Hipokrat Yemini

12. yüzyıl Bizans yazmasında haç şeklinde düzenlenmiş yemin metni

Hipokrat Yemini ya da bilinen adıyla Hipokrat Andı, hekimlerin mesleklerini onurla uygulayacaklarına dair tarih boyunca ettikleri yemindir. Antik Çağ'da yaşamış ve Batı tıbbının kurucusu olduğu kabul edilen Hipokrat (Hippokrates) ya da onun öğrencilerinden birisi tarafından yazıldığı kabul edilir.

Özgün metin

Ὄμνυμι Ἀπόλλωνα ἰητρὸν καὶ Ἀσκληπιὸν καὶ Ὑγείαν καὶ Πανάκειαν καὶ θεοὺς πάντας τε καὶ πάσας, ἵστορας ποιεύμενος, ἐπιτελέα ποιήσειν κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν ὅρκον τόνδε καὶ συγγραφὴν τήνδε‧

ἡγήσεσθαι μὲν τὸν διδάξαντά με τὴν τέχνην ταύτην ἴσα γενέτῃσιν ἐμοῖς, καὶ βίου κοινώσεσθαι, καὶ χρεῶν χρηί̈ζοντι μετάδοσιν ποιήσεσθαι, καὶ γένος τὸ ἐξ αὐτοῦ ἀδελφοῖς ἴσον ἐπικρινεῖν ἄρρεσι, καὶ διδάξειν τὴν τέχνην ταύτην, ἢν χρηί̈ζωσι μανθάνειν, ἄνευ μισθοῦ καὶ συγγραφῆς, παραγγελίης τε καὶ ἀκροήσιος καὶ τῆς λοίπης ἁπάσης μαθήσιος μετάδοσιν ποιήσεσθαι υἱοῖς τε ἐμοῖς καὶ τοῖς τοῦ ἐμὲ διδάξαντος, καὶ μαθητῇσι συγγεγραμμένοις τε καὶ ὡρκισμένοις νόμῳ ἰητρικῷ, ἄλλῳ δὲ οὐδενί.

διαιτήμασί τε χρήσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμήν, ἐπὶ δηλήσει δὲ καὶ ἀδικίῃ εἴρξειν.

οὐ δώσω δὲ οὐδὲ φάρμακον οὐδενὶ αἰτηθεὶς θανάσιμον, οὐδὲ ὑφηγήσομαι συμβουλίην τοιήνδε‧ ὁμοίως δὲ οὐδὲ γυναικὶ πεσσὸν φθόριον δώσω. ἁγνῶς δὲ καὶ ὁσίως διατηρήσω βίον τὸν ἐμὸν καὶ τέχνην τὴν ἐμήν.

οὐ τεμέω δὲ οὐδὲ μὴν λιθιῶντας, ἐκχωρήσω δὲ ἐργάτῃσι ἀνδράσι πρήξιος τῆσδε.

ἐς οἰκίας δὲ ὁκόσας ἂν ἐσίω, ἐσελεύσομαι ἐπ' ὠφελείῃ καμνόντων, ἐκτὸς ἐὼν πάσης ἀδικίης ἑκουσίης καὶ φθορίης, τῆς τε ἄλλης καὶ ἀφροδισίων ἔργων ἐπί τε γυναικείων σωμάτων καὶ ἀνδρῴων, ἐλευθέρων τε καὶ δούλων.

ἃ δ' ἂν ἐν θεραπείῃ ἢ ἴδω ἢ ἀκούσω, ἢ καὶ ἄνευ θεραπείης κατὰ βίον ἀνθρώπων, ἃ μὴ χρή ποτε ἐκλαλεῖσθαι ἔξω, σιγήσομαι, ἄρρητα ἡγεύμενος εἶναι τὰ τοιαῦτα.

ὅρκον μὲν οὖν μοι τόνδε ἐπιτελέα ποιέοντι, καὶ μὴ συγχέοντι, εἴη ἐπαύρασθαι καὶ βίου καὶ τέχνης δοξαζομένῳ παρὰ πᾶσιν ἀνθρώποις ἐς τὸν αἰεὶ χρόνον‧ παραβαίνοντι δὲ καὶ ἐπιορκέοντι, τἀναντία τούτων.

[1]

Özgün metnin çevirisi

Hekim Apollon, Asklepios, Higiya, Panacea üzerine ve bütün Tanrı ve Tanrıçaların huzurunda yemin ederim ki, yeteneğim ve gücüm elverdiğince bu ant ve sözleri tutacağım:

Bu sanatta hocamı, babam gibi tanıyacağım, rızkımı onunla paylaşacağım, ihtiyacı olursa kesemi onunla bölüşeceğim, çocuklarına kardeşim gibi bakacağım ve öğrenmek isterlerse bu sanatı ücretsiz öğreteceğim; ilaç reçetelerini, şifai bilgileri ve diğer bilgileri sadece ve sadece kendi evlâtlarıma, hocamın çocuklarına ve hekimlik kurallarına uygun sözleşmeyle bağlı ve ant içmişlere öğreteceğim.

Yeteneğim ve hâkimiyetim ölçüsünde hastalarımın iyiliği için tedaviler önereceğim ve asla kimseye zarar vermeyeceğim.

