Kozarnika veya Peshtera Kozarnika (Bulgarca: Пещера Козарника, "Keçi Kulübesi"), kuzeybatı Bulgaristan'da Alt Paleolitike (1.6-1.4 milyon BP) kadar erken bir tarihe tarihlenen, barınak olarak kullanılmış bir mağaradır.[1]Cebelitarık rotasından önce, Balkanlar aracılığıyla Afrika'dan Avrupa'ya erken insan göçünün ilk rotalarından birisi üzerinde yer alır. Mağara muhtemelen insanlara ait sembolik davranışların en eski kanıtlarına ev sahipliği yapmaktadır ve en erken Avrupa Gravette çakmak taşı toplulukları Kozarnika'da bulunmuştur.[2]
Mağaranın girişine dair bir video
Kozarnika mağarası, Bulgaristan'ın kuzeybatısındaki Belogradçik ilçesine 6 km (4 mil) uzaklıkta, Balkan Dağları'nın kuzey yamaçlarında, Tuna Ovası'nın yakınında yer almaktadır. Ağzı güneye bakmaktadır ve vadinin 85 m (280 ft) yukarısında yer almaktadır. 210 m (690 ft) uzunluğu ile, mağara Belogradçik karstik bölgesindeki küçük boyutlu mağaralar arasında yer almaktadır. Yirmi yıl boyunca yapılan araştırmalar, mağarada Erken Alt Paleolitik (13 - 11a katmanları), Orta Paleolitik (10b - 9a katmanları), Erken Üst Paleolitik (6/7 katmanları), Kozarnikyan (5c - 3a katmanları), Erken Neolitik, Geç Bakır Çağı, Geç Tunç Çağı, Orta Çağ ve Geç Orta Çağ dönemleri olarak adlandırılan 21 jeolojik katman ortaya çıkarıldı.[3]
Kozarnika mağara projesi 1984 yılında başladı. 1996 yılından sonra Dr. Prof. Nikolay Sirakov (Arkeoloji Enstitüsü ve Bulgaristan Bilimler Akademisi Müzesi, Sofya, Bulgaristan) ve Dr. Jean-Luc Guadelli (Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden IPGQ-UMR5199, Bordeaux-Fransa) mağaradaki çalışmaları sürdürdü.
Girişteki arkeolojik kazılarMağaranın içinin bir görünümü
Arkeologlar, 1.6-1.4 Milyon BP'ye tarihlenen (paleomanyetizma, Dünya'nın manyetik alanındaki geçmiş tersine dönme kalıplarını kullanarak yaşı belirleyen ve hem mikrofauna hem de makrofauna analizlerini kullanarak) zemin tabakalarında, Avrupa'da, Kafkas bölgesi dışında ortaya çıkarılan en erken insan olan Homo erectus/Homo ergaster'e ait olduğu düşünülen bir insan azı dişi keşfettiler. Bu örnekler Aşölyen olmayan çekirdek ve pullardan oluşan bir endüstriye ait alt paleolitik buluntu toplulukları ve insan sembolik davranışının en eski örneği olabilecek kazınmış kemiklerden oluşmaktadır.[4][5]
Orta Paleolitik tabakalardan (Doğu Balkan Levallois çekirdekleri ve yan sıyırıcıların yanı sıra Doğu Balkan Levallois ve Le Moustier noktaları), 300.000-50.000 BP arasında uzanan ikiyüzlü noktalardan elde edilen bulgular, muhtemelen Homo neanderthalensis avcı gruplarının varlığını kanıtlamaktadır. Üst Paleolitik tabakalar, Homo sapiens'e ait 43.000'den 39.000 BP'ye kadar uzanan en eski Avrupa Mezar kompleksinden çakmaktaşı topluluklarından oluşur.
2015 yılından bu yana saha çalışmalarında araştırmacılar, yerleşim dönemlerinin daha isabetli bir kronolojisini oluşturmak için çevreyi ve paleo-insan varlığının yerel fauna üzerindeki etkisini araştırmaya başladılar. Bu bağlamda araştırma ekibi ayrıca Campanian Ignimbrite Erüpsiyonu ile Kozarnika mağarasındaki insan yerleşimi üzerindeki sonuçları arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamayı amaçladı.[6]
^Sirakov (10 Mart 2010). "An ancient continuous human presence in the Balkans and the beginnings of human settlement in western Eurasia: A Lower Pleistocene example of the Lower Palaeolithic levels in Kozarnika cave (North-western Bulgaria)". Quaternary International. 223-224: 94-106. doi:10.1016/j.quaint.2010.02.023. ISSN 1040-6182. 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2016.
^"Dig Spotlight: The Kozarnika Cave". Archaeological Digs. 15 Mart 2005. 25 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^"The Retouchers from the Gravettian Levels in Kozarnika Cave". Humanities and Social Sciences / Archaeology and Prehistory. 24 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^""Kozarnika" cave". VDCCI BG. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^"Early human marks are "symbols"". BBC News. 16 Mart 2004. 2 Nisan 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2016.
^"Bulgaria fieldwork 2016". Palaeochron.org. 28 Ağustos 2016. 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2016.
Konuyla ilgili yayınlar
Rincon (16 Mart 2004). "Early human marks are 'symbols'". BBC. 21 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2010.
