean Journal of Parasitology”, 51 (2), 2013, s. 207–212, DOI: 10.3347/kjp.2013.51.2.207, ISSN 0023-4001, PMID: 23710089, PMCID: PMC3662065 [dostęp 2018-05-25] .
  10. ↑ a b c F.F. Gruz F.F. i inni, Isospora belli infection after isolated intestinal transplant, „Transplant Infectious Disease: An Official Journal of the Transplantation Society”, 12 (1), 2010, s. 69–72, DOI: 10.1111/j.1399-3062.2009.00439.x, ISSN 1399-3062, PMID: 19708892 [dostęp 2018-05-25] .
  11. ↑ SelmaS. Usluca SelmaS. i inni, Isospora belli in a patient with liver transplantation, „Turkiye Parazitolojii Dergisi”, 36 (4), 2012, s. 247–250, DOI: 10.5152/tpd.2012.58, ISSN 2146-3077, PMID: 23339948 [dostęp 2018-05-25] .
  12. ↑ a b c M.M. Atambay M.M. i inni, A rare diarrheic parasite in a liver transplant patient: Isospora belli, „Transplantation Proceedings”, 39 (5), 2007, s. 1693–1695, DOI: 10.1016/j.transproceed.2007.02.080, ISSN 0041-1345, PMID: 17580223 [dostęp 2018-05-25] .
  13. ↑ AbhilashaA. Kochhar AbhilashaA. i inni, Isospora belli infection in a malnourished child, „The Journal of Communicable Diseases”, 39 (2), 2007, s. 141–143, ISSN 0019-5138, PMID: 18338696 [dostęp 2018-05-25] .
  14. ↑ UdayakumarU. Navaneethan UdayakumarU. i inni, Isospora belli superinfection in a patient with eosinophilic gastroenteritis--a diagnostic challenge, „Journal of Crohn’s & Colitis”, 6 (2), 2012, s. 236–239, DOI: 10.1016/j.crohns.2011.08.010, ISSN 1876-4479, PMID: 22325178 [dostęp 2018-05-25] .
  15. ↑ NevzatN. Ünal NevzatN. i inni, [Isosporiasis in an elderly patient with chronic diseases: case report], „Turkiye Parazitolojii Dergisi”, 37 (3), 2013, s. 222–224, DOI: 10.5152/tpd.2013.50, ISSN 2146-3077, PMID: 24192629 [dostęp 2018-05-25] .
  16. ↑ a b SüleymanS. Yazar SüleymanS. i inni, [Isospora belli infection in a patient with a renal transplant], „Turkiye Parazitolojii Dergisi”, 30 (1), 2006, s. 22–24, ISSN 1300-6320, PMID: 17106849 [dostęp 2018-05-25] .
  17. ↑ a b M.M. Lagrange-Xélot M.M. i inni, Isosporiasis in patients with HIV infection in the highly active antiretroviral therapy era in France, „HIV medicine”, 9 (2), 2008, s. 126–130, DOI: 10.1111/j.1468-1293.2007.00530.x, ISSN 1464-2662, PMID: 18257775 [dostęp 2018-05-25] .

Bibliografia

  • Zdzisław Dziubek, Ewa Duszczyk: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Wyd. IV. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 490. ISBN 978-83-200-4534-5.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.