The Mother of All Demos

Pierwszy prototyp myszy komputerowej, zaprojektowany przez Billa Englisha na podstawie szkiców Engelbarta[1]

The Mother of All Demos – nazwa nadana demonstracji komputerowej Douglasa Engelbarta z 9 grudnia 1968, która miała miejsce na Fall Joint Computer Conference w San Francisco, w Stanach Zjednoczonych. W ramach demonstracji, w czasie rzeczywistym zaprezentowane zostało działanie kompletnego, złożonego ze sprzętu i oprogramowania systemu komputerowego o nazwie oN-Line System (w skrócie NLS). Podczas 90-minutowej prezentacji, przedstawiono niemal wszystkie podstawowe sposoby interakcji z nowoczesnym komputerem osobistym: okna, hipertekst, grafiki, wydajną nawigację i wprowadzanie komend, wideokonferencję, mysz komputerową, procesor tekstu, linkowanie dynamiczne, mechanizm kontroli wersji oraz mechanizm współdzielenia ekranu w edytorze tekstu. Był to pierwszy raz, kiedy wszystkie te elementy zademonstrowano publicznie, działające w ramach jednego systemu. Demonstracja Engelbarta dla wielu stała się źródłem inspiracji, przyczyniając się do powstania podobnych projektów w Xerox PARC we wczesnych latach 1970. Zastosowane technologie wpłynęły natomiast na rozwój wyposażonych w graficzny interfejs użytkownika systemów operacyjnych Apple Macintosh i Microsoft Windows w latach 1980. i 1990.

Demonstracja

Engelbart powołał swój złożony z inżynierów komputerowych i programistów zespół we wczesnych latach 1960., w swoim Augmentation Research Center (ARC) znajdującym się w Stanford Research Institute (SRI), na Uniwersytecie Stanforda[2]. Idea, która mu przyświecała, była następująca: oderwać komputery od obliczeń i uczynić z nich narzędzie do komunikacji i uzyskiwania informacji. Chciał wcielić w życie ideę Memexu Vannevara Busha, w której człowiek, dzięki wsparciu ze strony interaktywnej maszyny, mógł zwiększać swój potencjał intelektualny[3]. W ciągu sześciu lat, dzięki finansowaniu ze strony NASA i ARPA[4], zespół Engelbarta zdołał złożyć w całość wszystkie elementy potrzebne, by system taki stał się rzeczywistością. Pod wpływem nacisków dyrektora ARPA, Roberta Taylora, NLS został pokazany światu jesienią 1968 roku na Joint Computer Conference[5].

Tytuł, który nadano sesji konferencji brzmiał A research center for augmenting human intellect[6]. Około 1000 profesjonalistów z branży komputerowej zajęło miejsca na publiczności Brooks Hall w San Francisco, by stać się świadkami prezentacji[7]. Wśród nich byli Alan Kay, Charles Irby i Andries van Dam[8], a także Bob Sproull[9].

Engelbart, z pomocą swojego podzielonego na kilka strategicznie rozmieszczonych grup zespołu pod kierownictwem Billa Englisha, odpowiedzialnego za warstwę techniczną prezentacji, zademonstrował funkcjonalności NLS[a]. Podczas prezentacji wykorzystano projektor Eidophor, który rzucał obraz z terminala komputera NLS na ekran o dużej powierzchni, dzięki czemu publiczność mogła obserwować poczynania Engelbarta. Obraz ten łączony był z obrazem pokazującym w czasie rzeczywistym samego Engelbarta oraz z wideotransmisją działań zespołu znajdującego się w ARC, w Menlo Park oddalonym o około 30 mil. Aby umożliwić transmisję danych między urządzeniami wejściowymi w Brooks Hall a znajdującym się w Menlo Park komputerem SDS-940, stworzone zostały dwa dedykowane modemy o wysokiej szybkości działania[b]. Aby zapewnić dwukierunkową łączność wideo pomiędzy laboratorium a salą konferencyjną użyto dwóch łączy mikrofalowych i wozu transmisyjnego ustawionego na wzgórzu pomiędzy obiema lokalizacjami, który przedłużał sygnał. Ponadto, za pomocą specjalnego przełącznika wideo, English kontrolował, jaki obraz miał być wyświetlany przez Eidophor. Operatorem kamery w Menlo Park był Stewart Brand – w owym czasie osoba niezwiązana z branżą komputerową, najlepiej znana jako redaktor naczelny magazynu Whole Earth Catalog. Doradzał on również Engelbartowi i jego zespołowi, w jaki sposób powinni przeprowadzić demonstrację[11].

