Szablak wędrowny
Sympetrum fonscolombii | |||
(Selys, 1840) | |||
Samiec | |||
Samica | |||
Systematyka | |||
Domena | eukarionty | ||
---|---|---|---|
Królestwo | zwierzęta | ||
Typ | stawonogi | ||
Gromada | owady | ||
Podgromada | uskrzydlone | ||
Rząd | ważki | ||
Podrząd | |||
Nadrodzina | Libelluloidea | ||
Rodzina | ważkowate | ||
Rodzaj | Sympetrum | ||
Gatunek | szablak wędrowny | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
najmniejszej troski | |||
| |||
|
Szablak wędrowny, szablak wiosenny (Sympetrum fonscolombii) – migrujący gatunek ciepłolubnej ważki z rodziny ważkowatych (Libellulidae), nazywany też szablakiem Fonscolombe’a – dla upamiętnienia nazwiska francuskiego entomologa, od którego pochodzi epitet gatunkowy fonscolombii.
Gatunek ciepłolubny i nomadyczny. Szeroko rozprzestrzeniony w krajach afrykańskich, południowej i środkowej Europie, południowej Azji, na Bliskim Wschodzie oraz na wyspach Oceanu Indyjskiego. W kilku krajach wschodnioafrykańskich (Kenia, Tanzania, Uganda i Malawi) występuje licznie[2]. Zasiedla okresowe zbiorniki wodne na bagnistych terenach sawanny i buszu. W ciepłe lata wędruje na północ, aż po Belgię, Szwecję i Polskę.
W Polsce pojawia się lokalnie na obszarze całego kraju, a od lat 90. XX wieku stwierdzany jest coraz częściej. M.in. od 2008 r. można go spotkać rokrocznie na niewielkich zbiornikach antropogenicznych w konurbacji górnośląskiej nawet w centrach największych miast[3]. Rozwój larw odnotowano na wschodnich obszarach kraju. Znajdowany jest nad małymi, płytkimi i silnie nasłonecznionymi zbiornikami. Imagines na terenie Europy Środkowej pojawiają się od maja do października. Osobniki spotykane pod koniec lata i jesienią są najprawdopodobniej z drugiego pokolenia[4]. Obserwacje z wyjątkowo ciepłego lata 2018 r. wykazały pojawienie się drugiego pokolenia szablaka wędrownego nawet na najbardziej na pn. wysuniętych stanowiskach w Polsce[3].
Samce są podobne do samców szafranki czerwonej, ale ubarwienie odwłoka szablaka jest mniej intensywne niż szafranki, czerwonoróżowe, a nogi szablaka są czarne. Długość ciała dochodzi do 38 mm, rozpiętość skrzydeł 60 mm[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List. 2022-05-15. [dostęp 2022-05-21]. (ang.).
- ↑ a b Sympetrum fonscolombii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Miszta Alicja: Ważki a zmiany klimatyczne, w: "Przyroda Górnego Śląska" nr 94, zima 2018, s. 9–10
- ↑ a b Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239.
- BioLib: 1667
- EUNIS: 241339
- GBIF: 1428264
- identyfikator iNaturalist: 113507
- NCBI: 62016