Urwistki

Urwistki, soredia – drobne wytwory plechy porostów, które składają się z komórek glonu oplecionych nielicznymi strzępkami grzyba. Służą do wegetatywnego rozmnażania się porostów i są podstawowym ich sposobem rozmnażania się[1]. Mogą powstawać na powierzchni plechy lub w specjalnych soraliach. Urwistki powstające na powierzchni plechy tworzą na niej mączyste lub ziarenkowate naloty[2].

Urwistki powstające w soraliach wydostają się przez górną korę porostu, która pęka w niektórych miejscach. Każdy urwistek składa się z jednej lub kilku komórek glonów oraz strzępek otaczającej go grzybni, jest więc miniaturowym porostem. Urwistki roznoszone są przez wiatr lub zwierzęta. Gdy znajdą się w sprzyjających warunkach rozrastają się podobne jako porost[3].

W niektórych rodzajach porostów, np. Usnea (brodaczka), Parmeliopsis (płaskotka), Physcia (obrost), powstają tzw. soredia izydiowe. Są to drobne izydia powstająca na soraliach[1].

  • Schemat powstawania sorediów
    Schemat powstawania sorediów
  • c – pojedyncze soredium (komórka glonu otoczona strzępkami grzyba), d – soredium z kilkoma komórkami glonu, e, f – dwa soredia podczas kiełkowania
    c – pojedyncze soredium (komórka glonu otoczona strzępkami grzyba), d – soredium z kilkoma komórkami glonu, e, f – dwa soredia podczas kiełkowania

Przypisy

  1. a b JanuszJ. Nowak JanuszJ., ZygmuntZ. Tobolewski ZygmuntZ., Porosty polskie, Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975 .
  2. Grzegorz Gajkowski. Świat porostów [online] [dostęp 2015-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-14] .
  3. EdmundE. Malinowski EdmundE., Anatomia roślin, Warszawa: PWN, 1966 .
Encyklopedia internetowa (część rośliny):
  • Britannica: science/soredium
  • БРЭ: 3637584
  • SNL: soredium