Podczas 90-minutowej prezentacji, Engelbart używał myszki do sterowania kursorem na ekranie, podświetlania tekstu i manipulowania oknami[12]. Był to pierwszy raz, kiedy zintegrowany system umożliwiający tego rodzaju interakcję został zaprezentowany publicznie[12][c]. W części ekranu oglądać można było poczynania Engelbarta, część zaś zajmował obraz z komputera. Później, Engelbart zademonstrował funkcjonalności telekonferencji oraz współpracy przy edycji tekstu. W części ekranu pojawili się wówczas jego współpracownicy, znajdujący się w ARC – najpierw Jeff Rulifson, później zaś Bill Paxton. Paxton współdzielił z Engelbartem edytor tekstu – podczas edycji widzieli ten sam ekran i siebie nawzajem, mogli też rozmawiać. Zademonstrowana została także koncepcja hipertekstu, na przykładzie nawigacji między stronami treści poprzez klikanie na podkreślony tekst[2].

Gdy Engelbart skończył, publiczność nagrodziła go owacją na stojąco. Po prezentacji, uczestnicy konferencji mogli w osobnym pokoju przyjrzeć się bliżej urządzeniom wejściowym NLS i zadawać Engelbartowi pytania. Mimo iż wcześniej tego dnia SDS-940 przestał w pewnym momencie działać, całość prezentacji przebiegła bez większych problemów technicznych[2].

Znaczenie

Douglas Engelbart w 2008, podczas obchodów 40. rocznicy The Mother of All Demos w San Fransisco

Przed demonstracją, znaczna część środowiska naukowego uważała Engelbarta za „dziwaka” (crackpot)[12]. Gdy jednak skończył, został opisany jako „miotający gromy obiema rękami”[14]. Andy van Dam pracował wówczas nad podobnym systemem, lecz prace rozpoczął dopiero w 1967 i zdumiała go dojrzałość rozwiązania, jakim był NLS[15]. Po prezentacji zasypał Engelbarta pytaniami, skończywszy zaś przyznał, że demonstracja NLS to najwspanialsza rzecz, jakiej kiedykolwiek był świadkiem[15]. Van Dam został później jedną z czołowych postaci w nauczaniu grafiki komputerowej w latach 1970.

Wraz z początkiem lat siedemdziesiątych, większość zespołu Engelbarta opuściła ARC. Wielu z nich trafiło do Palo Alto Research Centre (PARC) firmy Xerox, między innymi Bill English, który udoskonalił później konstrukcję myszy komputerowej[2]. Do PARC przeniósł się także Rober Taylor, który wcześniej współpracował z Engelbartem z ramienia NASA i ARPA[16]. Alan Kay, który także zasiadał na publiczności w trakcie demonstracji, opracował później w PARC zorientowane obiektowo środowisko programistyczne o nazwie Smalltalk[12]. W 1973 w PARC powstał także Xerox Alto – w pełni funkcjonalny komputer osobisty, w użytkowaniu podobny do terminala NLS zaprezentowanego w 1968, jednak znacznie mniejszy, o udoskonalonej konstrukcji. Jego oparte na myszce GUI wywarło później wpływ na Steve’a Jobsa, a w efekcie na kształt komputera Apple Macintosh i jego system operacyjny w latach 1980[17]. Wreszcie, na systemie Macintosh wzorowali się twórcy Microsoft Windows, w którym również oparli interakcję na wieloprzyciskowej myszy, tak, jak miało to miejsce w systemach Alto i NLS[1].

Pod wieloma względami, wpływ Engelbarta na dalsze losy informatyki był w czasie konferencji szczytowy. W latach 1970. i przez większość lat 1980. pozostawał on postacią niemalże zapomnianą, przyćmiony sławą wizjonerów i przedsiębiorców takich jak Steve Jobs i Bill Gates. Jednakże w 1998, w 30. rocznicę demonstracji, Uniwersytet Stanforda zorganizował znaczną konferencję, by uczcić to wydarzenie i Engelbarta[18]. Do czasu obchodów jego 40. rocznicy demo Engelbarta trafiło już do powszechnej świadomości jako jedno z najważniejszych w całej historii komputerów[19].

Nazwa

Zwrot mother of all (matka wszystkich) wszedł do powszechnego użytku w języku angielskim po stwierdzeniu wygłoszonym w 1991 przez Saddama Husseina na temat I wojny w Zatoce Perskiej, że będzie to „matka wszystkich bitew”. Pierwsze użycie tego zwrotu w kontekście demonstracji Engelbarta jest przypisywane dziennikarzowi Stevenowi Levy'iemu w jego wydanej w 1994 książce Insanely Great: The Life and Times of Macintosh, the Computer That Changed Everything, w której tak opisuje to wydarzenie: „uspokajający głos z centrum kontroli lotów, gdy ostatnia granica przemknęła im przed oczami. To była matka wszystkich dem.”[20]. Później, frazę tę powtórzył Andy van Dam w 1995, przedstawiając Engelbarta podczas Vannevar Bush Symposium na MIT[21]. Zwrot ten był także cytowany w zatytułowanej What the Dormouse Said książce Johna Markoffa z 2005[14].

