Rozkaz nr 1 Rady Piotrogrodzkiej

Rozkaz nr 1 Rządu Rady Piotrogrodzkiej (ros. Приказ № 1 Петроградского совета) – został wydany 1 marca^?/14 marca 1917 w trakcie rewolucji lutowej (jeszcze przed abdykacją Mikołaja II, która nastąpiła dzień później) przez Piotrogrodzką Radę Delegatów Robotniczych i Żołnierskich.

Minister wojny Rządu Tymczasowego Aleksandr Guczkow krytykował ex post ten rozkaz w swoich emigracyjnych wspomnieniach, ale nie przeciwstawił się mu ani nie zakwestionował jego prawomocności.

Rozkaz zawierał 7 punktów. 1 nakazywał wybranie komitetów żołnierskich we wszystkich oddziałach garnizonu piotrogrodzkiego, 2 wzywał komitety do wybrania przedstawicieli do Rady. Punkt 3 głosił We wszystkich swoich wystąpieniach politycznych jednostka wojskowa podporządkowana jest Radzie Delegatów Robotniczych i Żołnierskich oraz swemu komitetowi. Punkt 4 dozwalał wykonywać rozkazy komisji wojskowej Dumy tylko wtedy, gdy były zgodne z rozkazami Rady. Punkt 5 zakazywał wydawania broni oficerom, miała ona się znajdować w dyspozycji komitetu. Punkt 6 głosił przy wykonywaniu obowiązków służbowych żołnierze powinni przestrzegać najsurowszej dyscypliny, lecz poza służbą w swoim politycznym, społecznym i prywatnym życiu są zrównani z innymi obywatelami. W szczególności stawanie na baczność i oddawanie honorów poza służbą jest zniesione. Punkt 7 znosił tytułowanie oficerów dotychczasowymi tytułami typu ваше благородие ("wasza miłość") i zastępował je nazwami takimi jak pan generał czy pan pułkownik. Zabronione zostało grubiańskie traktowanie żołnierzy, zwłaszcza mówienie do nich per ty, o wszelkich naruszeniach nakazano meldować do właściwego komitetu.

Rozkaz dotyczył wyłącznie garnizonu stołecznego (co podkreślał rozkaz nr 2 wydany przez Radę 5/18 marca), lecz kolportowano go również w innych jednostkach wojskowych, co przyczyniło się do upadku dyscypliny w rosyjskich siłach zbrojnych^[1].

Przypisy

Bibliografia, literatura, linki

• Richard Pipes Rewolucja Rosyjska Warszawa 1994; Wyd. PWN; ISBN 83-01-11521-1, s. 241-243
• Aleksander Michałowicz Romanow, Byłem wielkim księciem, Studio Wydawnicze Unikat, Białystok 2004.
• Tekst rozkazu: Из истории Приказа № 1 Петроградского Совета рабочих и солдатских депутатов
• Omówienie rozkazów Nr 1 i 2: Sergiusz Mielgunow, Мартовскіе Дни 1917 года Paryż 1961