Sveti Kilisesi

41°12′23″K 41°51′20″D / 41.20639°K 41.85556°D / 41.20639; 41.85556İnançDoğu Ortodoks KilisesiMezhepGürcü Ortodoks KilisesiDurumHarabeMimariMimari türKiliseMimari biçimGürcü mimarisiTamamlanma10. yüzyılÖzelliklerMalzemelerTaş

Sveti Kilisesi (Gürcüce: სვეტი ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Seyitler köyünün Gündoğdu mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gündoğdu mahallesinin eski adından dolayı Kilise Kapısı Kilisesi olarak da bilinir.[1][2]

Tarihçe

Sveti Kilisesi veya Kilise Kapısı Kilsesi'nin bulunduğu Seyitler köyü, Sveti adıyla eski bir Gürcü yerleşimidir. Sveti Kilisesi, bu köyün Nigala mahallesinde bulunan Nigala Kilisesi gibi 9. yüzyılda, Tao-Klarceti Krallığı döneminde inşa edilmiştir. Klarceti bölgesi daha sonra birleşik Gürcistan Krallığı ve Samtshe-Saatabago sınırları içinde kalmış, 16. yüzyılın ikinci yarısında da Osmanlıların eline geçmiştir. Bunu takiben Hristiyan Gürcülerin Müslümanlaşması sonucunda Sveti Kilisesi cemaatini ve işlevini yitirmiş, zaman içinde de yıkılmıştır. 19. yüzyılın son çeyreğinde, Rus idaresi sırasında Pavlinov ve Uvarova'nın ziyareti sırsında da kilise yıkık durumdaydı. Ancak kilisenin kuzeyinde bir kule bulunuyordu. Bu yapıdan günümüze bir şey kalmamıştır.[2][3]

Mimari

Sveti Kilisesi veya Kilise Kapısı Kilisesi, Gündoğdu mahallesinin girişinde yer alır. Doğu-batı doğrultusunda uzanan dikdörtgen (14,5×12,6 m) bir yapı olarak, 1 metre yüksekliğindeki bir platform üzerinde inşa edilmiştir. Bu yapıdan günümüze sadece batı ve kuzey duvarlarının bir bölümü ulaşmıştır. Kilisenin dolgu duvar tekniğinde moloz taşlarla inşa edilmiş olduğu bu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Köylüler bu duvarları da kullanarak dikdörtgen planlı bir mekân oluşturmuş ve bu mekanı samanlık olarak kullanmaktadır. Pavlinov ve Uvarova'ya dayanarak Sveti Kilisesi'nin kendine özgü silindirik bir forma olduğu söylenebilir. Kilise kubbesiz ve tetrakonkhos bir yapıydı.[2][4]

Galeri

  • Üç nefli bir yapı olan Sveti Kilisesi, A. Pavlinov, 1888.
    Üç nefli bir yapı olan Sveti Kilisesi, A. Pavlinov, 1888.
  • Sveti Kilisesi'nin kesit çizimi, A. Pavlinov, 1888.
    Sveti Kilisesi'nin kesit çizimi, A. Pavlinov, 1888.