Uwagi

  1. ↑ English był wymieniony jako współautor publikacji omawianej na konferencji i jest uznawany za jednego z najważniejszych inżynierów odpowiedzialnych za demonstrację NLS.[10]
  2. ↑ W 1968, 1200 bodów – to było szybko. Co więcej, modemy były jednokierunkowe, tak więc potrzebny był jeden do wysyłania danych i drugi – do obierania.
  3. ↑ Niemiecka firma Telefunken wynalazła w latach '60 mysz „Rollkugel” i wprowadziła ją na rynek kilka miesięcy przed prezentacją Engelbarta. Pojawiła się ona w materiałach reklamowych dla monitora Telefunken SIG-100 w październiku 1968. Więcej informacji w artykule Historia myszy komputerowej[13].

Przypisy

Bibliografia

  • John Blackstone: Of Mice and Man. [w:] New York [on-line]. 1998-12-09. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • Brown/MIT: 1995 Vannevar Bush Symposium, Tape 2 – Doug Engelbart. [w:] Doug Engelbart Video Archives [on-line]. The Internet Archive, 1995. [dostęp 2013-12-06]. (ang.).
  • Ralf Bülow: Auf den Spuren der deutschen Computermaus. [w:] Hannover [on-line]. Heise Verlag GmbH & Co. KG, 2009-04-28. [dostęp 2013-01-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (niem.).
  • Benj Edwards: The computer mouse turns 40. [w:] San Francisco [on-line]. Macworld, 2008-12-09. [dostęp 2009-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)]. (ang.).
  • Douglas C. Engelbart, William K. English. A research center for augmenting human intellect. „AFIPS Fall Joint Computer Conference”. 33, s. 395–410, 1969. (ang.). 
  • Malcolm Gladwell: CREATION MYTH: Xerox PARC, Apple, and the truth about innovation.. [w:] New York [on-line]. 2011-05-16. [dostęp 2016-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)]. (ang.).
  • Douglas Engelbart: Original Program Announcement for Mother of All Demos. Coding paradise, 2008a. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • Steven Levy: Insanely Great: The Life and Times of Macintosh, the Computer that Changed Everything. Nowy Jork: Viking Adult, 1994. ISBN 978-0-670-85244-4. (ang.).
  • John Markoff: What the Dormouse Said: How the Sixties Counterculture Shaped the Personal Computer Industry. Wyd. E-book. Nowy Jork: Penguin Group, 2005. ISBN 978-1-1012-0108-4. Cytat: E-book pages are approximate due device and fonts used. (ang.).
  • Metroactive: From Pranksters to PCs: An excerpt from John Markoff's 'What the Dormouse Said' explains how the '60s counterculture shaped the computer industry. [w:] San Jose [on-line]. 2005-06-01. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • Cade Metz: The Mother of All Demos – 150 years ahead of its time. [w:] The Register [on-line]. 2008-12-11. [dostęp 2011-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • Maggie Shiels: The Valley Visionaries. [w:] dot.life [on-line]. BBC News, 2008-12-12. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • SRI Staff: Robert Sproull (Opening remarks). [w:] Engelbart and the Dawn of Interactive Computing: 40th Anniversary Celebration [on-line]. SRI International, 2008. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (ang.).
  • Dylan Tweney: Dec. 9, 1968: The Mother of All Demos. 2008-12-09. [dostęp 2011-01-24]. (ang.).
  • Troy Wolvertone: Remembering Engelbart's epic demo. [w:] San Jose [on-line]. 2008-12-09. [dostęp 2013-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-07)]. (ang.).

Literatura uzupełniająca

  • Bardini, Thierry. Bootstrapping: Douglas Engelbart, Coevolution, and the Origins of Personal Computing. Stanford CA: Stanford University Press, 2000. ISBN 0-8047-3871-8

Linki zewnętrzne

  • Doug's 1968 Demo – kompleksowa strona utrzymywana przez Doug Engelbart Institute, z odnośnikami do nagrań z adnotacjami na różnych stronach, retrospektyw, zdjęć, materiałów konferencyjnych, stron wyrażających uznanie, etc. (ang.)
  • „The Demo”, MouseSite, wyd. Stanford University – zawiera nagranie z demonstracji, opis kontekstu, odnośniki, archiwalne sprawozdania i publikacje etc. (ang.)
  • wydarzenia upamiętniające:
    • 30th Anniversary Event, 1998 (ang.)
    • 40th Anniversary Event, 2008 (ang.)
  • The Invisible Revolution, dokument o Dougu Engelbarcie (ang.)