Warszawa Powiśle

Wejście na przystanek od strony Alej Jerozlimskich

Państwo

Polska

Miejscowość

Warszawa

Data otwarcia

1963

Poprzednie nazwy

Warszawa Skarpa (planowana)

Dane techniczne

Liczba peronów

Liczba krawędzi
peronowych

Kasy

Linie kolejowe

448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów

Położenie na mapie Warszawy

Położenie na mapie Polski

Położenie na mapie województwa mazowieckiego

52°13′59,5″N 21°01′35,4″E/52,233194 21,026500

Multimedia w Wikimedia Commons

Warszawa Powiśle – przystanek kolejowy Polskich Kolei Państwowych na warszawskiej linii średnicowej, położony na terenie warszawskiego śródmieścia, przy ul. Leona Kruczkowskiego i Smolnej. Według klasyfikacji PKP ma kategorię dworca aglomeracyjnego^[1].

W roku 2022 wymiana pasażerska wyniosła 2 100 osób dziennie^[2].

Historia

Przystanek początkowo miał się nazywać Warszawa Skarpa^[3]. Wybudowano go w latach 1954–1963, według projektu Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka, zakładającego dodatkowe wykorzystanie peronów do komunikacji pieszej pomiędzy Śródmieściem a położonym pod skarpą Powiślem. W trakcie budowy rozebrano część zabytkowych neorenesansowych pawilonów przy wiadukcie mostu Poniatowskiego, co jednak w pewnej mierze zostało zrekompensowane wysoką jakością architektoniczną nowego budynku, a szczególnie niebanalnym kształtem zadaszeń peronów. Werner Huber, szwajcarski architekt i krytyk architektury, dworce i przystanki kolejowe zaprojektowane w Warszawie przez Romanowicza i Szymianiaka w stylu modernizmu określił mianem „pereł na szynach”^[4]^[5].

W latach 2006–2007, w związku z remontem tunelu średnicowego, przystanek został wyremontowany.

W czerwcu 2009 w dawnym budynku kas biletowych przy ul. Leona Kruczkowskiego 3B otwarto klubokawiarnię Warszawa Powiśle^[6].

W październiku 2010 w górnym pawilonie przystanku oraz przejściu do pawilonu dolnego zorganizowano wystawę poświęconą linii średnicowej projektu Arseniusza Romanowicza, Piotra Szymaniaka i współpracowników^[7].

Obsługiwane połączenia

Na przystanku zatrzymują się pociągi:

Koleje Mazowieckie

Przewoźnik		Trasa
Koleje Mazowieckie	R1	Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Pruszków — Żyrardów — Skierniewice
Koleje Mazowieckie	R2	Warszawa Zachodnia — Warszawa Wschodnia — Sulejówek Miłosna — Mińsk Maz. — Łuków
Koleje Mazowieckie	R3	Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Błonie — Kutno
Koleje Mazowieckie	R7	Warszawa Zachodnia — Warszawa Wschodnia — Otwock — Dęblin
Koleje Mazowieckie	R8	Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Piaseczno — Skarżysko-Kamienna/Pilawa

Szybka Kolej Miejska

Przewoźnik		Trasa
SKM	S1	Otwock — Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Pruszków
SKM	S2	Sulejówek Miłosna — Warszawa Wschodnia — Warszawa Zachodnia — Warszawa Lotnisko Chopina

¹ Wybrane kursy są wydłużone do stacji Legionowo Piaski.

² Wybrane kursy są przez Warszawę Centralną (z pominięciem stacji Warszawa Ochota, Warszawa Śródmieścia, Warszawa Powiśle, Warszawa Stadion).

Plany na przyszłość

W 2021 spółka PKP PLK podpisała umowę na projekt dwóch nowych przystanków, które mają zastąpić Warszawę Powiśle. Jeden z nich powstanie przy rondzie de Gaulle’a, a drugi pomiędzy ul. Solec i Wybrzeżem Kościuszkowskim^[8]. Infrastruktura przystanku ma zostać zachowana i będzie służyła do komunikacji pieszej^[9].

Galeria

Widok w kierunku Pragi
Charakterystyczne betonowe zadaszenia peronów uległy dewastacji po 1989 poprzez usunięcie efektownych szyb zbrojonych w kształcie trzech trójkątów pod każdym dachem i zastąpienie ich szarą dyktą^[10].
Widok w kierunku Śródmieścia. Widoczny wjazd do tunelu średnicowego. Zdaniem Gazety Wyborczej opisującej przystanek Warszawa Powiśle, „piękne, finezyjne konstrukcje przypominają faworki”^[11]. Po remoncie zadaszeń peronów stalowe konstrukcje nad trakcją elektryczną przemalowano bez uzasadnienia z koloru jasnego (stalowego) na nieoryginalny kolor czarny, co spowodowało zatarcie i deformację oryginalnej kompozycji plastycznej^[12].
Wjazd do tunelu średnicowego, po prawej widoczne dwa tory linii dalekobieżnej
Klubokawiarnia działająca w dawnym pawilonie kas biletowych. Ramy okien i drzwi mają po remoncie nieoryginalny i nie stosowany wcześniej przez architektów Romanowicza i Szymaniaka kolor szary, który zastąpił bez uzasadnienia oryginalny kolor aluminium przypominający srebro a nie szarość^[10]. Koloru szarego nie stosuje się w ogóle w modernistycznej stolarce okiennej (aluminium i stal nierdzewna w naturalnych kolorach nie są szare) czego przykładem jest budynek sądu w Brasilii (Supremo Tribunal Federal) architekta Oscara Niemeyera, który powstał równocześnie z przystankiem Warszawa Powiśle.
Widok na przystanek z poziomu torów w kierunku wschodnim nocą. Poprzez zastosowanie nieoryginalnego koloru czarnego w celu przemalowania oryginalnej, jasnej, stalowej konstrukcji nad trakcją elektryczną, w praktyce uniemożliwiono podziwianie charakterystycznej formy zadaszenia w kształcie powtarzającej się nad torami kolejowymi stalowej litery X, która została ukryta^[12].

