Petrykiwka

Petrykiwka
Петриківка
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Ukraina

Obwód

 dniepropetrowski

Powierzchnia

13,648 km²

Wysokość

59 m n.p.m.

Populacja (2014)
• liczba ludności


4773[1]

Nr kierunkowy

+380 5634

Kod pocztowy

51800

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Petrykiwka”
Ziemia48°43′36″N 34°37′53″E/48,726667 34,631389
Strona internetowa
Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Petrykówka
Drewniana szkatułka ozdobiona motywem kwiatowym z Petrykiwki, 1985

Petrykiwka (ukr. Петриківка; ros. Петриковка, Pietrikowka) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, siedziba władz rejonu petrykiwskiego[2].

Petrykiwka słynie z ludowej sztuki zdobnictwa dekoracyjnymi malowidłami o motywach kwiatowych i zwierzęcych (ukr. петриківський розпис, petrykiwśkyj rozpys). W 2013 roku sztuka malarstwa dekoracyjnego z Petrykiwki została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[3].

Historia

Najstarsza wzmianka o Petrykiwce pochodzi z 1772 roku, kiedy to mieszkańcy sąsiedniej Kuryliwki poprosili o pomoc ostatniego atamana Siczy Zaporoskiej – Piotra Kalniszewskiego (1690–1803) w przeniesieniu ich cerkwi na miejsce bezpieczne od powodzi. Cerkiew została przeniesiona do Petrykiwki[4].

Według legendy nazwa miejscowości pochodzi od imienia Kozaka Petryka, który założył wieś dla uciskanych chłopów pańszczyźnianych z okolicznych wsi, którzy w Petrykiwce mogli żyć wolno[4].

„Petrykiwka”

Mieszkańcy Petrykiwki zdobią domy, przedmioty użytku domowego, a także instrumenty muzyczne. Malowidła mają mieć właściwości magiczne i chronić właścicieli przed nieszczęściami i chorobami. Mają wymowę symboliczną, np. kogut symbolizuje ogień, a ptaki –światło, harmonię i szczęście[3]. Cechą charakterystyczną jest tworzenie fantastycznych, niespotykanych w naturze form kwiatów[5].

Tradycja malowania wykształciła się na przełomie XIX i XX wieku. Motywy malarskie związane są ze starszą kulturą Siczy Zaporoskiej. Tradycje malowania pielęgnują przede wszystkim kobiety. Motywy i techniki przekazywane są w rodzinach z pokolenia na pokolenie[3][5].

Styl ten, nazwany od nazwy miejscowości „petrykiwką”, określany był mianem „realizmu magicznego” lub też „większego realizmu”[5][6]. Niektórzy artyści malowali na papierze i płótnie, m.in. Tetiana Pata (1884–1976), Nadija Biłokiń (1894–1981) i Fedir Panko (1924–2007). W 1936 roku w Petrykiwce otwarto szkołę malarstwa w stylu „petrykiwka”, gdzie nauczała Tetiana Pata[7][8].

Znaczek poczty ukraińskiej z 2000 roku, upamiętniający Tetianę Patę

Przypisy

  1. ↑ State Statistics Service of Ukraine: Actual population (persons) by 012_Dnipropetrovska oblast, Year and Settlement type. [dostęp 2015-05-23]. (ang.).
  2. ↑ Верховна Рада України: смт Петриківка Дніпропетровська область, Петриківський район. [dostęp 2015-05-23]. (ukr.).
  3. ↑ a b c UNESCO ICH: Petrykivka decorative painting as a phenomenon of the Ukrainian ornamental folk art. [dostęp 2015-05-23]. (ang.).
  4. ↑ a b Julia Ratsybarska: Петриківка. Острівець вцілілого мистецтва.. [w:] RadioSvoboda.Ua [on-line]. 2006-07-31. [dostęp 2015-05-24]. (ukr.).
  5. ↑ a b c UNESCO ICH: Nomination File No. 00893. [dostęp 2015-05-23]. (ang.).
  6. ↑ Welcome to Ukraine: Petrykivka style of painting and its prominent exponent Tetyana Pata. [dostęp 2015-05-23]. (ang.).
  7. ↑ Дніпропетровський Художественный Музей: Тетяна Пата, Надія Білокінь, Федір Панко – тріо видатних петриківських майстрів. [dostęp 2015-05-24]. (ukr.).
  8. ↑ Комунальний заклад культури «Дніпропетровський національний історичний музей ім. Д.І. Яворницького» Дніпропетровської обласної ради: Історія петриківського декоративного розпису в колекції ДНІМ. [dostęp 2015-05-24]. (ukr.).

Linki zewnętrzne

  • UNESCO: Petrykivka decorative painting as a phenomenon of the Ukrainian ornamental folk art. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-05-24]. (ang.).
  • p
  • d
  • e
Osiedla typu miejskiego obwodu dniepropetrowskiego