Mediatory stanu zapalnego : Opis, Bibliografia Wikipedia, wolna encyklopedia

Mediatory stanu zapalnego

Ten artykuł od 2022-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Mediatory stanu zapalnego – związki chemiczne uwalniane przez komórki tkanki łącznej jako reakcja na zapalenie.

Opis

Komórki, które nie tylko przeciwdziałają czynnikom wywołującym zapalenie (np. poprzez fagocytozę) uwalniają wiele związków zwanych mediatorami zapalenia. Mediatory wywołują 4 klasyczne objawy odpowiedzi nieswoistej (zapalenia): zaczerwienienie (color), obrzmienie (tumor), podwyższenie temperatury (calor), ból (dolor). Za objawy te odpowiadają przede wszystkim eikosanoidy, tj. prostaglandyny, leukotrieny i lipoksyny. W stanie zapalnym komórki syntetyzują białka - enzymy: cyklooksygenazę COX2 oraz lipoksygenazy katalizujące powstawanie prostaglandyn, leukotrienów i lipoksyn. Eikosanoidy działają synergicznie z innymi mediatorami zapalenia - bradykininą i histaminą, prowadząc do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zwiększenia ich przepuszczalności. Powoduje to zaczerwienienie i obrzęk miejsca, w którym toczy się zapalenie (dwa klasyczne objawy stanu zapalnego). Prostaglandyny PGI² i PGE² wytwarzane w mózgu pod wpływem cytokiny zapalnej - IL 1β wiążą się z receptorami na powierzchni neuronów wywołując uczucie bólu (jeden z klasycznych objawów zapalenia). Z kolei prostaglandyna PGE² wiąże się z receptorami narządu naczyniowego blaszki krańcowej w polu przedwzrokowym podwzgórza, doprowadzając do podwyższenia temperatury (czwarty z klasycznych objawów zapalenia). Ponadto w powstawaniu zapalenia biorą udział tzw. białka dopełniacza, czynnik aktywujący płytki krwi i wiele innych.

Zapalenie w odniesieniu do całego organizmu jest pożądanym procesem, ponieważ prowadzi do izolacji miejsca zapalenia, mobilizuje liczne komórki i cząsteczki do gromadzenia się w miejscu zapalenia i w ten sposób prowadzi do gojenia uszkodzeń w obrębie tkanki.

Inhibitory syntez prostaglandyn nazywane niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi - kwas acetylosalicylowy (aspiryna), indometacyna, czy ibuprofen znoszą klasyczne objawy zapalenia.