Wolinia

Wolinia
wieś
Ilustracja
Pałac von Puttkamerów
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Główczyce

Liczba ludności (2011)

357[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-220[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0744781

Położenie na mapie gminy Główczyce
Mapa konturowa gminy Główczyce, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wolinia”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko górnej krawiędzi nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Wolinia”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Wolinia”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wolinia”
Ziemia54°36′55″N 17°32′27″E/54,615278 17,540833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wolinia (kaszb. Wòlëmò lub też Wòlëniô[4], niem. Wollin[5]) – stara wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Główczyce na pograniczu pradoliny Łeby.

Wieś jest siedzibą sołectwa Wolinia, obejmującego również miejscowość Pękalin.

Nazwa

Nazwa ma pochodzenie słowiańskie i charakter dzierżawczy. Jej struktura morfologiczna jest nieprzejrzysta; powstała przez dodanie do nazwy osobowej Wola (Wolebor, Wolimir) formantu *-nь[6]. Friedrich Lorentz odnotował formy nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Vʉ̀ɵ̯lämɵ (wraz z nazwami mieszkańców: Vʉ̀ɵ̯lämjȯu̯n, Vʉ̀ɵ̯lämjȯu̯nkă „wolinianin, wolinianka”)[7] oraz kabackich: Vu̯oləmu̯o, Vu̯oləńω[8]. Niemiecka nazwa Wollin jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[6].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Wòlëniô[9].

Historia

Wieś wzmiankowana w 1313 r. Dobra wolińskie od 1457 roku do 1888 roku należały do rodziny Puttkamerów, później przeszły w posiadanie rodu Filipa von Braunschweiga z Podola Wielkiego i pozostawały w rękach tej rodziny aż do 1945 roku.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Zabytki

  • barokowy pałac z parkiem i ogrodem zbudowany przez Puttkamerów z połowy XIX wieku w miejscu dawnego grodziska. Budowę zespołu pałacowo–parkowego rozpoczęto w XV wieku, w II połowie XVIII wieku pałac został gruntownie przebudowany i uzyskał formę zbliżoną do współczesnej. Pałac składa się z budynku głównego i dwóch symetrycznie rozmieszczonych parterowych skrzydeł bocznych zwieńczonych szczytami o rokokowej dekoracji. Do czasów współczesnych zachowało się piętrowe skrzydło północne oflankowane wieżami nierównej wysokości o łamanych hełmach oraz piętrowe skrzydło wschodnie zaakcentowane flistym naczółkiem i pozostałosci skrzydła zachodniego[10]. Ogród otaczający pałac założony został na wzór francuski. Do dziś zachowało się wiele rzadkich okazów drzew, między innymi cisy i dziewięć pomników buków. Pozostały także ruiny neogotyckiego grobowca dawnych właścicieli. W sąsiedztwie pałacu zachował się zespół folwarczny z XVIII i XIX wieku[11].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150546
  2. ↑ Gmina w liczbach [online], www.glowczyce.pl [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-30]  (pol.).
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1489 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. ↑ FriedrichF. Lorentz FriedrichF., Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 153  (pol.).
  5. ↑ Dr F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
  6. ↑ a b WitoldW. Iwicki WitoldW., Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 117 .
  7. ↑ FriedrichF. Lorentz FriedrichF., Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1535 .
  8. ↑ FriedrichF. Lorentz FriedrichF., Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Poznań: Instytut Zachodniosłowiański, 1923, s. 153 .
  9. ↑ FelicjaF. Baska-Borzyszkowska FelicjaF. i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 224, ISBN 978-83-62137-50-3 .
  10. ↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 231, ISBN 978-83-7495-133-3 .
  11. ↑ CzesławC. Piskorski CzesławC., Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 311, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482 .
  • p
  • d
  • e
Gmina Główczyce
  • Siedziba gminy: Główczyce
Wsie
Kolonie
Osady
Osada leśna
  • Murowaniec
Części wsi
Zniesione osady
  • Karpno
  • Koleśnica
  • Mokre
  • Przybrodzie
Nieoficjalne przysiółki wsi

Herb gminy Główczyce