Prospekt organowy

Prospekty organowe
Prospekt organowy w kościele w Ścinawce Średniej
Prospekt organowy dużych organów w kościele Pokoju w Świdnicy
Barokowy prospekt organów w kościele klasztornym w Weingarten
Boczny prospekt organowy w jasnogórskiej bazylice w Częstochowie
Prospekt organowy w sanktuarium w Świętej Lipce

Prospekt organowy – frontowa elewacja zewnętrznej obudowy organów, którą stanowi przednia wyeksponowana część szafy organowej. Jej główny element dekoracyjny stanowią wbudowane piszczałki prospektowe, najczęściej wykonane z metalu. Właściwy instrument znajduje się za prospektem, we wnętrzu szafy organowej. Prospekty organowe[1] cechują się bardzo bogatym i różnorodnym zdobnictwem. W dekoracji występują elementy detalu architektonicznego oraz często rzeźby figuralne, niekiedy reprezentujące różnorodny program ikonograficzny, zdobione snycerką i polichromią[2]. W najbardziej wyrafinowanych rozwiązaniach figury i inne zdobnicze elementy podczas gry poruszają się, tworząc muzyczno-wizualne ruchome spektakle.

Prospekt organowy usytuowany jest na balkonie chóru, naprzeciwko ołtarza głównego, stanowi szczególny architektoniczny element wystroju wnętrza w większości obiektów sakralnych. W budownictwie organowym wyróżnia się rodzaje prospektów:

  • prospekt parawanowy,
  • prospekt skrzydłowy.

Prospekty organowe oparte są na zasadzie trójstrefowości i trójosiowości w porządku wertykalnym i horyzontalnym. W prospektach wyodrębnione są trzy poziome strefy:

  • cokołowa,
  • piszczałkowa,
  • zwieńczeniowa, zawierającą zespół rzeźby figuralnej.

Przypisy

  1. Amatorski leksykon organowy. [dostęp 2012-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-06)].
  2. Rzeźby figuralne zdobiące prospekt w bazylice w św. Lipce

Bibliografia

Zobacz galerię związaną z tematem: Prospekt organowy
  • M.Broniewski, Barokowy prospekt organowy w kościele Łaski w Jeleniej Górze, Poznań: Wydaw. Poznańskie, 2004, ISBN 83-7177-210-6.
  • E. Smulikowska-Rowińska, Prospekty organowe w dawnej Polsce; Warszawa: Sutkowski Edition Warsaw, 1993, ISBN 83-900790-1-1.
Kontrola autorytatywna (mebel):
  • LCCN: sh85095455
  • GND: 4130664-8
  • J9U: 987007550825105171