Tarnica

Ten artykuł dotyczy góry. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Tarnica
Ilustracja
Widok na Tarnicę z Wołosatego
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Położenie

Wołosate

Pasmo

Bieszczady Zachodnie, Karpaty

Wysokość

1346[1] m n.p.m.

Wybitność

494 m

Położenie na mapie Bieszczadów Zachodnich
Mapa konturowa Bieszczadów Zachodnich, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Tarnica”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Tarnica”
Położenie na mapie Beskidów Wschodnich
Mapa konturowa Beskidów Wschodnich, u góry po lewej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Tarnica”
Ziemia49°04′29,2″N 22°43′36,3″E/49,074778 22,726750
Multimedia w Wikimedia Commons

Tarnica (1346 m)[2][1] – najwyższy szczyt polskich Bieszczadów i województwa podkarpackiego, wznoszący się na krańcu pasma połonin, w grupie tzw. gniazda Tarnicy i Halicza. Należy do Korony Gór Polski.

Szczyt Tarnicy wznosi się ponad 500 m nad dolinę Wołosatki i wyróżnia się osobliwą sylwetką. Od sąsiedniego masywu Krzemienia grzbiet (faktycznie zwornikiem jest Tarniczka) oddzielony jest głęboką Przełęczą Goprowską, natomiast z Szerokim Wierchem łączy się charakterystyczną, ostro wciętą w grzbiet przełęczą o wysokości 1286 m, od której pochodzi nazwa góry (w języku rumuńskim słowo „tarnița” oznacza siodło, przełęcz). Wąski, ostry, nieco wydłużony grzbiet góry, z dwoma wyraźnymi wierzchołkami (1346 i 1339 m), wyścielają złomiska skał i zdobią bruzdy naturalnych zagłębień, a także resztki wojennych okopów. Z południowej strony opada w dół wysoka skalna ściana, a niżej rozścielają się wielkie pola kamiennego rumoszu. Na głównej kulminacji znajduje się punkt geodezyjny. W 1987 na szczycie ustawiono 7-metrowy krzyż, upamiętniający – wraz z wmurowaną tablicą – pobyt ks. Karola Wojtyły 5 sierpnia 1953. Po złamaniu się krzyża na wiosnę 2000, w dniu 2 września tego roku postawiono nowy stalowy krzyż (liczący ok. 8,5 metra, ważący ok. 500 kg; wyniesiony przez pielgrzymów na Tarnicę w częściach), który 16 września 2000 poświęcił bp Adam Dyczkowski[3][4].

Tarnica stanowi najbardziej atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Oprócz wspaniałej panoramy najbliższych grzbietów polskiej części Bieszczadów, w pogodne dni można dostrzec: Tatry[5], Gorgany, Ostrą Horę, Połoninę Równą[6], Połoninę Krasną, Świdowiec[7], a przy bardzo dobrych warunkach pogodowych możemy dostrzec: Pasmo Wyhorlacko-Gutyjskie, Góry Ignis[8], górę Vlădeasa[9] i Pietrosula Rodnei w Górach Rodniańskich.

  • Widok z Szerokiego Wierchu
    Widok z Szerokiego Wierchu
  • Na szczycie (2011)
    Na szczycie (2011)
  • Widok ze szlaku na Halicz
    Widok ze szlaku na Halicz

W rejon tych gór prowadzą zaledwie dwa piesze szlaki turystyczne. Pierwszy to końcowy odcinek Głównego Szlaku Beskidzkiego (UstrońWołosate), wiodący od schroniska w Ustrzykach Górnych (znaki czerwone). Odcinek ten w swojej końcowej partii jest bardzo atrakcyjny widokowo, prowadząc do przełęczy pod Tarnicą 1286 m połoninami Szerokiego Wierchu. Drugim jest bardziej stromy szlak niebieski Biała – Grybów, który prowadzi z Wołosatego bezpośrednio na przełęcz pod szczytem Tarnicy. Z przełęczy na szczyt prowadzi krótki (15 min) boczny szlak koloru żółtego. Tuż przy nim, kilkanaście metrów od szczytu, znajduje się Jaskinia w Tarnicy. Wejście do niej zostało zasypane w 2008 roku ze względu na bezpieczeństwo turystów[10].

Z rzadkich w Polsce gatunków roślin stwierdzono występowanie zarazy macierzankowej[11].

  • Widok ze szlaku na Przełęcz Goprowców
    Widok ze szlaku na Przełęcz Goprowców
  • Tarnica zimą
    Tarnica zimą
  • Widok ze szlaku na Tarniczkę
    Widok ze szlaku na Tarniczkę

Piesze szlaki turystyczne (czasy przejścia do Przełęczy pod Tarnicą)[12]:

szlak turystyczny czerwony Ustrzyki GórneSzeroki Wierch – Przełęcz pod Tarnicą – Halicz – Rozsypaniec – Przełęcz Bukowska – Wołosate:
  • z Ustrzyk Górnych 3 h (↓ 2:15 h)
  • z Halicza 1:15 h (z powrotem 1:35 h), z Wołosatego 4:50 h (↓ 4:05 h)
szlak turystyczny niebieski Wołosate – Przełęcz pod Tarnicą – Krzemień – Bukowe Berdo:
  • z Wołosatego 2 h (↓ 1:10 h)
  • z Bukowego Berda 1201 m n.p.m. 1:40 h (z powrotem 2 h)

Przypisy

  1. a b Trasa 1 – Tarnica z Wołosatego i Ustrzyk Górnych, [w:] PiotrP. Sieńko PiotrP. i inni, Niezbędnik turystyczny – Bieszczady, Piwniczna-Zdrój: Agencja Wydawnicza WiT, 2021, s. 55, ISBN 978-83-89580-21-4  (pol.).
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2015-04-01].
  3. Nowy krzyż na Tarnicy. „Tygodnik Sanocki”. Nr 39 (464), s. 12, 29 września 2000. 
  4. Dorota Mękarska. Nowy krzyż na Tarnicy. „Głos Ziemi Sanockiej”. Nr 24, s. 5, 10 września 2000. ISSN 1640-8004. 
  5. Tatry widziane z Tarnicy.
  6. Gorgany, Ostra Hora i Połonina Równa widziane z Tarnicy.
  7. Połonina Krasna i Świdowiec widziane z Tarnicy.
  8. Góry Ignis i Gutai z Tarnicy.
  9. Rumunia widziana z Tarnicy [online] [dostęp 2016-09-06]  (pol.).
  10. Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [online], jaskiniepolski.pgi.gov.pl [dostęp 2018-02-23]  (pol.).
  11. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
  12. Czasy przejścia szlaków: Bieszczady i Góry Sanocko-Turczańskie. Mapa turystyczna. Skala 1:75 000. Wydanie trzecie. Warszawa: PPWK SA. ISBN 83-7329-436-8.

Linki zewnętrzne

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Tarnica
  • Tarnica (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 182 .
  • Bieszczady, Tarnica, który szlak na najwyższy szczyt polskich Bieszczadów wybrać?.
  • p
  • d
  • e
Najwyższe szczyty Bieszczadów Zachodnich

  • p
  • d
  • e
Szczyty i masywy górskie Bieszczadów Zachodnich
Pasmo połonin
Połonina Wetlińska
ze Smerekiem
Połonina Wetlińska
  • Smerek
Połonina Caryńska
Połonina Caryńska
Grupa Tarnicy i Halicza
Pasmo graniczne
Pasmo Łopiennika i Durnej
Wysoki Dział
Inne
  • p
  • d
  • e
  • PWN: 3985503