Konotacja (językoznawstwo)
Ten artykuł dotyczy pojęcia z dziedziny językoznawstwa. Zobacz też: inne znaczenia słowa „konotacja”. |
Konotacja – zdolność pewnych leksemów do otwierania miejsc dla innych leksemów. Np. użycie przymiotnika jest niepełne – wymaga uzupełnienia rzeczownikiem, a przysłówek – czasownikiem. Rzeczownik w mianowniku nie ma właściwości konotacyjnych[1].
Związek syntaktyczny polega na relacji między wyrazem konotującym a konotowanym (wymaganym); dopiero wtedy osiąga się kompletność znaczeniową. W parze konotacyjnej wyrazem prymarnym (konotującym) jest rzeczownik, gdyż ich treść nie wymaga uzupełnienia. Wyrazem konotowanym (sekundarnym) może być przymiotnik lub czasownik[2].
W innym znaczeniu konotacja to oparte na kontekście elementy znaczeniowe, skojarzenia przypisywane leksemowi przez użytkowników języka. Np. słowo „czarny” może być asocjowane z nocą, złem czy śmiercią. Konotacja stanowi relację użytkownika języka z realiami pozajęzykowymi; różni się zatem od denotacji, która tworzy związek między jednostką językową a rzeczywistością[3] .
Rodzaje konotacji
Istnieją następujące rodzaje konotacji[4]:
- kategorialna, zapowiadająca określoną kategorię gramatyczną bądź leksykalną (przymiotnik → rzeczownik)
- formalna, zapowiadająca określoną formę gramatyczną
- obligatoryjna
- fakultatywna
Zobacz też
- walencja
- słownictwo neutralne
Przypisy
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 97.
- ↑ Milewski 1967 ↓, s. 97–98.
- ↑ Hladká 2017 ↓.
- ↑ Nagórko 2007 ↓, s. 269.
Bibliografia
- TadeuszT. Milewski TadeuszT., Językoznawstwo, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967 .
- AlicjaA. Nagórko AlicjaA., Zarys gramatyki polskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007, ISBN 978-83-01-15390-8 .
- ZdeňkaZ. Hladká ZdeňkaZ., Konotace (1), [w:] PetrP. Karlík, MarekM. Nekula, JanaJ. Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
- Universalis: connotation
- БРЭ: 2090746
- DSDE: konnotation