İsteyen hiç kimseye öldürücü bir eczayı ne vereceğim ne de bunu tavsiye edeceğim; benzer şekilde, bir gebe kadına çocuk düşürmesi için ilaç vermeyeceğim.

Hayatımın ve sanatımın saflığını koruyacağım.

İç organlarındaki taşı keserek almayı, hastalığı çok açık olan hastalarda bile, işin ehli olan (cerrah)lara bırakacağım.

Hangi eve girersem gireyim, bütün kasıtlı kötülük ve suistimallerden ve özellikle de ister hür ister köle olsun erkek ve kadınların vücudunu kötüye kullanmaktan kaçınarak, sadece hastaya yardım için gireceğim.

Gerek sanatımın icrası sırasında gerekse insanlarla gündelik ilişkideyken edindiğim bilgileri ortalığa saçmayacağım, bir sır olarak saklayacağım ve kimseye açmayacağım.

Bu yemine sadık kalırsam hayatımı ve mesleki uygulamalarımı insanların tümünden ve her zaman saygı görerek mutlulukla sürdüreyim, ama ona ihanet eder ya da çiğnersem tam tersini yaşayayım.[2]

Günümüzdeki kullanımı

Özgün metin zaman içinde defalarca değişikliğe uğramıştır. Hipokrat dönemindeki özgün metinde tıp tanrısı Asklepios üzerine yemin edilirken, günümüzde onur üzerine yemin edilmektedir.

Türkiye'deki tıp fakültelerinin mezuniyet törenlerinde kullanılan ve Dünya Tabipler Birliği Cenevre Bildirgesindeki Hekimlik Andı'nın en güncel tercümesi olarak Türk Tabipleri Birliği tarafından yayınlanan metin şöyledir:[3]

“ Yaşamın ve ölümün Rabbi, sağlığın bahşedicisi, şifanın ve her türlü tedavinin Yaratıcısı olan Tanrıya yemin

ederim. Yine Asklepios’a, erkek olsun kadın olsun Tanrının tüm dostları üzerine yemin ederim. Bu yemine ve bu söze sadık kalacağıma dair onları şahit tutuyorum. 5 Bana bu sanatı öğreten kişiyi atalarımla aynı konumda tutacağım, kazancımı onunla paylaşacağım ve mala ihtiyaç duyduğunda malımı onunla bölüşeceğim. Onun soyundan gelenleri kardeşlerimle eşit göreceğim ve öğrenme ihtiyacı duyduklarında bu sanatı onlara hiçbir ücret ve şart olmaksızın öğreteceğim. [Bu bilgileri] kendi çocuklarım, hocamın çocukları ve bu sanatta bulunan talimatlar, bilgiler ve sair hususlar hakkındaki hekimlik kurallarına yazılı sözleşmeyle bağlı olan ya da ona and içen öğrencilerle paylaşacağım. Onlardan başka kimselerle bunu paylaşmayacağım. 10 Gücüm yettiğince bütün yaşamımda hastaların iyiliği için uğraşacağım. Onlara zarar veren ve kendilerine kötülük yapmaya götüren şeylerden uzaklaşmalarını önereceğim. Benden öldürücü bir ilaç istendiğinde ne vereceğim ne de buna benzer bir şeyi tavsiye edeceğim. Yine aynı şekilde gebe kadınlara cenini düşürmeleri için ilaç vermeyeceğim. 15 20 Yaşamımı ve sanatımı dürüstlük ve saflık üzerine devam ettireceğim. Mesanesinde taş olan kimseleri ameliyat etmeyecek ve bu işi ona ehil olan kimselere bırakacağım. Girdiğim bütün evlere, ancak hastaların yararı için gireceğim; kasıtlı kötülük, haksızlık ve bozgunculuk ve sair şeyler ve de ister hür ister köle olsun, kadınlarla (ya da erkelerle) cinsel ilişkiye girme konusunda buna yöneltecek şeylerin dışında bulunacağım. Gerek hastanın tedavisi sırasında gerekse tedavi dışında olsun gördüğüm ve duyduğum [ama] dışarıda konuşulmayacak olan insanların tasarrufundaki şeyleri saklayacak ve buna benzer şeyleri konuşmayacağım.

„

Ayrıca bakınız

  • Dünya Tabipler Birliği Cenevre Bildirgesi (ingilizce wikipedi sayfası)18 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  1. ^ {{Hippocrates (Haz. W. H. S. Jones) "Hippocrates Collected Works - I", s. 130–131, Cambridge Harvard University Press, 1868. http://www.chlt.org/hippocrates/HippocratesGreekLoeb/page.129.a.php?size=240x320 11 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Yemin metni 24 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Pbs.org, (İngilizce)
  3. ^ https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=b6b3bd8a-c9e0-11e7-8a71-159198489f44 22 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hekimlik Andı güncellendi 15.11.2017

Dış bağlantılar

  • Hipokrat Yemini13 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. –Klasik versiyon, pbs.org
  • Hipokrat Yemini20 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – Modern versiyon, pbs.org
  • Hippocratis jusiurandum12 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Hipokrat Yemini6 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. – National Institutes of Health, nlm.nih.gov
  • Tishchenko P. D. Resurrection of the Hippocratic Oath in Russia23 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., zpu-journal.ru
  • Hipokrat Yemini10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Hitchhiker's Guide to the Galaxy (h2g2).