Pięknosuseł złocisty

Pięknosuseł złocisty
Callospermophilus lateralis[1]
Say, 1823
Ilustracja
Callospermophilus lateralis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

wiewiórkokształtne

Rodzina

wiewiórkowate

Podrodzina

afrowiórki

Plemię

świstaki

Rodzaj

pięknosuseł

Gatunek

pięknosuseł złocisty

Synonimy
  • Sciurus lateralis Say, 1823
  • Spermophilus lateralis Cuvier, 1831
  • Tamias castanurus Merriam, 1890
  • Tamias chrysodeirus Merriam, 1890
  • Tamias cinerascens Merriam, 1890
  • Tamias wortmani Allen 1895
  • Spermophilus (Callospermophilus) bernardinus Merriam 1898
  • Callospermophilus trepisus Taylor, 1910
Podgatunki
  • C. l. lateralis
  • C. l. arizonensis
  • C. l. bernardinus
  • C. l. castanurus
  • C. l. certus
  • C. l. chrysodeirus
  • C. l. cinerascens
  • C. l. connectens
  • C. l. mitratus
  • C. l. tescorum
  • C. l. trepidus
  • C. l. trinitatus
  • C. l. wortmani
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

najmniejszej troski
Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Pięknosuseł złocisty[3] (Callospermophilus lateralis) – gatunek gryzonia z rodziny wiewiórkowatych. Zamieszkuje tereny w Stanach Zjednoczonych i Kanady[4][5].

Systematyka

Na podstawie badań filogenetycznych (2009) z rodzaju Spermophilus[6] wydzielono nowy rodzaj Callospermophilus, który objął także C. lateralis (uprzednio Spermophilus (Callospermophilus) lateralis)[5]. W skład gatunku wchodzą podgatunki[6]:

  • C. l. lateralis
  • C. l. arizonensis
  • C. l. bernardinus
  • C. l. castanurus
  • C. l. certus
  • C. l. chrysodeirus
  • C. l. cinerascens
  • C. l. connectens
  • C. l. mitratus
  • C. l. tescorum
  • C. l. trepidus
  • C. l. trinitatus
  • C. l. wortmani

Najbliżej spokrewnionym z gatunkiem jest występujący w Meksyku suseł pięknosuseł górski[5].

Genetyka

Garnitur chromosomowy pięknosusła złocistego tworzą 42 pary chromosomów[4].

Morfologia

Pięknosuseł złocisty jest gryzoniem o średniej wielkości. Długość ciała samic zawiera się w przedziale 238–295 mm, a samców 235–298 mm. Masa ciała dorosłego osobnika to 120–394 g. Wybarwienie sierści w części brzusznej i piersiowej jest biała lub żółto–szara. Ogon brązowawy, od wierzchu czarny, zakończony kitą, a żółto–szary lub czerwono–brązowy od spodu. Futro zimowe jest bardziej szare i matowe niż letnie. Biała sierść tworzy dookoła oczu jasne obwódki. Cechą charakterystyczną gatunku, odróżniającą C. lateralis od innych susłów, są wyraźne podłużne pasy białej sierści po obu stronach grzbietu, obwiedzione z obu stron mocno wybarwionymi pasami sierści czarnej. Podobne pasy, lecz nieco mniejsze lub słabiej wybarwione mają pokrewne gatunki z rodzaju Callospermophilus. Specyficzne dla gatunku jest także wybarwienie futra nad głową i ramionami na kolor złocisto-brązowy lub brunatny. Dymorfizm płciowy gatunku przejawia się w jaśniejszym i bardziej czerwonym wybarwieniu sierści samców, oraz zróżnicowanej wysokości czaszki. Wzór zębowy C. lateralis: 1023 1013 {\displaystyle {\tfrac {1023}{1013}}} [4].