Przypisy

↑ [1], l.p. 493
↑ Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 2023-09-17].
↑ Jerzy S. Majewski. Piękne i zdewastowane. „Gazeta Wyborcza : Gazeta Stołeczna”. 121, s. 16, 2012-05-25. Agora. (pol.).
↑ Hubert Trammer: Zmarł Arseniusz Romanowicz - wybitny polski architekt, autor projektu dworca Warszawa Centralna. Podróż Koleją Po Polsce. [dostęp 2011-11-04]. (pol.).
↑ Agnieszka Niedzielak-Kowalska "Stacja PKP Warszawa Powiśle zabytkiem!" Elle 23.08.2018
↑ Aleksandra Sołtan-Lipska. Kalendarz warszawski kwiecień−czerwiec 2009. „Kronika Warszawy”. 4(143), s. 112, 2009.
↑ re: „Wystawa średnicowa” na stacji Warszawa Powiśle. bryla.pl, 2010-10-04. [dostęp 2016-03-16]. (pol.).
↑ Dwie nowe stacje na linii średnicowej w stolicy. Jest umowa na projekty [online], Warszawa i Mazowsze - najnowsze wiadomości w RDC [dostęp 2021-12-22] (pol.).
↑ Nowe przystanki linii średnicowej w Warszawie projektu Kuryłowicz & Associates [online], architektura.muratorplus.pl [dostęp 2021-12-22] (pol.).
↑ ^a ^b Średnicowa 1946–1976. W: ARPS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka. Grzegorz Piątek (red.). Wyd. I. Warszawa: Centrum Architektury, 2012.
↑ JSM "Zapyziałe faworki" (tytuł artykułu nadano przed remontem dworca PKP Powiśle) Gazeta Wyborcza 22.10.2003
↑ ^a ^b Lubomir T. Winnik "Warszawa Powiśle" 1973 Fundacja Ośrodka KARTA ul. Narbutta 29 02-536 Warszawa

Linki zewnętrzne

Warszawa Powiśle w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
Informacja o dworcu na stronie SISKOM

Warszawa Powiśle
Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów (1,790 km)
Warszawa Śródmieście odległość: 1,289 km		Warszawa Stadion odległość: 1,907 km

Transport kolejowy w Warszawie

Główne dworce

Kolej obwodowa

Linia średnicowa

W-wa Ochota
W-wa Śródmieście
W-wa Powiśle
W-wa Stadion

Warszawska Kolej Dojazdowa

Linia nr 1: W-wa – Skierniewice

W-wa Włochy
W-wa Ursus
W-wa Ursus-Niedźwiadek

Linia nr 2: W-wa – Siedlce

W-wa Rembertów
W-wa Wesoła
W-wa Wola Grzybowska

Linia nr 3: W-wa – Łowicz

Linia nr 7: W-wa – Dęblin

Linia nr 8: W-wa – Radom

Linia nr 9: W-wa – Nasielsk

Linia nr 21: W-wa – Zielonka

Linia nr 449: W-wa – Zielonka

W-wa Mokry Ług

Lotnisko Chopina

W-wa Lotnisko Chopina

Stacje i przystanki zamknięte

Normalnotorowe	Dworzec Wiedeński W-wa Wola W-wa Wiktoryn Włochy EKD/W-wa Włochy WKD W-wa Włochy Graniczna W-wa Szczęśliwice W-wa Stadion-Strzelnica W-wa Granica Miasta/W-wa Opaczewska W-wa Grójecka EKD W-wa Plac Zawiszy W-wa Tarczyńska W-wa Chałubińskiego WKD W-wa Marszałkowska EKD W-wa Szczęśliwicka W-wa Zachodnia EKD
Wąskotorowe	Anin Wąskotorowy Borków Warszawski Buków Czerniaków Dąbrówka Grzabowska Droga Kawenczyńska Falenica WKD Gocławek Golędzinów Grabów Emilin Grochów Grochów I Henryków Warszawski Kamionek Marcelin Miedzeszyn WKD Międzylesie k/Warszawy Wąskotorowe Park Paderewskiego Pelcowizna Powsin Mijanka Promenada Radość Sadyba Służewiec Stare Rogatki Straż Ogniowa Śliwice Warszawskie Tarchomin Fabryczny Targówek W-wa Belweder W-wa Dąbrówka Wąskotorowa W-wa Główna Wąskotorowa Warszawa Gocławek W-wa Mokotów W-wa Most W-wa Południowa W-wa Powsinek W-wa Powsin W-wa Pyry W-wa Stalowa W-wa Targowa W-wa Wilanów W-wa Zacisze Wawer Sąd Wawer Wąskotorowy Wierzbno Wiśniewo Wąskotorowe Żerań
Szerokotorowe	Dworzec Terespolski W-wa Kaliska