Johann Wulff

Michał
Johann Wilhelm Wulff
Data i miejsce urodzenia

1735
Orneta

Data i miejsce śmierci

11 marca 1807
Oliwa

Wyznanie

chrześcijańskie

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Zakon Cystersów

Śluby zakonne

23 stycznia 1763

Prezbiterat

1776

Jan Wulff, także Johann Wulff, także Jan Wulf[1][2], także brat Michał[3] (ur. 1735 w Ornecie, zm. 11 marca 1807[3] w Oliwie) – polski cysters, organmistrz, twórca wielkich organów w archikatedrze oliwskiej[4][5].

Syn warmińskiego organmistrza Wulfa z Ornety; wnuk Johanna Georga Wulfa z Malborka, Gdańska lub Ornety[3]. Nauki pobierał u gdańskich mistrzów[5]. Gdy miał 16 lat jego ojciec zmarł. Przeprowadził się do Gdańska i terminował u Andreasa Hildebrandta oraz być może Fryderyka Rudolfa Dalitza(inne języki), który przejął warsztat Hildebrandta[4].

Na przełomie 1759/1760 na zlecenie opata Jacka Rybińskiego przebudował małe organy w transepcie oliwskiego kościoła. W ciągu 24 tygodni skonstruował 14-głosowy instrument wyposażony w klawiaturę ręczną i nożną[4]. Zadowolony z rezultatów tej pracy opat wysłał Wulffa na trzyletnią praktykę organmistrzowską do Niemiec i Holandii[4][3]. Po powrocie, 23 stycznia 1763 Wulff złożył śluby zakonne i wstąpił do klasztoru pod imieniem brata Michała[4].

W kolejnych latach (1763–1765[3]) zajmował się budową wielkich organów w archikatedrze oliwskiej[4]. Wąska nawa kościoła nie pozwoliła mu zastosować tradycyjnego schematu, zdecydował się więc rozmieścić piszczałki półeliptycznie, a w głębi prospektu ustawić je w kilku kondygnacjach. Już po śmierci Rybińskiego (1782) zbudował stół do gry z trzema klawiaturami ręcznymi i jedną nożną, a także mechaniczną trakturę – mechanizm łączący klawisze z wentylami piszczałek[4].

Jan Wulff jest patronem gdańskiego tramwaju Pesa Jazz Duo o numerze 1053[4].

Przypisy

  1. ↑ Baculewski 1995 ↓, s. 644, 708, 1046.
  2. ↑ Piwek 1986 ↓, s. 96.
  3. ↑ a b c d e Gołos 1972 ↓, s. 290.
  4. ↑ a b c d e f g h Marcin Stąporek: Patroni tramwajów: Jan Wulff. Gdańsk, Gdynia, Sopot - Portal Regionalny, 2017-10-04. [dostęp 2023-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  5. ↑ a b UM: Jan Wulff. Portal Miasta Gdańska, 2020-12-16. [dostęp 2023-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).

Bibliografia

  • Krzysztof Baculewski: Encyklopedia Muzyki. et al.. Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Jerzy Gołos, Smulikowska Ewa: Polskie organy i muzyka organowa. Tadeusz Maciejewski (red.), Zofia Olszewska (red.), Eugeniusz Lebelt (okł.). Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1972. OCLC 830245324.
  • Aleksander Piwek. Katedra oliwska, jej przeszłość i przyszłość. „Studia Gdańskie”. 6, s. 61–70, 1986. Gdańskie Seminarium Duchowne i Kuria Metropolitalna Gdańska. ISSN 0137-4338.