Wymiary anatomiczne
(Molly Bartels, Doug Thompson, 1993)[4]
Część ciała przedział
długość tułowia z głową 225–295 mm
długość kręgów ogona 61–120 mm
długość łap tylnych 35–46 mm
długość uszu 12–24 mm
masa ciała 120–394 g

Rozmieszczenie geograficzne

Zamieszkują tereny w Ameryce Północnej – od Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie po Góry Skaliste Nowym Meksyku, oraz od rzeki Kolumbia po południową Kalifornię i Nevadę[6].

Przypisy

  1. Callospermophilus lateralis, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. Callospermophilus lateralis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species  (ang.).
  3. Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
  4. a b c d Molly A. Bartels, Doug P. Thompson. Spermophilus lateralis. „Mammalian Species”. 440, s. 1-8, 1993. (ang.). 
  5. a b c Kristofer M. Helgen, F. Russell Cole, Lauren Helgen, Don E. Wilson. Generic revision in the Holarctic ground squirrel genus Spermophilus. „Journal of Mammalogy”. 2 (90), s. 270–305, 2009. (ang.). 
  6. a b c Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Spermophilus (Callospermophilus) lateralis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2 czerwca 2012]
  • p
  • d
  • e
Ammospermophilus
Callospermophilus
Cynomys (nieświszczuk)
  • Nieświszczuk Gunnisona (Cynomys gunnisoni)
  • Nieświszczuk białoogonowy (Cynomys leucurus)
  • Nieświszczuk czarnoogonowy (Cynomys ludovicianus)
  • Nieświszczuk meksykański (Cynomys mexicanus)
  • Cynomys parvidens
Ictidomys
  • suseł lamparci (Ictidomys tridecemlineatus)
  • Ictidomys parvidens
  • Ictidomys mexicanus
świstak
  • świstak szary (Marmota baibacina)
  • bobak (Marmota bobak)
  • świstak alaskański (Marmota broweri)
  • świstak kanadyjski (Marmota caligata)
  • świstak czarnogłowy kamczacki (Marmota camtschatica)
  • świstak ogoniasty (Marmota caudata)
  • świstak żółtobrzuchy (Marmota flaviventris)
  • świstak himalajski (Marmota himalayana)
  • świstak alpejski (Marmota marmota)
  • świstak Menzbiera (Marmota menzbieri)
  • świszcz (Marmota monax)
  • Marmota olympus
  • świstak syberyjski (Marmota sibirica)
  • świstak z Vancouver (Marmota vancouverensis)
Notocitellus
Otospermophilus
Poliocitellus
Sciurotamias
suseł
(Spermophilus) (sensu stricto)
Tamias
  • Tamias alpinus
  • Tamias amoenus
  • Tamias bulleri
  • Tamias canipes
  • Tamias cinereicollis
  • Tamias dorsalis
  • Tamias durangae
  • Tamias merriami
  • Tamias minimus
  • Tamias obscurus
  • Tamias ochrogenys
  • Tamias palmeri
  • Tamias panamintinus
  • Tamias quadrimaculatus
  • Tamias quadrivittatus
  • Tamias ruficaudus
  • Tamias rufus
  • Tamias senex
  • burunduk (Tamias sibiricus)
  • Tamias siskiyou
  • Tamias sonomae
  • Tamias speciosus
  • pręgowiec amerykański (Tamias striatus)
  • Tamias townsendii
  • Tamias umbrinus
Urocitellus
  • suseł północno-amerykański (Urocitellus armatus)
  • Urocitellus beldingi
  • Urocitellus brunneus
  • Urocitellus canus
  • Urocitellus columbianus
  • Urocitellus elegans
  • Urocitellus mollis
  • suseł północny (Urocitellus parryii)
  • suseł Richardsona (Urocitellus richardsonii)
  • Urocitellus townsendii
  • suseł długoogoniasty (Urocitellus undulatus)
  • suseł Washingtona (Urocitellus washingtoni)
Xerospermophilus
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • GBIF: 7593288
  • identyfikator iNaturalist: 180010
  • ITIS: 930305
  • NCBI: 76772