Xiphorhynchus

Xiphorhynchus[1]
Swainson, 1827[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – mieczonos namorzynowy (X. susurrans)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

tęgosterowate

Podrodzina

tęgostery

Rodzaj

Xiphorhynchus

Typ nomenklatoryczny

Xiphorhynchus flavigaster Swainson, 1827

Synonimy
  • Talapius Rafinesque, 1815[3]
  • Picolaptes Lesson, 1830[4]
  • Thripobrotus Cabanis, 1847[5]
  • Dendrornis Eyton, 1852[6]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Xiphorhynchus – rodzaj ptaków z podrodziny tęgosterów (Dendrocolaptinae) w rodzinie tęgosterowatych (Dendrocolaptidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce[7].

Morfologia

Długość ciała 15–29 cm; masa ciała 15–75 g[7].

Systematyka

Etymologia

  • Talapius: na bazie „Talapiot” de Buffona z lat 1770–1783[8]. Nomen nudum.
  • Xiphorhynchus: gr. ξιφος xiphos „miecz”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”[9].
  • Picolaptes: zbitka wyrazowa fr. Picucule „dzięcioł” i nazwy rodzaju Dendrocolaptes Hermann, 1804 (tęgoster) (por. gr. πικος pikos „dzięcioł”, od łac. picus „dzięcioł”; gr. κολαπτης kolaptēs „dzięcioł”, od κολαπτω kolaptō „wydziobać, wydłubać”)[10]. Gatunek typowy: Dendrocolaptes guttatus M.H.C. Lichtenstein, 1820.
  • Thripobrotus: gr. θριψ thrips, θριπος thripos „kornik”; βρωτυς brōtus „jedzący”, od βρωσις brōsis, βρωσεως brōseōs „pokarm, jedzenie”, od βιβρωσκω bibrōskō „zjadać”[11]. Gatunek typowy: Dendrocolaptes bivittatus M.H.C. Lichtenstein, 1822 (= Picolaptes spixii Lesson, 1830).
  • Dendrornis: gr. δενδρον dendron „drzewo”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”[12]. Gatunek typowy: Dendrocolaptes susurrans Jardine, 1847.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:

  • Xiphorhynchus atlanticus (Cory, 1916) – mieczonos atlantycki
  • Xiphorhynchus fuscus (Vieillot, 1818) – mieczonos mały
  • Xiphorhynchus elegans (von Pelzeln, 1868) – mieczonos nadobny
  • Xiphorhynchus spixii (Lesson, 1830) – mieczonos smugowany
  • Xiphorhynchus ocellatus (von Spix, 1824) – mieczonos skromny
  • Xiphorhynchus pardalotus (Vieillot, 1818) – mieczonos lamparci
  • Xiphorhynchus obsoletus (M.H.C. Lichtenstein, 1820) – mieczonos kropkowany
  • Xiphorhynchus flavigaster Swainson, 1827 – mieczonos meksykański
  • Xiphorhynchus guttatus (M.H.C. Lichtenstein, 1820) – mieczonos płowy
  • Xiphorhynchus susurrans (Jardine, 1847) – mieczonos namorzynowy
  • Xiphorhynchus lachrymosus (Lawrence, 1862) – mieczonos ciemny
  • Xiphorhynchus erythropygius (P.L. Sclater, 1860) – mieczonos ciemnogłowy
  • Xiphorhynchus triangularis (Lafresnaye, 1842) – mieczonos andyjski

Przypisy

  1. Xiphorhynchus, [w:] Integrated Taxonomic Information System  (ang.).
  2. W. Swainson. A Synopsis of the Birds Discovered in Mexico. „The Philosophical Magazine”. Second Series. 1, s. 440, 1827. (ang.). 
  3. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815. (fr.).
  4. R.P. Lesson: Traité d’ornithologie, ou, Tableau méthodique des ordres, sous-ordres, familles, tribus, genres, sous-genres et races d’oiseaux: ouvrage entièrement neuf, formant le catalogue le plus complet des espèces réunies dans les collections publiques de la France. Bruxelles: Chez F.G. Levrault, 1831, s. 313. (fr.).
  5. J. Cabanis. Ornithologische Notizen. „Archiv für Naturgeschichte”. 13 (1), s. 340, 1847. (niem.). 
  6. T.C. Eyton: Remarks on Dendrocolaptinæ. W: W. Jardine: Contributions to ornithology for 1852. Cz. 5. Edinburgh: W.H. Lizars, 1853, s. 23. (ang.).
  7. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Ovenbirds and Woodcreepers (Furnariidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.furnar2.01. [dostęp 2021-02-07]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  8. The Key to Scientific Names, Talapius [dostęp 2022-02-05] .
  9. The Key to Scientific Names, Xiphorhynchus [dostęp 2022-02-05] .
  10. The Key to Scientific Names, Picolaptes [dostęp 2022-02-05] .
  11. The Key to Scientific Names, Thripobrotus [dostęp 2022-02-05] .
  12. The Key to Scientific Names, Dendrornis [dostęp 2022-02-05] .
  13. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Dendrocolaptinae Gray,GR, 1840 - tęgostery (wersja: 2021-01-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-07].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca  (ang.).
  • J9U: 987007529616205171
Identyfikatory zewnętrzne:
  • GBIF: 2485513
  • identyfikator iNaturalist: 11025
  • ITIS: 558360
  • NCBI: 75968