Kaynakça

  1. ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0
  2. ^ a b c 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 118. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
  3. ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0
  4. ^ Fahriye Bayram ve Turgay Yazar, "2005 Yılı Ortaçağ Gürcü Mimarisi Yüzey Araştırması" - 24. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 1. Cilt, Ankara, 2007 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.ISBN 978-975-17-3246-0
  • g
  • t
  • d
Ortodoks
Ardahan
Ahalşeni Kilisesi · Ali Manastırı · Bebereki Kilisesi · Bergi Kilisesi · Cicori Kilisesi · Cocorta Kilisesi · Çaisi Kilisesi · Çamardo Kilisesi · Çihireti Kilisesi · Dadaşeni Kilisesi · Dörtkilise Kilisesi · Dörtkilise Çifte Kilisesi · Eruşeti Kilisesi · Guguba Kilisesi · Ğvime Kilisesi · Heosmani Kilisesi · Heva Kilisesi · Hoşureti Kilisesi · Hunamisi Kilisesi · Kalacuk Kilisesi · Koditzkaro Kilisesi · Kotasi Kilisesi · Mere Kilisesi · Meredisi Kilisesi · Mgeltsihe Kilisesi · Mglinavi Kilisesi · Muriana Kilisesi · Okami Kilisesi · Petobani Kilisesi · Sakire Kilisesi · Samtzubi Kilisesi · Skarebi Kilisesi · Şuatzkali Kilisesi · Tagureti Kilisesi · Tataleti Kilisesi · Tetrtsihe Kilisesi · Tskarostavi Kilisesi · Tzkarostavi Köyü Kilisesi · Tzurtzkabi Kilisesi · Uri Kilisesi · Urta Kilisesi · Urumi Kilisesi · Vaşlobi Kilisesi · Veli Kalesi Kilisesi · Zegani Kilisesi
Artvin
Ahaldaba Kilisesi · Ahiza Kilisesi · Ahiza (Batı) Kilisesi · Ahiza (Güney) Kilisesi · Ahoti Kilisesi · Akria Kilisesi · Ança Manastırı · Artanuci Kilisesi · Aşağı Hers Kilisesi · Bagini Kilisesi · Balvana Manastırı · Bazgireti Kilisesi · Berta Manastırı · Cmerki Manastırı · Cuğo Kilisesi · Cvarebi Kilisesi · Çala Kilisesi (Yusufeli) · Daba Manastırı · Dabaketili Kilisesi · Doliskana Manastırı · Dasamobi Kilisesi · Eprati Kilisesi · Erkinis Kilisesi · Esbeki Manastırı · Gasadinari Manastırı · Gelaşeni Kilisesi · Goraşeti Kilisesi · Gunatle Manastırı · Hamzeti Kilisesi · Handzta Manastırı · Hertvisi Manastırı · Hevtzvrili Kilisesi · Hozabiri Kilisesi · İrsa Kilisesi · Adakale Gürcü Kilisesi · İşhani Manastırı · Karsnia Kilisesi · Kavkasidzeler Kale Kilisesi · Kintshureti Kilisesi · Kiskimi Şapeli · Klaskuri Kilisesi · Kokoşauri Kilisesi · Kopadzeler Kilisesi · Korideti Kilisesi · Koziri Kilisesi · Koziri Şapeli · Longothevi Kilisesi · Mamatsminda Kilisesi · Mere Manastırı · Meria Kilisesi · Monasteri Kilisesi · Mukeri Kilisesi · Nigala Kilisesi · Nihahi Kilisesi · Nuka Kilisesi · Okrobageti Kilisesi · Opiza Manastırı · Othta Eklesia · Parehi Manastırı · Parhali Manastırı · Sabauri Kilisesi · Samtzkaro Kilisesi (Aşağı) · Samtzkaro Kilisesi (Yukarı) · Satle Kilisesi · Sinkoti Kilisesi · Suagara Kilisesi · Suhbeçi Kilisesi · Sveti Kilisesi · Svirevani Kilisesi · Şagora Kilisesi · Şatberdi Manastırı · Şavmta Kilisesi · Şindoba Kilisesi · Tanzot Kilisesi · Tavzeti Kilisesi · Tbeti Manastırı · Tikmanet Kilisesi · Tsihia Kilisesi · Tsihisdziri Kilisesi · Tskarostavi Manastırı · Tzepta Kalesi Kilisesi · Tzinobani Kilisesi · Yeni Rabat Kilisesi
Erzurum
Agaraki Manastırı · Bana Katedrali · Bardisi Kilisesi · Bobisgeri Kilisesi · Çala Kilisesi (Uzundere) · Çamhusi Kilisesi · Çarnesi Kilisesi · Ekeki Kilisesi · Hahuli Kilisesi · Hoşvan Kilisesi · İsi Kilisesi · Kalkosi Kilisesi · Kamhisi Kilisesi · Karapi Kilisesi · Kargluhi Kilisesi (Büyük) · Kargluhi Kilisesi (Küçük) · Küçük Vank Kilisesi · Kishakapı Kilisesi · Leksori Kilisesi · Leksori Manastırı · Maskuri Kilisesi · Merenisi Kilisesi · Mitendieri Mağara Kilisesi · Odeki Kilisesi · Odeki Kale Kilisesi · Oltisi Kilisesi · Orcohi (Güney) Kilisesi · Orcohi (Kuzey) Kilisesi · Oşki Manastırı · Pancureti Kilisesi · Parnaki Kale Kilisesi · Pertusi Kilisesi · Sananesi Kilisesi · Sihçeki Kilisesi · Sohtoroti Kilisesi · Tortum Kalesi Kilisesi
Kars
Diğer
Katolik
1Türkiye'deki tek faal Gürcü kilisesidir