X Pencere Sistemi

X sunucusu ve istemcilerinin etkileşimi. Diyagramın üst kısmında bir X sunucusu, kullanıcının yönettiği klavye ve farenin veri girişini ekranda göstermektedir. Ayrıca üç farklı istemciyle; web tarayıcısı, terminal emülatörü (Xterm gibi) ve uzak bir terminal emülatörü ile de etkileşime girmektedir.

X Pencere Sistemi (X), daha çok GNU/Linux ve Unix benzeri işletim sistemlerinde kullanılan grafik arayüz altyapısıdır. Genel olarak ekrana çizdirme ve kullanıcıdan geribesleme alma işlerini yapan X sunucusunu ve uygulamaların sunucu ile haberleşme için kullanabileceği X kütüphanesini kapsar. Bu sunucu-istemci yapısı sistemin ağ üzerinden çalışmasına da olanak verir. Sunucu doğrudan donanımı yönetebildiği gibi, başka bir altyapı üzerinde de çalışabilir. Bu şekilde diğer işletim sistemlerinde de X sunucusu çalıştırılabilmektedir.

İlk olarak 1984'te Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde ortaya çıkmıştır. Mevcut protokol sürümü 1987'den beri 11 olduğundan, kimi zaman kısaca X11 olarak da anılır.[1]

X kütüphanesi göreceli olarak düşük seviyeli olduğundan, uygulama geliştiricilerin işini kolaylaştırabilecek birçok kontrol kütüphanesi geliştirilmiştir.

X üzerinde çalışan kontrol kütüphaneleri

  • GTK+
  • Motif ve Lesstif
  • Qt

X üzerinde çalışan pencere yöneticileri

  • Blackbox
  • Enlightenment
  • Fluxbox
  • Fvwm
  • IceWM
  • Metacity
  • Openbox
  • Sawfish
  • Window Maker
  • Xfwm

Ayrıca bakınız

  • GNOME
  • KDE
  • Xgl

Kaynakça

  1. ^ "Licenses". X.org. 19 Aralık 2005. 9 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2018. 
  • g
  • t
  • d
X masaüstü ortamları ve pencere yöneticileri
Masaüstü ortamları
GTK+ tabanlı
Qt tabanlı
Motif tabanlı
  • CDE
  • IRIX Interactive Desktop
  • VUE
Diğer
  • EDE (FLTK-tabanlı)
  • Étoilé (GNUstep-tabanlı)
  • FVWM-Crystal
  • Mezzo
  • OpenWindows (OLIT-tabanlı)
  • Sakura HyperMedia Desktop (AWT-tabanlı)
  • UDE (Xlib/XCB-tabanlı)
Grafiksel
kabuk arayüzleri
X pencere yöneticileri
(karşılaştırma)
Birleştirici
(Compositing)
İstiflenebilir
(Stacking)
Döşemeli
(Tiling)
  • awesome
  • bspwm
  • dwm
  • i3
  • Ion
  • larswm
  • ratpoison
  • StumpWM
  • wmii
  • xmonad
Wayland
kompozitörleri
İlişkili
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • LCCN: sh88005219
  • NLI: 987007529947105171