Retronim
Retronim – nowa nazwa dla obiektu lub pojęcia służąca odróżnieniu jej podstawowej formy od bardziej aktualnej. Oryginalna nazwa jest najczęściej wzbogacona o przymiotnik. Powstawanie retronimów jest w dużej mierze spowodowane postępem technicznym.
Termin „retronim” został wprowadzony w 1980 r. przez amerykańskiego dziennikarza Franka Mankiewicza i spopularyzowany przez Williama Safire’a w dzienniku „The New York Times”.
Przykłady
| Termin zastąpiony | Nowy termin | Powód zmian |
|---|---|---|
| Adres | Adres pocztowy | Adres internetowy |
| Aparat fotograficzny | Klasyczny aparat fotograficzny | Cyfrowy aparat fotograficzny |
| Płyta | Płyta gramofonowa | Płyta kompaktowa – CD |
| Wielka wojna | I wojna światowa | II wojna światowa |
| Zegarek | Zegarek mechaniczny | Zegarek kwarcowy |
| Telewizja | Telewizja czarno-biała | Telewizja kolorowa |
| Film | Film niemy | Film dźwiękowy |
| Telefon | Telefon stacjonarny | Telefon komórkowy |
| Gitara | Gitara akustyczna | Gitara elektryczna |
| Komputer | Komputer stacjonarny | Komputer przenośny – laptop |
| Kiełbasa | Kiełbasa tradycyjna | Kiełbasa z dodatkami chemicznymi |
Niektóre przymiotniki retronimiczne
- „akustyczny” – opisujący instrumenty muzyczne, które posiadają wersję bez wzmacniacza
- „analogowy” – zwykle nieściśle opisujący wszystkie systemy niecyfrowe, nawet te, w których nigdy nie występowały sygnały analogowe
- „klasyczny” bądź „tradycyjny” – opisujący metody lub przedmioty, które zostały w większości wyparte przez nowsze rozwiązania
