Schody Potiomkinowskie
![]() | Ten artykuł od 2013-10 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/%D0%9F%D0%BE%D1%82%D1%8C%D0%BE%D0%BC%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8_11.jpg/250px-%D0%9F%D0%BE%D1%82%D1%8C%D0%BE%D0%BC%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%81%D1%8C%D0%BA%D1%96_%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8_11.jpg)
Schody Potiomkinowskie[1] (ukr. Потьомкінські сходи, Potiomkinśki schody, ros. Потёмкинская лестница, Potiomkinskaja lestnica) – monumentalne schody w Odessie, będące symbolicznym wejściem do miasta. Są najbardziej rozpoznawalnym symbolem Odessy. Schody mają 192 stopnie, 136 metrów długości, a różnica poziomów wynosi 27 metrów[2]. Schody rozszerzają się ku dołowi, powodując złudzenie optyczne (zob. wymuszona perspektywa). Gdy patrzy się na nie z ich szczytu, wyglądają, jakby na całej długości miały taką samą szerokość[3].
Historia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Potemkinstairs.jpg/240px-Potemkinstairs.jpg)
Początkowo znane były pod nazwą Gigantycznych schodów (ros. Гигантская лестница), później Schodów przymorskich (Приморская лестница) i Ryszeliowskich (Ришельевская лестница), a w czasach ZSRR do 1955 roku Bulwarowych (Бульварная лестница), gdy postanowiono zmienić ich nazwę na dzisiejszą, w związku z 50. rocznicą buntu na pancerniku Potiomkin.
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0%2C_%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0_-_%D0%9F%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0_10_%28cropped%29.jpg/220px-%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0%2C_%D0%9E%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0_-_%D0%9F%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0_10_%28cropped%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Monument_to_the_founder_of_the_city_of_Rishile_-_panoramio.jpg/220px-Monument_to_the_founder_of_the_city_of_Rishile_-_panoramio.jpg)
Zostały zbudowane ze względu na wysokie położenie Odessy względem morskiego portu, z którym miasto łączyły wcześniej schody drewniane. Oryginalne schody zaprojektował w 1825 roku włoski architekt Francesco Boffo, przy pomocy Awrama Mielnikowa z Petersburga. W 1837 roku zapadła decyzja o powiększeniu schodów do gigantycznych rozmiarów według planów konstrukcyjnych brytyjskiego inżyniera Uptona. Prace przy rozbudowie trwały do 1841 roku.
Zbudowane z piaskowca schody były niszczone przez erozję, aż w 1933 roku materiał zastąpiono różowo-szarym granitem z Podola – równocześnie zmniejszono liczbę stopni z 200 do 192.
W 1925 roku Siergiej Eisenstein rozsławił schody rozgrywającą się na nich sceną z filmu „Pancernik Potiomkin”. Scena przedstawia wymyśloną przez twórców filmu masakrę ludności dokonaną przez rytmicznie maszerujące wojsko cesarskie.
Po południowej (patrząc od dołu po lewej) stronie schodów zbudowano w 1906 roku kolej linową, która funkcjonowała do 1956 roku, później została zastąpiona schodami ruchomymi. W 2004 roku znów uruchomiono kolejkę linowo-terenową.
Pomnik ks. Richelieu
Na szczycie schodów znajduje się pomnik z brązu upamiętniający Francuza, pierwszego gubernatora Odessy Armanda-Emmanuela du Plessis, ks. Richelieu, zaprojektowany przez rosyjskiego rzeźbiarza Iwana Piotrowicza Martosa (zm. 1835) i odsłonięty w 1826 roku.
Zobacz też
Przypisy
![]() | Zobacz multimedia związane z tematem: Schody Potiomkinowskie |